Γράφει ο Γιάννης Μπεθάνης
Ο εμβληματικός τραγουδιστής των Black Sabbath και καταξιωμένος solo καλλιτέχνης έφυγε από τη ζωή στα 76 του χρόνια προκαλώντας παγκόσμια συγκίνηση και αφήνοντας πίσω του μια ανεπανάληπτη μουσική ιστορία.
«Οταν ήμουν παιδί, πεινούσα. Ο πισινός μου φαινόταν από το παντελόνι μου και μισούσα τον καταραμένο κόσμο. Όταν άκουγα τα ανόητα λόγια “If you go to San Francisco, be sure to put a flower in your hair” (“Αν πας στο Σαν Φρανσίσκο, φρόντισε να βάλεις ένα λουλούδι στα μαλλιά σου”), ήθελα να στραγγαλίσω τον John Philips (σ.σ. του συγκροτήματος Mamas and the Papas). Έμενα στη βιομηχανική πόλη του Μπέρμιγχαμ στην Αγγλία. Ο πατέρας μου πέθαινε από αμίαντο λόγω βιομηχανικής ρύπανσης και εγώ ήμουν ένας θυμωμένος νεαρός αλήτης».
Ο John Michael Osbourne γεννήθηκε στο Aston του βιομηχανικού Μπέρμιγχαμ της Αγγλίας στις 3 Δεκεμβρίου 1948. Τα παιδικά του χρόνια, όπως και εκείνα των μελλοντικών μουσικών συνοδοιπόρων του, Tony Iommi, Geezer Butler και Bill Ward, είχαν ως φόντο τα βομβαρδισμένα από τους Ναζί εργοστάσια και την προσπάθεια να επαναλειτουργήσουν προσφέροντας δουλειά στην εργατική τάξη. Σε ένα τέτοιο εργοστάσιο, άλλωστε, ο Tony Iommi έκοψε δύο ακροδάχτυλα του αριστερού του χεριού σε μια πρέσα κοπής… βαριού μετάλλου και αναγκάστηκε προκειμένου να ξαναπαίξει κιθάρα να την κουρδίσει χαμηλότερα και να της δώσει παραμόρφωση, γεννώντας το μουσικό ιδίωμα που ονομάστηκε heavy metal και αλλάζοντας τη ρότα της σύγχρονης μουσικής σκηνής του πλανήτη.
Όταν o John απέκτησε το παρατσούκλι Ozzy, ήταν ένα δυσλεκτικό παιδί και έφηβος που έπεφτε θύμα σοβαρού bullying εντός κι εκτός σχολείου, ενώ η φτώχεια τον οδήγησε αρχικά να δουλέψει σε σφαγείο στα 16 του και εν συνεχεία στην παραβατικότητα (μικροκλοπές και διαρρήξεις) που έφερε και την εξάμηνη φυλάκισή του σε ηλικία 17 ετών. Η ειρωνεία; Bullying του έκανε και ο… Iommi, ο οποίος όταν πήγε στο σπίτι του Ozzy απαντώντας σε αγγελία για τραγουδιστή είπε στον Butler «πάμε να φύγουμε». Όμως η αποφασιστικότητα του Ozzy και η αγορά από το υστέρημά του, του πολύτιμου εκείνη την εποχή εξοπλισμού τραγουδιστή έκαμψε τις επιφυλάξεις τους.
Το αρχικό τους συγκρότημα με το όνομα Earth μετονομάστηκε σε Black Sabbath από μια ομώνυμη ταινία τρόμου. Τα άστρα μπήκαν στη σωστή τους θέση και τα πάντα πήραν τον δρόμο τους την Παρασκευή και 13 Φεβρουαρίου του 1970. Μια πένθιμη καμπάνα υπό βροχή, η πρώτη βαριά νότα της κιθάρας του Iommy και ο στίχος του Geezer «What is this that stands before me?» που με αγωνία τραγούδησε ο Ozzy στον πρώτο ομώνυμο δίσκο τους σόκαραν τον κόσμο. Από τα «παιδιά των λουλουδιών» και το Woodstock, ο κόσμος ήρθε ξαφνικά αντιμέτωπος με τη μουντή, ζοφερή, ζόρικη καθημερινότητα της εργατικής τάξης, η οποία βρήκε μέσα από τον νέο, βαρύ ήχο, διέξοδο έκφρασης.
Με 8 δίσκους – ορόσημα που καθόρισαν ένα ολόκληρο μουσικό ιδίωμα και επηρέασαν στρατιές συγκροτημάτων και καλλιτεχνών, οι Black Sabbath εκτοξεύτηκαν στο μουσικό στερέωμα και δικαίως θεωρούνται «γεννήτορες» του σκληρού ήχου.
