Οι εκδόσεις Πατάκη έχουν αναλάβει την εκτύπωση και προώθηση των βιβλίων του πιο πολυδιαβασμένου σύγχρονου Ιταλού συγγραφέα.
Ο Αντρέα Καμιλλέρι ξεκίνησε να γράφει στα εξήντα του και γνώρισε μια πρωτοφανή επιτυχία, όπως πρωτοφανές είναι το γεγονός ότι… την αξίζει με το παραπάνω!
Πράγματι, όταν η ανάγνωση ενός σύγχρονου μυθιστορήματος έχει καταντήσει… ρώσικη ρουλέτα και τις πιο πολλές φορές ο αναγνώστης αναρωτιέται για ποιο λόγο ο «συγγραφέας» έκανε τον κόπο να γράψει ένα κακό βιβλίο και πού βρέθηκε ο γνωστός εκδότης να το τυπώσει, ο Καμιλλέρι, έρχεται σαν μια όαση μετά από πολυήμερη περιήγηση στην έρημο. «Ευλογημένος να είσαι Καμιλλέρι», σκεφτόμουν κάθε φορά που γελούσα μόνος μου (χωρίς απαραίτητα να έχω καλή προδιάθεση…), διαβάζοντας κάποιον από τους πολλούς απολαυστικούς διαλόγους του!
Τα αστυνομικά μυθιστορήματα του Καμιλλέρι, με ήρωα τον ιδιόρρυθμο επιθεωρητή Μονταλμπάνο, γυρίστηκαν σε ταινίες και έγιναν κτήμα κάθε Ιταλού και πολλών ξένων αναγνωστών και θεατών. Η «άλωση του Μακαλλέ», χωρίς την παρουσία του Μονταλμπάνο, είναι ένας δημόσιος εξευτελισμός του φασισμού και όσων τον υπηρέτησαν. Αναφέρεται στην εποχή του πολέμου, όταν ο «Ντούτσε» υποσχόταν να κάνει την Ιταλία μεγάλη και δοξασμένη, υποστηριζόμενος από τη μεγάλη πλειοψηφία των Ιταλών. Ακόμη πιο επίκαιρος σήμερα ο Καμιλλέρι, καθώς ο αντικομμουνισμός ξανασηκώνει κεφάλι και οι κάθε λογής ανοιχτοί και κρυφοί φασίστες ονειρεύονται την επιστροφή τους:
❍ ❍ ❍
«Αγαπητέ Μικιλίνο», άρχισε ο πατέρας Μπουρρουάνο, «αποφασίσαμε με τη μητέρα σου ότι ήρθε ο καιρός να πάρεις το χρίσμα. Ξέρεις τι σημαίνει να δεχτείς το χρίσμα; Σημαίνει να γίνεις στρατιώτης του Ιησού, ν’ ανήκεις στο τάγμα των πιστών του Χριστού».
«Αφού ανήκω στο στρατό του Ντούτσε» είπε ο Μικιλίνο.
«Το ένα δεν αποκλείει το άλλο. Μπορείς να είσαι στρατιώτης στο τάγμα του Χριστού και αγωνιστής του Μουσσολίνι. Όταν μελετήσεις το χριστιανικό δόγμα, κι επειδή ήδη ξέρεις τι λέει ο φασισμός, θα δεις ότι υπάρχουν μικρές διαφορές ανάμεσά τους. Θα νιώθεις διπλή τιμή κι έτσι θα έχεις διπλό καθήκον».
«Ποιοι είναι οι εχθροί του Χριστού που πρέπει να πολεμήσω;»
«Είναι πολλοί, αγαπητέ μου Μικιλίνο. Δεν είναι μόνο εκείνοι που δεν πιστεύουν στον Θεό, τους λέμε άθεους, τους οποίους δεν πρέπει να πολεμήσεις αλλά να προσηλυτίσεις, είναι κι αυτοί που στρέφονται εναντίον του Θεού, της Παναγίας και του Χριστού, καταστρέφουν τις εκκλησίες, χαλάνε τις εικόνες, σκοτώνουν τις μοναχές και τους παπάδες, αφού πρώτα τους υποβάλουν σε φοβερά μαρτύρια, κι ετούτοι είναι οι χειρότεροι».
Ο Μικιλίνο φοβήθηκε.
«Ποιοι είναι;»
«Οι κομουνιστές, Μικιλί, αυτοί είναι οι πραγματικοί εχθροί του Ιησού, αυτούς πρέπει να πολεμήσεις και να νικήσεις. Ορίστε ποια είναι η πρώτη υποχρέωση ενός στρατιώτη που υπηρετεί στο τάγμα του Χριστού. Μην το ξεχνάς».
