(Συνέχεια Κατηγοριών Επισημονικής Φαντασίας):
8. Αποκαλυπτική και μετα-αποκαλυπτική Ε.Φ. (ή Ε.Φ. Καταστροφής). Αυτή η κατηγορία ταινιών Ε.Φ. εμπνέεται από το Τέλος του Κόσμου και δεν είναι καινούργιο είδος. Απλά, τα τελευταία χρόνια μέσα από τα video-games, που απευθύνονται σε νεανικές και εφηβικές ηλικίες, το είδος εξαπλώθηκε στον κινηματογράφο, ή σε πολλές περιπτώσεις ξεκινάει από τον κινηματογράφο και καταλήγει σε βιντεο-παιχνίδι.
Το τέλος του πολιτισμού, σ’ αυτά τα φιλμ μπορεί να έχει έλθει ύστερα από έναν παγκόσμιο πόλεμο, ή από πανδημία, ή οικολογική καταστροφή, ή από αστρονομικές επιπτώσεις (π.χ. να έχει πέσει κάποιος κομήτης στη Γη) και να έχουν αφανιστεί όλοι εκτός από τον πρωταγωνιστή ή τους δυο-τρεις πρωταγωνιστές.
«Ο άνθρωπος που αντίκρισε την κόλαση» (Omega man – 1971) του Μπορίς Σαγκάλ είναι ίσως η παλαιότερη που θυμάμαι αυτού του είδους και ο «Ζωντανός θρύλος» (2007) ήταν το remake της.
Μεταγενέστερες είναι η σειρά ταινιών Mad Max. Πρόκειται για τις «Εκδικητής της νύχτας» (1979), «Εκδικητής πέρα από το νόμο» (1981), «Απόδραση από το βασίλειο του κεραυνού» (1985) και το πρόσφατο remake «Ο δρόμος της οργής» (2015), όπου ένας μοναχικός σκληροτράχηλος πρώην αστυνομικός, προσπαθεί να επιβιώσει στις ερήμους της Αυστραλίας, όταν όλα έχουν εκλείψει.
Ακόμα πιο πρόσφατες και απευθυνόμενες σε νεανικό κοινό είναι οι ταινίες με τους «Αγώνες πείνας» (2012), «The Hunger Games: Φωτιά» (2013), «The Hunger Games: Επανάσταση – Μέρος I» (2014) και «Μέρος 2» (2015), με τους κεντρικούς ήρωες να προσπαθούν να επιβιώσουν σε μια ολοκληρωτική κοινωνία που έχει προκύψει μετά από κάποια ολοσχερή καταστροφή. Επίσης, η άλλη σειρά «Ο λαβύρινθος» (2014) και «Ο λαβύρινθος: Πύρινες δοκιμασίες» (2015), καθώς και η Τριλογία της Απόκλισης: «Οι διαφορετικοί» (2014), «Ανταρσία» (2015) και «Αφοσίωση» (2016), που διαδραματίζονται σε δυστοπικούς κόσμους που έχουν προκύψει από την καταστροφή της Γης.
ο ο ο
9. Κοινωνική Ε.Φ. Είναι η υποκατηγορία εκείνη που επικεντρώνεται σε θέματα εκφράσεων της ανθρώπινης κοινωνίας (ανθρώπινη συμπεριφορά, πολιτική, θρησκεία, στρατός) και της ανθρώπινης φύσης (συναισθήματα) σε ένα περιβάλλον κάπου στο εγγύς ή στο απώτερο μέλλον, χωρίς να υπάρχουν αναφορές σε τεχνολογικά επιτεύγματα. Δεδομένου δε, ότι συνήθως επικεντρώνονται περισσότερο στον άνθρωπο και λιγότερο στην επιστημονική ακρίβεια, οι ταινίες αυτού του είδους μπορούν να υπαχθούν στο ευρύτερο πλαίσιο της Ήπιας Επιστημονικής Φαντασίας, που προαναφέρθηκε.
Παραδείγματα τέτοιων φιλμ, έχουμε το «1984», στο οποίο χωρίς να διαθέτει φουτουριστικά στοιχεία υψηλής τεχνολογίας, παρακολουθούμε τον κεντρικό ήρωα να έχει αμφιβολίες, γύρω από την εργασία του στο υπουργείο και δεν αντέχει να παρακολουθείται συνεχώς από ένα ολοκληρωτικό καθεστώς και κάνει προσπάθειες να απελευθερωθεί. Επίσης, είναι το «Φαρενάιτ 451» που αναδεικνύει τη σημασία του βιβλίου και της ανάγνωσης σε μια κοινωνία που το βιβλίο βρίσκεται υπό διωγμόν. Ακόμα, έχουμε «Τα παιδιά των ανθρώπων» (φωτογραφία), ταινία που θίγει προβλήματα όπως η εσκεμμένη υπογεννητικότητα, το προσφυγικό και το μεταναστευτικό σε μια κοινωνία, στην οποία ο πληθυσμός αποτελείται από άτομα άνω των 19 ετών. Τέλος, το «Περί τυφλότητος» (2008) του Φερνάντο Μερέγιες, στο οποίο ο πληθυσμός μιας χώρας τυφλώνεται σταδιακά και η κυβέρνηση βάζει σε καραντίνα τους τυφλούς που αυξάνονται όμως με καταιγιστικό ρυθμό και οι συμπεριφορές αλλάζουν, ενώ όσοι δεν έχουν χάσει την όρασή τους, προσπαθούν να εκμεταλλευτούν την κατάσταση.
ο ο ο
ΣΥΝΟΨΗ
Συνοψίζοντας, καταλήγουμε ότι στη μυθοπλασία του κινηματογράφου υπάγονται τρία είδη του Φανταστικού: Το Κυρίως Φανταστικό (όπου το ανορθολογικό, το ανορθόδοξο εισβάλλει στην κανονική ζωή, όπως ο «Γκοντζίλα»), το Θαυμαστό (όπου όλα σε μια ιστορία είναι παραμυθένια, όπως ο «Χάρι Πότερ», ή «Ο Άρχοντας των Δαχτυλιδιών») και η Επιστημονική Φαντασία (η οποία εκμεταλλεύεται τις δυνατότητες της επιστήμης και της τεχνολογίας, όπως η «Διάσωση»).
Η Επιστημονική Φαντασία διακρίνεται σε Ήπια (που βασίζεται κυρίως στις κοινωνικές επιστήμες και την ανθρώπινη ψυχολογία, όπως το «1984») και Αυστηρή (που στηρίζεται αυστηρά στην επιστήμη και την τεχνολογία, όπως ο «Ζωντανός Θρύλος» ή το «Gravity»). Χωρίζεται δε σε εννέα κατηγορίες: 1) Τα Ταξίδια στο Χωροχρόνο, 2) τις ιστορίες με Υπεράνθρωπους, 3) τις περιπέτειες με τους Μεταλλαγμένους, 4) τις Διαστημικές Όπερες, 5) τα Διαστημικά Western, 6) τη Noir Ε.Φ., 7) την Ε.Φ. Φρίκης & Τρόμου, 8) την Αποκαλυπτική ή Μετααποκαλυπτική και 9) την Κοινωνική Ε.Φ.
Υποκατηγορίες που μπορεί να υπάγονται είτε στην Ήπια, είτε στην Αυστηρή Επιστημονική Φαντασία, ανάλογα με την υπόθεση και το περιεχόμενο που υπερισχύει.
ΤΕΛΟΣ
Άγγελος Πολύδωρος
