Συνέντευξη: Μπεθάνης Γιάννης
Τα ερωτήματα πολλά. οι αντιδράσεις, επίσης. Το κτήμα / δάσος Συγγρού βρίσκεται τους τελευταίους 10 μήνες στο επίκεντρο της περιβαλλοντικής και πολιτικής επικαιρότητας του Βορείου Τομέα, λόγω των – κατά καιρούς – υπουργικών δηλώσεων περί «ανάπλασης», «αξιοποίησης» και «αναβάθμισής» του, οι οποίες δημιούργησαν ένα κύμα προβληματισμού και ανησυχίας στις τοπικές κοινωνίες.
Στο πλαίσιο του οδοιπορικού μας στις, ρημαγμένες, εγκαταστάσεις του Κτήματος, ο «οδηγός» μας, άμισθος αντιπρόεδρος του Ινστιτούτου Γε-ωπονικών Επιστημών (ΙΓΕ) Αλέκος Κόκκαλης απαντά σε όλα τα «φλέγοντα» ερωτήματα που έχουν προκύψει και, για πρώτη φορά, παραθέτει τις θέσεις και τη φιλοσοφία της νέας διοίκησης υπό την προεδρία του Νίκου Θυμάκη, η οποία, σύμφωνα με τον συνομιλητή μας, κινείται μέσα στο πλαίσιο του κληροδοτήματος της Ιφιγένει-ας Συγγρού. Και, φυσικά, από την κουβέντα μας προκύπτουν και μερικές εξαιρετικά ενδιαφέρουσες ειδήσεις όπως για το κτηματολογικό καθεστώς, την υπόθεση της μίσθωσης του πάρκινγκ, αλλά και την αντιπυρική θωράκιση του μεγαλύτερου αστικού πνεύμονα της βόρειας Αθήνας.
Δείτε: Οδοιπορικό της Αμαρυσίας στο Κτήμα Συγγρού: Ακμαίο δάσος, διαλυμένα κτίσματα
Κύριε Κόκκαλη, ας ξεκινήσουμε από τις τελευταίες εξελίξεις και την αναγραφή συνθημάτων κατά της διοίκησης του ΙΓΕ και εναντίον της «ανάπλασης», μιας λέξης που χρησιμοποίησε ο υπουργός Περιβάλλοντος Κωστής Χατζηδάκης μετά την επίσκεψή του στον χώρο. Πρόσφατη, άλλωστε, είναι και η επιστολή 16 συλλόγων του Αμαρουσίου, που με αφορμή τις παρόμοιες δηλώσεις του υπουργού Αγροτικής Ανάπτυξης Μάκη Βορίδη, δηλώνουν ανήσυχοι και ζητούν απαντήσεις. Ποια είναι η θέση του ΙΓΕ απέναντι σε όλα αυτά;
Κύριε Μπεθάνη, όπως διαπιστώσατε και εσείς από την περιήγησή σας στο Κτήμα Συγγρού, τα πράγματα είναι τραγικά. Εγκατάλειψη, ερείπια, απαξίωση. Αντιμετωπίζουμε τεράστια οικονομι-κά και νομικά ζητήματα. Δασική, γεωργική και πολιτιστική παρακμή σε όλο της το μεγαλείο. Οι επισκέπτες ξέρουν, το ρεπορτάζ σας αποδεικνύει περίτρανα του λόγου το αληθές. Κάποιοι δείχνουν τελευταία ιδιαίτερο «ενδιαφέρον», με ξεκάθαρο στόχο πρόσκαιρα μικροπολιτικά οφέλη. Μα που ζούνε τόσο καιρό; Τίποτα δεν είδαν; Πού κρύβονταν τόσα χρόνια;
Πώς, όμως, εννοεί το ΙΓΕ τους όρους που χρησιμοποίησε ο υπουργός;
