Γράφει ο Χρήστος Φωτιάδης – Από την έντυπη έκδοση της εβδομαδιαίας Αμαρυσίας – 28//03
Η πανδημία δοκιμάζει τους πάντες και τα πάντα. Εξελίσσεται σε παγκόσμιο καταλύτη, απελευθερώνει κρυμμένες δυνάμεις, ανατρέπει βεβαιότητες. Η απεριόριστη ισχύς της αμερικανικής οικονομίας ήταν μια απ’αυτές. Στηριγμένη σε αληθινά δεδομένα μετά τον πόλεμο, τον οποίο κέρδισαν τα σοβιετικά Τ-34 στο πεδίο της μάχης και οι ΗΠΑ στο πεδίο της οικονομίας! Έκτοτε παραμένει – όλο και πιο θολή – η πεποίθηση περί των μαγικών ικανοτήτων της, που όλα τα ξεπερνούν!
Η πραγματικότητα ήταν ήδη διαφορετική πριν την κρίση, κάτι που θα γίνει πιο ευδιάκριτο μετά απ’ αυτήν. Αν η κατάρρευση μιας και μόνο τράπεζας είχε δημιουργήσει όλο αυτό το κακό το 2008, κανείς δεν αμφιβάλλει για την έκταση της «ζημίας» στην περίπτωση της πανδημίας! Το σήμα του κινδύνου είχε ηχήσει από καιρό, και μάλιστα από το ΔΝΤ, τη FED, τη Black Rock και άλλα «αγαθοεργή» ιδρύματα! Αντικείμενο της ανησυχίας τους αποτέλεσε το εταιρικό χρέος των αμερικανικών επιχειρήσεων, που έχει φτάσει τα 10 τρισ. δολάρια και ισούται με το 47% του αμερικανικού ΑΕΠ! Το εταιρικό χρέος των ΗΠΑ μάλιστα έχει αυξηθεί κατά 52% από το 2008, όταν ξέσπασε η τελευταία κρίση.
Ακόμα χειρότερα!
Αν, μάλιστα, συμπεριλάβουμε το χρέος των μικρών και μεσαίων επιχειρήσεων κι όσων εταιρειών δεν είναι εισηγμένες στο αμερικανικό χρηματιστήριο, το συνολικό εταιρικό χρέος ανέρχεται σε 15,5 τρισ. δολ. ή 74% του αμερικανικού ΑΕΠ. Σε ανάλογα, εκρηκτικά επίπεδα, κινείται επίσης το χρέος των νοικοκυριών, όπως και το δημόσιο χρέος των ΗΠΑ. Οι Aμερικανοί καταναλωτές οφείλουν 14 τρισ. δολ. ενώ το δημόσιο χρέος των ΗΠΑ έχει φτάσει τα 23 τρισ. δολ., με το 21% (1,18 τρισ. δολ.) να το κατέχει η Κίνα! Αν δούμε και την παγκόσμια εικόνα, φτάνουμε, σύμφωνα με εκτιμήσεις του Bloomberg, στο αστρονομικό ποσό των 250 τρισ.
δολ. που είναι τριπλάσιο του παγκόσμιου ΑΕΠ. Ισοδυναμεί δε με 32.500 ευρώ για κάθε κάτοικο του πλανήτη, ανεξαρτήτως ηλικίας, φύλου και φυλής.
Η εξήγηση για τις ΗΠΑ είναι σχετικά απλή: είναι αποτέλεσμα των πολύ χαμηλών, συχνά αρνητικών και μηδενικών, επιτοκίων με τα οποία πρόσφερε χρήματα η αμερικανική ομοσπονδιακή τράπεζα επί μια σχεδόν δεκαετία. Ωστόσο αυτά τα κεφάλαια δεν οδηγήθηκαν σε επενδύσεις μηχανολογικού εξοπλισμού, εγκαταστάσεων και γενικά παραγωγικές, αλλά μπήκαν στις τσέπες των επιχειρηματιών! Δηλαδή, όλα αυτά τα ποσά χρησιμοποιήθηκαν για την ανάληψη χρηματοοικονομικών κινδύνων, επαναγορά μετοχών και συμφωνίες εξαγορών και συγχωνεύσεων, που στις περισσότερες περιπτώσεις εξαλείφουν τον ανταγωνισμό κι εδραιώνουν τη μονοπωλιακή κυριαρχία!
Μαύρα μαντάτα…
Η υπερχρέωση του αμερικανικού εταιρικού τομέα προεξοφλούσε, ήδη πριν την πανδημία, ότι ο επόμενος καθοδικός κύκλος θα είναι πιο δραματικός. Η μετατροπή της ύφεσης σε κρίση θα είναι πιο ταχεία και απότομη, η διάρκειά της θα είναι πολύ μεγαλύτερη, οι επιπτώσεις πολύ πιο σοβαρές και η έξοδος πιο αργή και βασανιστική. Απ’ ό,τι φαίνεται, όταν με το καλό ξεμπερδέψουμε με την πανδημία, θα έχουμε να ασχοληθούμε με τις οικονομικές της επιπτώσεις. Που δυστυχώς έπεσαν πάνω σε ένα\ πολύ σαθρό υπόβαθρο των Δυτικών οικονομιών, οι οποίες και αναμένεται ότι θα πληρώσουν βαρύ τίμημα…
