Επιμέλεια: Χρήστος Φωτιάδης
Κάτι σαν «το πέταγμα της πεταλούδας», αλλά όχι μόνο σε ό,τι αφορά τη γεωγραφική απόσταση των 4.000 χιλιομέτρων. Η χρονική απόσταση των τεσσάρων δεκαετιών, δεν εμπόδισε τον άγραφο νόμο να αποδείξει την ισχύ του. Αν το 1979 ρωτούσαν κάποιον από εμάς (ακόμα και τον πιο «ψαγμένο»…) ποιες άμεσες επιπτώσεις θα μπορούσε να έχει η αμερικανική επέμβαση στο Αφγανιστάν με τη νεόκοπη τότε και νεοκαραμανλική δημοκρατία της ελληνικής μεταπολίτευσης, θα μειδιούσε ειρωνικά! Όμως τα χρόνια πέρασαν και η… πεταλούδα παίρνει την εκδίκησή της. Ιδού πώς:
Πριν το 1989
Στο άκουσμα της λέξης Αφγανιστάν, σκέφτεται κανείς μια χώρα μέσα στη φτώχεια, χωρίς ελευθερία, με τις γυναίκες να φορούν μπούρκα και τους Ταλιμπάν να αλωνίζουν στα εδάφη της. Κι όμως, η ταλαίπωρη αυτή χώρα δεν είχε πάντα σκοτεινό ουρανό και αθλιότητα. Ήδη από το 1960, η χώρα δεν είχε καμία σχέση με αυτήν που ξέρουμε σήμερα. Η ζωή ήταν πολύχρωμη, με τους ανθρώπους να χαμογελούν κάτω από τον ήλιο, μια πραγματικότητα που απέχει πολύ από αυτήν που υπάρχει μετά την κυριαρχία των Ταλιμπάν και μέχρι σήμερα.
Η Δημοκρατία του Αφγανιστάν ήταν το όνομα της πρώτης σύγχρονης δημοκρατίας που συστήθηκε το 1973, όταν ο Μοχάμεντ Νταούντ Χαν εκθρόνισε τον ξάδερφό του, βασιλιά Μοχάμεντ Ζαχίρ Σαχ, μέσω ενός αναίμακτου πραξικοπήματος. Ο Νταούντ ξεκίνησε τις προσπάθειες εκσυγχρονισμού της χώρας με τη βοήθεια τόσο της Σοβιετικής Ένωσης όσο και της Δύσης, αλλά στην πορεία έστρεψε το υποστηριζόμενο από τη Σοβιετική Ένωση Λαϊκό Δημοκρατικό Κόμμα, έναν σημαντικό σύμμαχό του στο πραξικόπημα του 1973, εναντίον του.
Στις 27 Απριλίου 1978, κατά τη γνωστή και ως εξέγερση του Σαούρ, ο Νταούντ ανατράπηκε, η δε νέα εξουσία ακολούθησε φιλοσοβιετική πολιτική και ένα ιδιότυπο σοσιαλιστικό κοινωνικό
πείραμα στο εσωτερικό. Η καθιέρωση της υποχρεωτικής δωρεάν εκπαίδευσης, η δωρεάν περίθαλψη, η απελευθέρωση της γυναίκας από τα δεσμά του ισλαμικού νόμου, ήταν τα κύρια χαρακτηριστικά του, τα οποία νοσταλγούν όλο και περισσότεροι Αφγανοί σήμερα, σύμφωνα με πρόσφατο δημοσίευμα της γερμανικής Deutsche Welle!
Οι Μουντζαχεντίν της… «ελευθερίας»
Μια χώρα στο «μαλακό υπογάστριο» της ΕΣΣΔ ήταν καρφί στο μάτι των Αμερικανών. Το πρόγραμμα υποστήριξης των Μουτζαχεντίν (πρόδρομων των Ταλιμπάν…) εγκαινιάστηκε από την κυβέρνηση Κάρτερ το 1979. Ωστόσο η κυβέρνηση Ρίγκαν αποφάσισε να πάει την επιχείρηση σε ένα άλλο επίπεδο, με μια γιγαντιαία επιχείρηση αποσταθεροποίησης της χώρας. Η συνέχεια είναι γνωστή και οδήγησε στο πιο αναχρονιστικό καθεστώς της σύγχρονης Ιστορίας! Θα μιλήσουμε σύντομα ξανά γι’ αυτό…
Το Βαθύ της Σάμου έχει σήμερα 50% ελληνικό και 50%… αφγανικό πληθυσμό! Στην Πεντέλη, δίπλα μας, πρόκειται να εγκατασταθούν οι πρώτοι Αφγανοί πρόσφυγες ή αν προτιμάτε… μετανάστες! Ακριβώς 40 χρόνια μετά την αμερικανική επιχείρηση, οι συνέπειές της φτάνουν και… στα Μελίσσια! Εκτός ίσως από την… πεταλούδα, θα βοηθούσε και μια ελληνική παροιμία, που υπογραμμίζει την πλήρη αδιαφορία των Ελλήνων για όσα κάνει ο ιμπεριαλισμός στις μακρινές μας χώρες: «όποιος κατουράει στη θάλασσα, το βρίσκει στο αλάτι»!
ΦΩΤΌ: Εικόνες της γυναικείας καθημερινότητας στο Αφγανιστάν, το 1980 – η κεντρική, και σήμερα (με τις μπούργκες). Η αμερικανική παρέμβαση είχε συνέπειες που σήμερα αγγίζουν τα… βόρεια προάστια!