Γράφει ο Γιάννης Μπεθάνης – Από την έντυπη έκδοση της εβδομαδιαίας Αμαρυσίας – 06/09/2025
Στην περίπτωση του δημογραφικού προβλήματος της Ελλάδας το «κάλλιο αργά παρά ποτέ» δεν έχει θέση. Το «καμπανάκι» που ήχησε φέτος με την είδηση για την πτώση της τάξης του 19% στον αριθμό των μαθητών, ενώ 766 σχολεία από τα 14.857 της χώρας δεν πληρούν το ελάχιστο όριο των 15 μαθητών ανά τάξη και αναστέλλεται η λειτουργία τους (πλην ακριτικών περιοχών και νησιών) θα έπρεπε να ηχήσει εδώ και χρόνια.
Με τη σταδιακή έξοδο από τη σκληρή μνημονιακή περίοδο (αν ποτέ βγήκαμε πραγματικά εδώ που τα λέμε – ακόμη πληρώνουμε ΕΝΦΙΑ π.χ.), θα περίμενε κανείς ότι η Πολιτεία θα έχει μάθει από τα λάθη του παρελθόντος. Ότι θα οραματιζόταν μια Ελλάδα με συνολικό σχέδιο ανάπτυξης της οικονομίας, με κοινωνική δικαιοσύνη, αύξηση της παραγωγικότητας και της δυναμικής της ελληνικής αγοράς και κατ’ επέκταση την αύξηση των μισθών και τον περιορισμό της ακρίβειας, που θα επέτρεπαν στους νέους και τις νέες να χτίσουν τις ζωές τους, να φτιάξουν οικογένειες που μπορούν να τα βγάλουν πέρα και να αναθρέψουν παιδιά.
Τίποτε από αυτά δεν έγινε δυστυχώς. Η (θεωρητικά) «μεταμνημονιακή» Ελλάδα και οι κυβερνώντες της επικαλέστηκαν νέα «εμπόδια». Πανδημία, πόλεμο στην Ουκρανία. Που φυσικά οι χειρισμοί τους αποτελούν ξεκάθαρες πολιτικές επιλογές μέσα σε πλαίσιο ελευθερίας κινήσεων, εφόσον (θεωρητικά και πάλι) δεν υπάρχουν πλέον οι «δεσμώτες» του ΔΝΤ και της Ε.Ε.
Τι βλέπουμε σήμερα; Μια χώρα που γίνεται διεθνώς ρεζίλι με το σκάνδαλο εκατοντάδων εκατομμυρίων ευρώ του ΟΠΕΚΕΠΕ (και την υποψία ανάλογων σκανδάλων να πλανάται στην ατμόσφαιρα), με μαφίες και μαύρο χρήμα στην ειδησεογραφία. Και άκρατη ακρίβεια σε όλα τα είδη, ενώ οι μισθοί παραμένουν ανεπαρκείς όχι για δημιουργία οικογένειας, αλλά για μια αξιοπρεπή διαβίωση που δεν θα είναι απλώς επιβίωση. Με την αναχώρηση των νέων προς άλλες χώρες να αποτελεί κανονικότητα…
Αποσπασματικά μέτρα ανακοινώνονται κατά καιρούς, κάποια αναμένεται να ακούσουμε και στη ΔΕΘ από τον πρωθυπουργό. Αλλά διάθεση να «σπάσουν αυγά» με μεγιστάνες, μονοπώλια, καρτέλ, μεσάζοντες δεν βλέπουμε. Και σαν να μην έφτανε αυτό, έρχεται και η κανονικοποίηση της 13ωρης εργασίας που εμφανίζεται μάλιστα και ως «χάρη» της κυβέρνησης στους εργαζόμενους για να αυξήσουν τις αποδοχές τους, ασχέτως αν αυτές δεν επαρκούν και ο χρόνος για να «ζήσουν» σαν άνθρωποι περιορίζεται κι άλλο.
«Μια κοπέλα που εργάζεται ως απλή υπάλληλος σε κάποιο πολυκατάστημα, συναντά έναν νέο που κι εκείνος εργάζεται επίσης στον ιδιωτικό τομέα με μίνιμουμ ή χαμηλό μισθό. Ερωτεύονται και θέλουν να φτιάξουν μαζί οικογένεια. Υπό τις σημερινές οικονομικές, εργασιακές και μισθολογικές συνθήκες, πιστεύετε ότι μπορούν να το πράξουν;»
Αυτό ρωτήσαμε, μεταξύ άλλων, τον Μάιο του 2022 τον τότε υπουργό Εργασίας και νυν αντιπρόεδρο της κυβέρνησης Κωστή Χατζηδάκη σε συνέντευξή του στην ΑΜΑΡΥΣΙΑ.
Η απάντησή του; Είχε μιλήσει για μείωση της ανεργίας, για τον νόμο Προστασίας της Εργασίας, για 11,8% άνοδο του (τότε) κατώτατου μισθού, για αύξηση των επιδοτούμενων θέσεων απασχόλησης, για «νταντάδες της γειτονιάς», δημιουργία χώρων φροντίδας βρεφών σε μεγάλες επιχειρήσεις, στεγαστικά προγράμματα για νέους κ.λπ. Πόσα από αυτά συνεχίζονται, ισχύουν και απέδωσαν ουσιαστικά 3 χρόνια μετά; Ρητορικό το ερώτημα, οι αριθμοί είναι αμείλικτοι.
Τα πράγματα είναι ξεκάθαρα: Όσο οι εργασιακές και μισθολογικές συνθήκες παραμένουν δυσμενείς, το δημογραφικό πρόβλημα θα επιδεινώνεται. Για να αναταχθεί η κατάσταση θέλει δουλειά πολλή και σε μεγάλο βάθος χρόνου. Και κυρίως σοβαρή πολιτική προσέγγιση και βούληση. Αλλιώς οδεύουμε στον μαρασμό νομοτελειακά.
