Στα μέσα του 2013 οι διεθνείς οικονομικοί αναλυτές αιφνιδιάστηκαν από τις ανακοινώσεις του Ιάπωνα πρωθυπουργού Σίνζο Άμπε, για «επιθετική πολιτική ρευστότητας» που δήθεν θα επανέφερε σε ρυθμούς ανάπτυξης την στάσιμη επί δύο δεκαετίες(!) ιαπωνική οικονομία! Το στοίχημα χάθηκε και επίσημα, με την ανακοίνωση της διεξαγωγής πρόωρων εκλογών, δύο χρόνια νωρίτερα από το πρόγραμμα! «Δυστυχώς οι αριθμοί δεν ήταν καλοί» παραδέχτηκε ο Άμπε, σε εκδήλωση του κυβερνητικού του εταίρου LDP…
Πολύ θα ήθελε να μην το παραδεχτεί, όμως οι αριθμοί είναι σαφέστατοι : στο τρίμηνο Ιουλίου – Σεπτεμβρίου 2014 το ΑΕΠ μειώθηκε κατά 1,6%, επισημοποιώντας την ύφεση, που στο προηγούμενο τρίμηνο έφτασε το σοκαριστικό -7,3%! Ετσι, οι πρόωρες εκλογές, με την αντιπολίτευση σε κακή κατάσταση, απλώς έδωσαν νέο πολιτικό χρόνο στον κάποτε φιλόδοξο Άμπε, μήπως και καταφέρει να «ξεκολλήσει» την ιαπωνική οικονομία ….
Χαμένοι οι πολίτες
Πίσω από τους ψυχρούς αριθμούς, υπάρχουν και άλλα αρνητικά στατιστικά στοιχεία. Το 38% των εργαζομένων απασχολείται σε δουλειές μερικής απασχόλησης ή κατώτατου μισθού! Σε ότι αφορά τους νέους 25-34 χρονών, το 17% κάνει δουλειές κατώτερες των σπουδών και προσόντων τους, πλησιάζοντας τα στατιστικά χάλια της απασχόλησης στην «πλούσια» Γερμανία.
Υπάρχουν όμως και κερδισμένοι από την πολιτική του Άμπε. Η κεφαλαιαγορά διπλασιάστηκε σε αξία και τα επιχειρηματικά κέρδη αυξήθηκαν. Όμως αυτά τα κέρδη μπήκαν στις τσέπες ελάχιστων πλουσίων, ενώ οι μισθοί καθηλώθηκαν, σε συνδυασμό με τις αυξήσεις των φόρων κατανάλωσης. Η ιδιωτική κατανάλωση αντιστοιχεί στο 60% του ΑΕΠ και η στασιμότητά της χτυπά καμπανάκι κινδύνου. Ας μην ξεχνάμε ότι το δημόσιο χρέος της Ιαπωνίας πλησιάζει τα 12,4 τρισ. δολάρια ή το 240% του ΑΕΠ!
Όμως τα «κατορθώματα» του Άμπε δεν περιορίστηκαν μόνο στην εκτόξευση της ανισότητας, που από τις χαμηλότερες στον κόσμο, τώρα ανήκει στις μεγαλύτερες στον ΟΟΣΑ. Η αναγκαστική στροφή και πάλι στην πυρηνική ενέργεια (κόντρα στην κοινή γνώμη…) η αλλαγή της «ειρηνόφιλης» αμυντικής πολιτικής και μία σειρά σοβαρών σκανδάλων με παραιτήσεις υπουργών (συμβαίνουν και εκτός Ελλάδος!) έσπρωξαν τη δημοτικότητα του Άμπε κάτω από το 50%, για πρώτη φορά μετά την εκλογή του το 2012.
Η πρόκληση του γείτονα…
Η αποτυχία των «κευνσιανικών» μέτρων του Άμπε φέρνει νέο προβληματισμό στη διεθνή συζήτηση περί του μίγματος διαχείρισης των διαφόρων καπιταλιστικών μοντέλων, κυρίως των «ανεπτυγμένων» Δυτικών χωρών. Μέσα στην ατελέσφορη αυτή κουβέντα, δεν υπάρχει ακόμη ιδιαίτερος χώρος ούτε καν για τον κρατικό καπιταλισμό, της Κίνας, της Ρωσίας του Ιράν και ολίγων ακόμη μιμητών τους.
Κι όμως, ο τόσο παρεξηγημένα αυτός «ενδιάμεσος σταθμός», τον οποίο με σαφήνεια επαίνεσε ο Λένιν, κάνει «θαύματα» στην Κίνα (ήδη και επίσημα πρώτη οικονομική δύναμη στον κόσμο!), η οποία φυσικά θα μετατρέψει σύντομα την τεράστια οικονομική της ισχύ σε πολιτική επιρροή, κυρίως (αλλά όχι μόνο…) στην περιοχή Ασίας – Ειρηνικού, ακριβώς εκεί που και ο Ομπάμα μεταθέτει το κέντρο βάρους της αμερικανικής παρουσίας !
Δεν είναι τυχαίο ότι στην πρόσφατη σύνοδο του APEC στο Πεκίνο ο Πρόεδρος Σι Τζινπίν προώθησε επιτυχώς το δικό του σχέδιο για «ζώνη ελεύθερου εμπορίου» (FTAAP), σε βάρος της αντίστοιχης αμερικανικής (TΡΡ),από την οποία είχαν αποκλειστεί Κίνα και Ρωσία!
Η αναμενόμενη ταχύτατη ανάπτυξη των σχέσεων των δύο αυτών χωρών θα αλλάξει ακόμη περισσότερο τους συσχετισμούς (εκτός από την «Ευρασία») και στην περιοχή του Ειρηνικού. Όπως ακούραστα επαναλαμβάνουμε, το μέλλον δεν χαμογελά φιλικά προς τους δύο πόλους του Δυτικού ιμπεριαλισμού, αλλά ούτε και στην Ιαπωνία…
