Ας πάρουμε όμως τα πράγματα με τη σειρά. Στα μέσα της δεκαετίας του ’80 η κατασκευή του ηλιακού χωριού στην Πεύκη φάνταζε ως μία ελπιδοφόρα αρχιτεκτονική και ενεργειακή πρωτοβουλία. Ο σχεδιασμός δεν ήταν άλλος από τη μετατροπή της ηλιακής ενέργειας σε θερμική. Σχεδόν τριάντα χρόνια μετά, το Ηλιακό χωριό στην Πεύκη δεν έχει σε τίποτε να θυμίζει την άλλοτε ευρηματική πρωτοβουλία κατασκευής του καθώς ούτε ηλιακό μπορεί πλέον να το χαρακτηρίσει κανείς, ενώ οι περισσότερες κατοικίες του είναι εξίσου ενεργοβόρες με τις συμβατικές κατοικίες. Οι κάτοικοι είναι αναγκασμένοι να διαβιούν σε σπίτια με μουχλιασμένους τοίχους και υγρασία χρησιμοποιώντας λεκάνες για τη συλλογή του νερού που στάζει από το ταβάνι και με αποχετευτικό σύστημα το οποίο δυσλειτουργεί. Και δεν είναι μόνον αυτά. Το οικιστικό συγκρότημα του Ηλιακού Χωριού διακρίνεται από μία σειρά από χρόνια και στοιβάζοντα προβλήματα, με σημαντικότερα το ενεργειακό, τα προβλήματα στο δίκτυο άρδευσης, τις πολεοδομικές παραβάσεις, τις υδρορροές που δεν έχουν τοποθετηθεί σωστά, και κυρίως τη μη παραλαβή των παραχωρητηρίων των κατοικιών από τον ΟΑΕΔ ο οποίος και είναι ο πλέον ο ιδιοκτήτης των κατοικιών μετά την κατάργηση του ΟΕΚ .
Κάτοικοι δύο ενεργειακών ταχυτήτων
Τα ενεργειακά προβλήματα όμως που αντιμετωπίζουν σήμερα οι 435 οικογένειες που διαμένουν στο οικιστικό συγκρότημα του Ηλιακού χωριού δεν είναι ταυτόσημα. Αυτό οφείλεται στο ότι στο Ηλιακό Χωριό έχουν εγκατασταθεί έξι βασικοί τύποι ενεργειακών συστημάτων, ενώ η θέρμανση χώρων και η παροχή ζεστού νερού οικιακής χρήσης γίνεται από 17 συνολικά διαφορετικούς συνδυασμούς αντλιών θερμότητας και ηλιακών συλλεκτών, με την εξοικονόμηση ενέργειας να υπολογίζεται μεταξύ 45-90% ανάλογα με το σύστημα. Τουλάχιστον αυτή ήταν η ενεργειακή βάση σχεδιασμού και κατασκευής του Ηλιακού Χωριού. Σήμερα μπορεί να συναντήσει κανείς στο οικιστικό συγκρότημα κατοίκους, αν και είναι λίγοι, που εξακολουθούν να είναι ικανοποιημένοι από τα ενεργειακό σύστημα που έχουν στην οικεία τους, όπως το σύστημα «Θερμοκήπιο 1½ ορόφου». Στο σύστημα αυτό η ηλιακή ενέργεια «εγκλωβίζεται» στο θερμοκήπιο και αποθηκεύεται σε τοίχους νερού που εκτείνονται σε όλους τους νότιους τοίχους του ισογείου και περίπου στη μισή νότια επιφάνεια του πρώτου ορόφου. Το συγκεκριμένο σύστημα δεν προσφέρει υψηλές θερμοκρασίες στο εσωτερικό. Έτσι, μία ηλιόλουστη μέρα, η θερμοκρασία στο εσωτερικό της οικείας φθάνει στους 17οC, ενώ όταν η εξωτερική θερμοκρασία είναι μηδενική, η εσωτερική κυμαίνεται περίπου στις 13ο C. Σε γενικές γραμμές πάντως τα ενεργειακά συστήματα που έχουν τοποθετηθεί στις περισσότερες κατοικίες είναι απαξιωμένα λόγω παλαιότητάς και έλλειψης συντήρησής τους. Κάποιοι μάλιστα κάτοικοι υποστηρίζουν ότι από την αρχή τα συστήματα δεν λειτουργούσαν όπως θα έπρεπε, με αποτέλεσμα οι κατοικίες να είναι κρύες. Έτσι ζεσταίνονται με ηλεκτρικά καλοριφέρ και αερόθερμα.
Ο γόρδιος δεσμός των επισκευών
Το Ηλιακό Χωριό στην Πεύκη δημιουργήθηκε βάσει της διακρατικής Ελληνογερμανικής Συμφωνίας της 7/7/1981 που είχε συναφθεί μεταξύ των δύο τότε υπουργείων Έρευνας και Τεχνολογίας (ΥΒΕΤ και BMFT) και του τρίτου συμμέτοχου, του ΟΕΚ, ο οποίος διέθεσε ένα οικόπεδο 90,5 στρεμμάτων και τα κεφάλαια που θα δαπανούσε για την ανέγερση ενός αντίστοιχου συμβατικού οικισμού. Το Ηλιακό Χωριό έχει πειραματικό χαρακτήρα, εξ’ ου και η μεγάλη ποικιλία ενεργειακών συστημάτων – έξι κατηγορίες με 54 συνολικά συνδυασμούς και παραλλαγές. Με τη λήξη του ελληνογερμανικού προγράμματος, το 1991 έληξαν και οι οικονομικές υποχρεώσεις των δύο υπουργείων με συνέπεια να επωμισθεί το κόστος ο ΟΕΚ. Τα προβλήματα των κατοίκων του Hλιακού Χωριού ήταν γνωστά στον οργανισμό και είναι γνωστά και σήμερα στον ΟΑΕΔ όπου και έχει μεταβιβαστεί η σχετική αρμοδιότητα του ΟΕΚ μετά την κατάργησή του. Μάλιστα, όπως μας είπε ο κ. Σταυρόπουλος, «τεχνικοί του ΟΑΕΔ έχουν ήδη επισκεφθεί τον οικισμό και έχουν φωτογραφήσει και καταγράψει τα προβλήματα». Ωστόσο χρονοδιάγραμμα για τις επισκευές δεν έχει δοθεί ακόμη στη δημοσιότητα, ενώ δεν έχει διευκρινιστεί από τους αρμόδιους φορείς το ύψος των πόρων που θα απαιτήσουν οι επισκευές και κατά πόσο αυτοί είναι διαθέσιμοι.