Όμως η δόξα, η φήμη και το χρήμα για τα τέσσερα εργατόπαιδα από το Aston είχε και τις συνέπειές της. Αλκοόλ και ναρκωτικά σε συνδυασμό με τον σκοτεινό και άστατο χαρακτήρα του, έφεραν τον Ozzy σε μια κατάσταση που οδήγησε τους φίλους του στη δύσκολη απόφαση να τον θέσουν εκτός συγκροτήματος. Ο κατήφορος ήταν απότομος. Οι καταχρήσεις ξέφυγαν από κάθε όριο και η λογική λέει ότι ο Οzzy θα είχε την τύχη άλλων rock star της εποχής, όπως ο Jimmy Hendrix ή ο Jim Morisson. Απομονωμένος σε ένα δωμάτιο ξενοδοχείου στο L.A. σε σταδιακή αποσύνθεση, η μοίρα του φαινόταν προδιαγεγραμμένη. Όμως μια μέρα κάπου στο 1979, η παλιά του φίλη Sharon Arden εμφανίστηκε σε εκείνο το σκοτεινό καταθλιπτικό δωμάτιο και κυριολεκτικά ανέσυρε τον Ozzy από τον θάνατο. Τον στήλωσε στα πόδια του, ανέχθηκε τις τρέλες και τις αυτοκαταστροφικές τάσεις του και τον βοήθησε να χτίσει μια solo καριέρα στα 80’s που κατάφερε να ξεπεράσει σε δόξα, χρήμα και καταξίωση τους ευρισκόμενους σε εσωτερική περιδίνηση Sabbath. Τα εκπληκτικά προσωπικά του album τον κατέστησαν ως το κορυφαίο όνομα της σκηνής, η θέση του κιθαρίστα του αποτέλεσε το «ιερό δισκοπότηρο» και την απόλυτη καταξίωση, ενώ οι εξωφρενικές ιστορίες στις οποίες πρωταγωνίστησε και που ξεπερνούν κατά πολύ τα όρια της ανθρώπινης ανοχής και αντοχής, οικοδόμησαν το προφίλ του θρυλικού «Madman» και «Πρίγκιπα του Σκότους», το οποίο αποτελεί το απόλυτο σημείο αναφοράς για όλο το φάσμα σκληρού ήχου ως σήμερα.
Με τα 90’s να τον βρίσκουν σε στάδιο προσωπικής ωρίμανσης και με μερικούς εξαιρετικούς δίσκους και περιοδείες να συντηρούν το status του, οι επιπτώσεις των καταχρήσεων στην υγεία του άρχισαν να κάνουν σταδιακά την εμφάνισή τους. Παράλληλα, η «επιχειρηματική» πλευρά του, στα χέρια της κυνικής και έξυπνης Sharon με την οποία φυσικά ήταν παντρεμένος από το 1982, έφερε και το «μελανό» σημείο της reality σειράς «The Osbournes» που προβλήθηκε για τρία χρόνια (2002-2005) στο MTV, κάνοντας τον Ozzy διάσημο σε ένα διαφορετικό και πλατύτερο κοινό για τους εντελώς λάθος λόγους, εν μέσω αντιδράσεων και απογοήτευσης από τους οπαδούς του.
Ακολούθησαν μέσα στα χρόνια τα reunion με τους Black Sabbath και ο ένατος δίσκος τους με την αρχική σύνθεση το 2013, ωστόσο τα προβλήματα υγείας του γίνονταν όλο και πιο έντονα. Ένα σοβαρό ατύχημα που είχε τον Ιανουάριο του 2019 από πτώση μέσα στο σπίτι του επιδείνωσε τον εξίσου σοβαρό τραυματισμό στον αυχένα και την πλάτη του από ατύχημα με τετράτροχο όχημα (ATV) 16 χρόνια πριν. Υποβλήθηκε σε χειρουργική επέμβαση κατά την οποία τοποθετήθηκαν δύο μεταλλικές πλάκες στον αυχένα του, ενώ αργότερα χρειάστηκαν ακόμα δύο επεμβάσεις. Η εμφάνιση του συνδρόμου Parkinson έκανε ακόμη χειρότερα τα πράγματα…
Γνωρίζοντας ότι πεθαίνει, όπως ο ίδιος δήλωσε πριν λίγο καιρό, ο Ozzy ζήτησε μια τελευταία παράσταση επί σκηνής με τους φίλους του από τους Sabbath στο γήπεδο της Aston Villa, στην περιοχή όπου ξεκίνησαν όλα. Το event με τίτλο «Back to the beginning» το Σάββατο 5 Ιουνίου 2025 συγκέντρωσε τα μεγαλύτερα ονόματα του σκληρού ήχου, τα εισιτήρια εξαφανίστηκαν εν ριπή οφθαλμού και η συγκίνηση έφτασε στο αποκορύφωμά της, όταν καθισμένος στον θρόνο του και εμφανώς σε «αναμμένα κάρβουνα» παρά την κακή του κατάσταση, κατάφερε και τραγούδησε. Όχι από το λαρύγγι του. Από την ψυχή του. Ήθελε να πει «αντίο» στον κόσμο με τον μόνο τρόπο που ήξερε: «τρελαίνοντας» επί σκηνής τα εκατομμύρια των ανθρώπων που τον παρακολουθούσαν είτε δια ζώσης είτε με live streaming.
Μόλις 17 ημέρες μετά από αυτή τη συναυλία, που πλέον αποτελεί ιστορικό γεγονός, ο Ozzy Osbourne άφησε την τελευταία του πνοή την Τρίτη 22 Ιουλίου, αφήνοντας πίσω του μια από τις βαρύτερες καλλιτεχνικές κληρονομιές της σύγχρονης μουσικής.
Τα ΜΜΕ του πλανήτη το είχαν ως πρώτη είδηση. Συγκροτήματα και μουσικοί όλων των ειδών τον αποχαιρέτησαν συγκινημένοι. Κι ο κόσμος δάκρυσε. Όχι μόνο για τη μουσική του που αποτελεί για πολλούς «σύντροφο ζωής» και διαρκή έμπνευση. Αλλά κι επειδή όσο ψηλά κι αν έφτασε, όσο ακραία συμπεριφορά κι αν είχε, το εργατόπαιδο από το μουντό και βροχερό Μπέρμιγχαμ ποτέ δεν ξέχασε τις καταβολές του, ούτε κι εκείνο το ζωηρό αλλά στερημένο παιδί που κουβαλούσε μέσα του. Και απέδειξε ότι τα πάντα μπορούν να συμβούν, ακόμη κι αν πιστεύουμε ότι δεν έχουμε στον ήλιο μοίρα.
Κι όπως ο ίδιος τραγούδησε,
«God knows I’ll see you on the other side»…