Ο προϊστάμενος υπουργός μας της Αγροτικής Ανάπτυξης Μάκης Βορίδης, αλλά και ο υπουργός Περιβάλλοντος Κωστής Χατζηδάκης μιλούν για «ανάπλαση», που δεν είναι τίποτα άλλο παρά η προστασία του δάσους, η επισκευή – συντήρηση και ανάδειξη των ιστορικών και πολιτιστικών στοιχείων, αναγέννηση των γεωργικών καλλιεργειών δηλαδή η «ανάσταση» του Κτήματος, ανοικτού στην κοινωνία, με ελεύθερη πρόσβαση στους πολίτες που θα τηρούν τους κανόνες. Όπως το είχε οραματιστεί ο Ανδρέας Συγγρός. Στόχος μας είναι να δώσουμε έμφαση στη γεωργική εκπαίδευση, διατηρώντας τον δασικό και γεωργικό χαρακτήρα του Κτήματος, με οδηγό μας το εμπνευσμένο κληροδότημα της Ιφιγένειας Συγγρού
Κάποιους ενοχλεί η λέξη «ανάπλαση». Για εμάς είναι συνώνυμη με την αναζωογόνηση – αναγέννηση – αποκατάσταση. Δηλαδή, επαναλαμβάνω, την «ανάσταση» του Κτήματος Συγγρού. Άραγε, υπάρχει κάποιος που διαφωνεί με όλα αυτά;οι κάτοικοι, οι επισκέπτες πρέπει να είναι σίγουροι ότι δεν υπάρχει κάτι για το οποίο πρέπει να ανησυχούν. Είμαστε εδώ για να κάνουμε πράξη το έκδηλο ενδιαφέρον του υπουργού μας για την αναγέννηση του Κτήματος. Εργαζόμαστε με όλες μας τις δυνάμεις για αυτό. Αν υπήρχε η παραμικρή υποψία για δεύτερες ή τρίτες σκέψεις οποιουδήποτε που θα έβαζε σε κίνδυνο το κτήμα/δάσος, θα ήμουν ο πρώτος που «θα έβγαινε στο βουνό». Και εσείς που με γνωρίζετε, ξέρετε ότι το εννοώ απολύτως.
Διαβάστε: Συνάντηση του δημάρχου Αμαρουσίου με τον πρόεδρο του ΙΓΕ
Το 2004 ο χώρος δηλώθηκε στο Κτηματολόγιο ως «δημόσιο δάσος». ή νέα διοίκηση του ΙΓΕ, ωστόσο, κατέθεσε ένσταση εντός χρονικών ορίων, προκειμένου να αλλάξει το καθεστώς και ο χώρος να χαρακτηριστεί ως «Κτήμα». Μπορείτε να μας εξηγήσετε ποιο ακριβώς είναι το σκεπτικό πίσω από την ένσταση;
Πράγματι το 2004 το Ελληνικό Δημόσιο δήλωσε παρανόμως το σύνολο της δασικής έκτασης (700 στρέμματα) ως δημόσια περιουσία στο Κτηματολόγιο. Ας ξεκαθαρίσουμε, όμως, το πραγματικό ιδιοκτησιακό καθεστώς του Κτήματος. Από το 1850 περίπου υπάρχουν επίσημα ιδιωτικά συμβόλαια για το σύνολο της ιδιοκτησίας. Και όλα αυτά τα χρόνια δεν αμφισβητήθηκε από κανέναν το ιδιοκτησιακό. Έρχεται στη συνέχεια το Υπερταμείο και εντάσσει το Κτήμα Συγγρού, μαζί με άλλα ακίνητα που βρίσκονται στον Δήμο Αμαρουσίου, για αξιοποίηση – εκποίηση.
Στις 2 Οκτωβρίου 2018 το Δημοτικό Συμβούλιο του Δήμου εκφράζει ομόφωνα την αντίθεσή του. Όταν αναλάβαμε τη διοίκηση του ΙΓΕ πριν από λίγους μήνες, αντιληφθήκαμε αμέσως τον επαπειλούμενο κίνδυνο για το δάσος. Και λίγο πριν την εκπνοή των προθεσμιών καταθέσαμε αγωγή κατά του Ελληνικού Δημοσίου για την ανωτέρω παράνομη ενέργειά του. Έτσι, προστατεύουμε στην πράξη το δάσος από τον κίνδυνο του Υπερταμείου.
