Η κατάργηση θέσεων εργασίας σε διάφορες χώρες αποτελεί μια πρόκληση για τα ευρωπαϊκά συνδικάτα: πώς να αντιμετωπίσουν και να διαχειριστούν την οργή των εργαζομένων; Οι διαπραγματεύσεις έχουν νόημα όταν γίνονται μαζικές απολύσεις; Τα ερωτήματα αυτά τίθενται σε άρθρο που δημοσιεύτηκε στη γαλλική Le Monde.
Σε μια Ευρώπη που χαρακτηρίζεται από κοινωνικές παραδόσεις που διαφέρουν από χώρα σε χώρα, η Ευρωπαϊκή Συνομοσπονδία Συνδικάτων, στην οποίαανήκουν 82 συνδικάτα από 36 χώρες, προσπαθεί να συντονίσει την απάντηση στην κρίση.
Πανευρωπαϊκές απαντήσεις
Οι επόμενες διαδηλώσεις που οργανώνει η Συνομοσπονδία είναι στις 14 Μαΐου στη Μαδρίτη, στις 15 Μαΐου στις Βρυξέλλες και στις 16 Μαΐου στο Βερολίνο και την Πράγα. Ο στόχος είναι να υπάρξουν πανευρωπαϊκές, και όχι μεμονωμένες απαντήσεις στα προβλήματα που δημιουργεί η κρίση. «Όλοι συμφωνούμε σε ορισμένες διαπιστώσεις», λέει ο γενικός γραμματέας της Συνομοσπονδίας Τζον Μονκς, που τάσσεται εναντίον του προστατευτισμού και του εθνικισμού. «Τα σχέδια ανάκαμψης, όταν υπάρχουν, είναι ανεπαρκή, το κοινωνικό ζήτημα δεν έχει ισχυρή παρουσία και η ευρωπαϊκή απάντηση είναι αδύναμη».
Οι απεργίες που έγιναν στις αρχές Φεβρουαρίου στη Βρετανία, με σύνθημα «οι αγγλικές δουλειές στους Άγγλους», προκάλεσαν ανησυχία. «Έπρεπε να καταγγείλουμε τους κινδύνους του προστατευτισμού, χωρίς να στιγματίσουμε κανέναν, όπως και να καταγγείλουμε τις επιχειρήσεις που δεν προσφέρουν ίση μεταχείριση σε όλους τους εργαζομένους, ανεξαρτήτως της χώρας προέλευσής τους», τονίζει ο Μονκς.
Μεγάλες διαφορές
Είναι γεγονός πάντως πως είναι δύσκολο να γίνουν κοινοί αγώνες, με δεδομένες τις διαφορές που υπάρχουν. «Η Γαλλία διαθέτει ένα ισχυρό κοινωνικό κράτος, κάτι που δεν ισχύει σε άλλες χώρες», εξηγεί ο Γάλλος Ζοέλ Ντεκαγιόν, από τα ηγετικά στελέχη της Συνομοσπονδίας. «Στην Τσεχική Δημοκρατία, για παράδειγμα, το επίδομα ανεργίας χορηγείται μόλις για τρεις ή τέσσερις μήνες. Στη Ρουμανία και τη Βουλγαρία, η μισή οικονομία είναι αδήλωτη και δεν παρέχει καμιά κοινωνική προστασία».
Πολύ διαφορετικές από χώρα σε χώρα είναι και οι κοινωνικές παραδόσεις. «Στις σκανδιναβικές χώρες είναι σπάνιο τα συνδικάτα να αντιτίθενται στο κλείσιμο μιας επιχείρησης», σημειώνει ο Μαρσέλ Γκρινιάρ, εκπρόσωπος του γαλλικού συνδικάτου CFDT στην εκτελεστική επιτροπή της Συνομοσπονδίας. «Αν η επιχείρηση πρέπει να κλείσει, θα κλείσει. Αυτό που χρειάζεται είναι να προστατευθούν οι εργαζόμενοι. Στη Γαλλία, αντίθετα, η αντίσταση θα είναι σθεναρή».
Τα γερμανικά και τα σκανδιναβικά συνδικάτα καταφεύγουν πολύ σπανιότερα από άλλα σε διαδηλώσεις διαμαρτυρίας. Όταν η Συνομοσπονδία θέλησε λοιπόν να οργανώσει μια σειρά διαδηλώσεων στην Ευρώπη, οι Σουηδοί απέρριψαν την πρόταση να γίνει διαδήλωση και στη Στοκχόλμη. «Δεν το συνηθίζουμε», είπαν. Σύμφωνα με τον Τζον Μονκς, η κοινωνική κατάσταση κινδυνεύει να οδηγηθεί φέτος σε έκρηξη σε πολλές χώρες. «Σε χώρες όπου η παράδοση του κοινωνικού διαλόγου είναι ισχυρή, όπως η Ολλανδία, η Αυστρία και οι σκανδιναβικές χώρες, τα πράγματα θα πάνε καλύτερα».
Ήδη υπάρχουν σε πολλές περιπτώσεις ενδείξεις σκλήρυνσης. Στην Ισπανία, ο κοινωνικός διάλογος κατέρρευσε και η κυβέρνηση προσπαθεί να πείσει τους κοινωνικούς εταίρους να τον επαναλάβουν. Στην Ιταλία, το συνδικάτο CGIL κατήγγειλε τα άλλα δύο μεγάλα συνδικάτα που υπέγραψαν συμφωνίες με τον Μπερλουσκόνι και οργάνωσε ξεχωριστή διαδήλωση στις 4 Απριλίου. Αλλά και στη Γερμανία, η κλασική διαπραγμάτευση δείχνει να φτάνει στα όριά της. Το συνδικάτο IG Metall ζητά ένα νέο σχέδιο ανάκαμψης και τη δημιουργία ενός κρατικού ταμείου 100 δισεκατομμυρίων ευρώ για τη συμμετοχή στο κεφάλαιο των βιομηχανικών ομίλων.
