Ποτέ άλλοτε οι ευρωεκλογές στην Ελλάδα δεν είχαν τέτοια σημασία όσο αυτές που διεξάγονται την Κυριακή. Όχι διότι συζητάμε για την Ευρώπη -αν και θα έπρεπε- αλλά διότι οι δύο κυβερνητικοί εταίροι και η αξιωματική αντιπολίτευση βάζουν εκλογικά διλήμματα που προοιωνίζονται εθνικές εκλογές.
Ποια είναι, όμως, τα δεδομένα της εκλογικής αναμέτρησης; Ένα και κύριο: το θολό πολιτικό τοπίο. Ο πολυκερματισμός του πολιτικού και κομματικού δυναμικού, η απουσία ταύτισης του εκλογικού σώματος με τα κόμματα και το προηγούμενο των διπλών εθνικών εκλογών του 2012, που «απενοχοποίησε» την αντισυστημική και εκτός του παραδοσιακού δικομματισμού ψήφο, οι ιδιαίτερες κοινωνικές και οικονομικές συνθήκες του Μνημονίου και οι δημοσκοπήσεις – γρίφος, συνθέτουν ένα πρωτόγνωρο σκηνικό.
Αν λοιπόν υποθέσουμε ότι υπάρχουν δεδομένα στην πολιτική μάχη, στην προκειμένη περίπτωση είναι η διαφαινόμενη πρωτιά του ΣΥΡΙΖΑ. Με μηδενικό έως μεγάλο προβάδισμα – και πάντως όχι… τερατώδες, όπως κατέδειξε η πρώτη ανάγνωση των αποτελεσμάτων του α’ γύρου των αυτοδιοικητικών εκλογών. Και αυτό διότι για μία ακόμη φορά αποδεικνύεται η αδυναμία του να διαχειριστεί το ρεύμα της κοινωνίας και να το κεφαλαιοποιήσει πολιτικά. Γεγονός που οδήγησε σε λανθασμένη στρατηγική και επικοινωνιακή στόχευση με το σύνθημα «τρεις κάλπες, μία επιλογή», περνώντας τελικά κάτω από τον πήχυ.
Στην εκλογική εξίσωση, όμως, της ευρω-κάλπης, οι άγνωστοι παράγοντες είναι άλλοι. Είναι το ποσοστό της Χρυσής Αυγής, η οποία εξέπληξε δυσάρεστα στις αυτοδιοικητικές εκλογές – όχι, όμως, και τους «υποψιασμένους», αφού πλέον έχει παγιώσει μια βάση που είναι μεγαλύτερη και από το ποσοστό της στις εθνικές εκλογές του 2012 (7%). Είναι το ποσοστό του Ποταμιού, το οποίο δεν έχει «μετρηθεί» ακόμη σε εκλογική αναμέτρηση, παρά μόνο σε δημοσκοπήσεις, αλλά εκτιμάται ότι θα πιέσει τον ΣΥΡΙΖΑ και το ΠΑΣΟΚ. Είναι οι αντοχές της ΔΗΜΑΡ και των Ανεξάρτητων Ελλήνων στις ισχυρές πιέσεις που δέχονται και η συζήτηση που θα ανοίξει τη Δευτέρα για το μέλλον τους. Και τέλος, είναι η παρουσία των μικρότερων κομμάτων, σε συνθήκες «χαλαρής ψήφου» που επικρατούν παραδοσιακά στις ευρωεκλογές, οι οποίες τώρα ανατρέπονται με το κλίμα που πολώνεται.