❍ ❍ ❍
Ο μικρός πρωταγωνιστής του μυθιστορήματος επηρεάζεται τόσο πολύ από την φασιστική προπαγάνδα και το καθολικό κατηχητικό, ώστε ονειρεύεται να σκοτώσει έναν συμμαθητή του, γυιό κομμουνιστή! Η πλοκή του Καμιλλέρι στοχεύει στην πιστή μεταφορά της ατμόσφαιρας που επικρατούσε επί Μουσσολίνι, πριν ακόμα η Ιταλία αρχίσει να γνωρίζει τις απανωτές ήττες στο στρατιωτικό πεδίο. Οι απολαυστικοί διάλογοι καταφέρνουν το ακατόρθωτο: να σε κάνουν να γελάς, ενώ διαβάζεις υπαρκτά, δραματικά γεγονότα:
❍ ❍ ❍
Ο μπαμπάς γύρισε στο σπίτι ευχαριστημένος. «Άνοιξε το ραδιόφωνο» είπε στη μαμά.
«Γιατί; Τι συνέβη;»
«Φαίνεται ότι ο Μουσσολίνι έδιωξε τον Ντε Μπόνο και στη θέση του έβαλε τον Μπαντόλιο, που είναι στρατηγός με κάτι αρχίδια να!»
«Μη μιλάς έτσι» τον μάλωσε η μαμά. «Μιλάς άσχημα και ο μικρός επαναλαμβάνει τις πρόστυχες λέξεις που λες!»
«Τα αρχίδια δεν είναι οι μπαλίτσες που έχουμε κάτω από το πουλί μας;» ρώτησε ο Μικιλίνο.
«Τα βλέπεις; Τι σου έλεγα;» πετάχτηκε η μαμά.
«Μικιλί, αυτές τις λέξεις δεν τις λένε οι πολιτισμένοι άνθρωποι».
«Δηλαδή εγώ είμαι απολίτιστος;» ρώτησε ο μπαμπάς.
«Μερικές φορές γίνεσαι χειρότερος από αμαξά!»
«Μερικές φορές όμως, όταν γίνομαι χειρότερος από αμαξά, δε σ’ ενοχλεί» αποκρίθηκε ο μπαμπάς κοιτώντας τη στα μάτια.
Η μαμά κοκκίνισε, αλλά δεν είπε τίποτα.
«Λοιπόν, θα μου εξηγήσετε τι σημαίνει αυτό που είπε ο μπαμπάς;» επέμεινε ο Μικιλίνο.
«Είναι μια έκφραση» έκανε ο μπαμπάς. «Τη χρησιμοποιούμε για να δείξουμε ότι ένας άντρας είναι δυνατός, γενναίος και αναλαμβάνει τις ευθύνες του».
«Τα δικά μου είναι μεγάλα;»
Ο μπαμπάς και η μαμά γέλασαν με την ψυχή τους.
«Είσαι ακόμη μικρός» εξήγησε ο μπαμπάς, «αλλά όταν μεγαλώσεις, σίγουρα θα γίνουν σαν του Μπαντόλιο».
Ήθελε να ρωτήσει αν τα αρχίδια του ήταν αρκετά μεγάλα για να σκοτώσει έναν κομμουνιστή. Αλλά προτίμησε να μην πει τίποτα.
❍ ❍ ❍
Ο Ουμπέρτο Έκο δήλωσε πρόσφατα: «Ο Μπερλουσκόνι δεν φταίει σε τίποτε. Υπεύθυνοι είναι αυτοί που τον ψηφίζουν»! Έχει απόλυτο δίκιο, το ίδιο συμβαίνει σε όλη την Ευρώπη, με τους Σαρκοζί, Μέρκελ, Καραμανλή και Παπανδρέου, με τους φασίστες της ανατολικής Ευρώπης και τους λαϊκιστές της υπόλοιπης. Αυτό αφήνει να εννοηθεί και ο Καμιλλέρι. Ο αναγνώστης αναρωτιέται στην αρχή πώς ήταν δυνατόν να γίνει τόσο ισχυρός ο Μουσσολίνι και παίρνει την απάντησή του: με την συνενοχή και την ανοχή της μεγάλης μάζας των Ιταλών.
Κάτι παρόμοιο θα συμβεί και στις μέρες μας, αν οι άνθρωποι της προόδου δεν αντιδράσουν στο σύγχρονο –εξίσου απεχθές– πρόσωπο του αντικομμουνισμού. Ελάχιστοι έχουν καταλάβει πού οδηγούν τα πράγματα, αλλά ποτέ δεν είναι αργά. Ακόμη και όσοι απογοητεύτηκαν, λόγω της δικής τους ανικανότητας να προβλέψουν τις εξελίξεις της τελευταίας εικοσαετίας, μπορούν και πρέπει να κάνουν την αυτοκριτική τους και να συνταχθούν στο μέτωπο κατά του νέου φασισμού…
