Από την έντυπη έκδοση της εβδομαδιαίας Αμαρυσίας – 13/04/2024
Λίγο πριν το Ευρωκοινοβούλιο διαλυθεί για να αναδειχθεί η νέα του σύνθεση από τις εκλογές του Ιουνίου, προχώρησε σε μια από τις πιο σημαντικές αποφάσεις των τελευταίων ετών: ενέκρινε το νέο Σύμφωνο Μετανάστευσης και Ασύλου. Μια εξέλιξη που ικανοποίησε τους θεσμούς και τις περισσότερες χώρες, αν και τα κόμματα της Αριστεράς και οργανώσεις για τα δικαιώματα των μεταναστών έχουν διαφορετική άποψη και υποστηρίζουν -μεταξύ άλλων- ότι μετατρέπει την Ευρώπη σε φρούριο που δεν θα επιτρέπει πλέον στους μετανάστες να πατούν το έδαφός της.
Η πραγματικότητα είναι πως το νέο Σύμφωνο εισάγει για πρώτη φορά την έννοια της αλληλεγγύης των κρατών – μελών. Με άλλα λόγια, όλες οι χώρες είναι υποχρεωμένες ν’ ακολουθούν την ίδια πολιτική και να δέχονται μετανάστες στο έδαφός τους και όχι να είναι μόνο υποχρεωμένες οι λεγόμενες χώρες πρώτης υποδοχής να αντιμετωπίζουν μόνες τους το ζήτημα της μετανάστευσης. Και τούτο ασφαλώς αφορά άμεσα (και) την Ελλάδα, δεδομένου ότι η χώρα μας είναι μια από τις χώρες πρώτης υποδοχής και τα προηγούμενα χρόνια έχει διαχειριστεί αλλεπάλληλα μεταναστευτικά κύματα δίχως να έχει βοήθεια από άλλες χώρες της ΕΕ. Ποιος δεν θυμάται άλλωστε τις περιβόητες χώρες του Βίζεγκραντ στην κεντρική και ανατολική Ευρώπη, οι οποίες πράγματι ύψωσαν τείχος κατά των μεταναστών και απευθυνόμενες στις μεσογειακές χώρες τούς είπαν ότι η μετανάστευση είναι δικό τους πρόβλημα;
Οι άξονες
Συνοπτικά, πέντε είναι οι βασικές προτάσεις του νέου κανονισμού για τη μετανάστευση και το άσυλο στην ΕΕ:
• Ο κανονισμός για τον έλεγχο διαλογής στα σύνορα, ο οποίος δημιουργεί ενιαίους κανόνες για την ταυτοποίηση των υπηκόων των τρίτων χωρών κατά την άφιξή τους.
• Η δημιουργία κοινής βάσης δεδομένων, στην οποία θα συγκεντρώνονται ακριβέστερα και πληρέστερα δεδομένα για τον εντοπισμό των μη επιτρεπόμενων μετακινήσεων.
• Η εξασφάλιση γρηγορότερων και αποτελεσματικότερων διαδικασιών για το άσυλο, τις επιστροφές και τα σύνορα.
• Ο νέος κανονισμός για τη διαχείριση του ασύλου και της μετανάστευσης, ο οποίος δημιουργεί έναν νέο μηχανισμό μεταξύ των κρατών – μελών ως προς την εξισορρόπηση του ισχύοντος συστήματος (σ.σ.: εδώ εισάγεται η έννοια της αλληλεγγύης, η οποία υποχρεώνει κάποιες χώρες να αναλαμβάνουν και εκείνες την ευθύνη για την εξέταση αιτήσεων ασύλου κτλ.).
• Ο κανονισμός για τις καταστάσεις κρίσης και ανωτέρας βίας, ο οποίος εξασφαλίζει την ετοιμότητα όλων των χωρών και των θεσμών της ΕΕ για την αντιμετώπιση μεταναστευτικών κρίσεων ή ακόμη και προσπάθειας εργαλειοποίησης των μεταναστών από τρίτες χώρες, όπως ακριβώς επιχειρήθηκε από την Τουρκία με τις ροές στον Έβρο το 2020.