Κυρίως, όμως, είναι η εκλογική επίδοση της Ελιάς. Όχι γιατί συναρτάται με το μέλλον του ΠΑΣΟΚ, αλλά γιατί ο Ευάγγελος Βενιζέλος έσπευσε πρώτος να θέσει το δίλημμα της κυβερνητικής σταθερότητας, λαμβάνοντας υψηλό πολιτικό ρίσκο. Το ΠΑΣΟΚ, όμως, αποδεικνύει αξιοθαύμαστα επίπεδα… αυτοσυντήρησης και ένστικτο επιβίωσης, τα οποία επιβεβαιώθηκαν στον α’ γύρο των αυτοδιοικητικών εκλογών και «κράτησαν» την κυβέρνηση. Όπως και η απρόσμενη επιτυχία της Ν.Δ. να κερδίσει μία περιφέρεια από τον α’ γύρο και να διεκδικεί 11 στο β’ γύρο, ισοφαρίζοντας έτσι τις εκκωφαντικές αποτυχίες σε Αθήνα, Περιφέρεια Αττικής και Περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας -με τους ηττημένους να αποτελούν προσωπικές επιλογές του Αντώνη Σαμαρά και να υποχρεώνουν το κόμμα σε άτακτη υποχώρηση και εκ των υστέρων στήριξη Σγουρού – Καμίνη.
Το ερώτημα, λοιπόν, το βράδυ της Κυριακής θα είναι: πρόωρες εκλογές; Και αν ναι, πότε; Όλα είναι στο μυαλό του πρωθυπουργού, ο οποίος διακηρύττει -βάζοντας έτσι τα δικά του διλήμματα- ότι ψήφος στην κυβέρνηση ισοδυναμεί με σταθερότητα της χώρας. Τι εννοείται, όμως, ως αποσταθεροποίηση;
Πριν από αυτό, πρέπει να απαντήσουμε σε άλλα ερωτήματα. Όπως το πώς θα ερμηνευθεί το αποτέλεσμα των ευρωεκλογών και ποιες θα είναι οι παράμετροι της ερμηνείας; Θα είναι απλώς η διαφορά ΣΥΡΙΖΑ – Ν.Δ. ή το άθροισμα ΠΑΣΟΚ – Ν.Δ. απέναντι στο ποσοστό του ΣΥΡΙΖΑ, όπως έντονα διατυπώνεται από στελέχη της αξιωματικής αντιπολίτευσης; Θα είναι αν τα ποσοστά των δύο πρώτων κομμάτων είναι χαμηλότερα ή υψηλότερα από τα ποσοστά των βουλευτικών εκλογών του Ιουνίου ή του Μαΐου του 2012;
Θα είναι μόνο το ποσοστό της Ελιάς; Και αν ναι, με πήχυ το 12% των εθνικών εκλογών ή το όριο για εκλογή ενός ευρωβουλευτή (περίπου 4,5%); Πού θα οδηγήσουν οι εσωτερικές εξελίξεις στο ΠΑΣΟΚ, καθώς «βενιζελικοί» και «παπανδρεϊκοί» είναι γνωστό στους παροικούντες τη… Χαριλάου Τρικούπη ότι ακονίζουν μαχαίρια ανεξαρτήτως εκλογικού αποτελέσματος της Ελιάς;
Ανεξαρτήτως όλων αυτών και πέραν του πολιτικού «ατυχήματος» που αποτελεί πάντα αστάθμιτο παράγοντα, υπάρχουν δύο ορόσημα στην κυβερνητική πορεία: πρώτον, η συζήτηση για τη διευθέτηση του ελληνικού χρέους το φθινόπωρο, μετά την αξιολόγηση από την τρόικα, και δεύτερον, η προεδρική εκλογή τον Ιανουάριο του 2015.
Το μεσοδιάστημα, συνεπώς, ανάμεσα σ’ αυτά τα δύο ορόσημα θα έμοιαζε ιδανικό για πρόωρες εκλογές, εάν αυτές καταστούν αναπόφευκτες. Εκτός και αν η φράση του Αλέξη Τσίπρα σε συνέντευξή του στο «Βήμα» ότι συναίνεση μπορεί να υπάρξει μόνο με αλλαγή ηγεσίας σε Ν.Δ. και ΠΑΣΟΚ φανερώνει… «βελούδινα» σενάρια πολιτικής αλλαγής, χωρίς κάλπες.
Μπαίνουμε έτσι σε μια πολύ ενδιαφέρουσα πολιτικά περίοδο, σε ένα θερμό και μεγάλο πολιτικό καλοκαίρι. Προσδεθείτε!
ΑΙΜΙΛΙΟΣ ΠΕΡΔΙΚΑΡΗΣ