Εδώ, όμως, υπάρχουν εύλογα ερωτήματα. Για 16 ολόκληρα χρόνια τι έκαναν για να προστατεύσουν το δάσος διοικήσεις, σύλλογοι, ανησυχούντες και φωνασκούντες; Ποιο ακριβώς ήταν το ενδιαφέρον τους, όταν στο κορυφαίο ζήτημα της βιωσιμότητας του δάσους, με τον κίνδυνο να ιδιωτικοποιηθεί προ των πυλών, ουδέν έπραξαν;
Να γνωρίζουν οι συμπολίτες μας, Μαρουσιώτες, Κηφισιώτες και όλοι αυτοί που αγαπούν το Κτήμα, ότι εμείς θα το πάμε μέχρι τέλους. Έχουμε το νομικό οπλοστάσιο, τη θέληση, την πολιτική βούληση, την εντολή της πολιτικής μας ηγεσίας, να μην αφήσουμε το δάσος στην τύχη του. Παραλάβαμε δάσος από τους παππούδες μας, δεν θα παραδώσουμε στα παιδιά μας και στα εγγόνια κάποιο επαίσχυντο μόρφωμα. Θα παραδώσουμε δάσος. Και για να τελειώνουμε: Αυτοί, που ομιλούν για δημόσιο δάσος, ρίχνουν νερό στον μύλο του Υπερταμείου. Ήρθε η ώρα, να αναλάβουμε όλοι τις ευθύνες των λόγων μας και των πράξεών μας. Το δάσος είναι ασφαλές μόνο ως μέρος του Κτήματος Συγγρού, του νόμιμου ιδιοκτήτη του, τη λειτουργία του οποίου δεσμεύει ισοβίως η διαθήκη της Ιφιγένειας Συγγρού. Ελπίζω να συνεννοηθήκαμε με όλους για όλα.
Διαβάστε: Συνθήματα κατά της «ανάπλασης» σε τοίχους του Συγγρού
Ένα μεγάλο ζήτημα είναι η οικονομική κατάσταση του Ινστιτούτου. Τι ακριβώς παραλάβατε από την προηγούμενη διοίκηση και ποιες ενέργειες κάνετε προκειμένου να αποκτήσει πόρους το ΙΓΕ; Τι προσωπικό διαθέτετε και πώς αυτό αμείβεται;
Το Κτήμα είναι ένας οργανισμός με ανελαστικά έξοδα (μισθοδοσίες, λογαριασμοί κοινής ωφέλειας κ.λπ.) καθώς και σημαντικά έξοδα συντήρησης. η κρατική επιχορήγηση μόλις και μετά βίας καλύπτει τη μισθοδοσία, ενώ τα συσσωρευμένα χρέη παρελθόντων ετών είναι πολύ μεγάλα και μας προκαλούν οικονομική ασφυξία.
Τρανά παραδείγματα, ένα χρέος πολλών ετών πίσω προς την ΕΥΔΑΠ που ανέρχεται στο υπέρογκο ποσό των 230.000 ευρώ για το ανενεργό δίκτυο πυρόσβεσης. Πάνω από 200.000 € για εφάπαξ εργαζομένων, 70.000 € για εργολαβία του 2004. Και δυστυχώς πολλά άλλα. Ταυτόχρονα, η φετινή συγκυρία της πανδημίας του Covid-19 εμπόδισε την ομαλή διεξαγωγή των μαθημάτων μας, με αποτέλεσμα μειωμένα έσοδα. Στη δύσκολη αυτή συγκυρία, ο Δήμος Αμαρουσίου και προσωπικά ο δήμαρχος Θεόδωρος Αμπατζόγλου στάθηκαν στο ύψος των περιστάσεων και, επιδεικνύοντας ιδιαίτερη ευαισθησία μετά από συμφωνία μαζί μας, προχώρησαν στην αύξηση του ενοικίου για 5.000 τ.μ. που μισθώνει ο Δήμος από το ΙΓΕ (Ανάβρυτα – ΕΠΑλ), σύμφωνα με το καθορισμένο πλαίσιο που έχει καθοριστεί από το κράτος.
Όταν τελικά ολοκληρωθεί η διαδικασία, είναι σίγουρο ότι θα πάρουμε κάποιες αναγκαίες οικονομικές ανάσες. Εδώ θα πρέπει να τονίσουμε ότι το συμβόλαιο μίσθωσης είχε λήξει πριν 10 χρόνια και τα εισπραττόμενα ενοίκια ήταν σε τιμές προηγούμενης εικοσαετίας. Η σημερινή διοίκηση είναι αποφασισμένη και θα τα καταφέρει να εξυγιάνει τα οικονομικά του ΙΓΕ και να το καταστήσει όχι μόνο βιώσιμο αλλά απολύτως ικανό να επιτελέσει το σημαντικό του έργο.
Πολύς λόγος έχει γίνει στο Δημοτικό Συμβούλιο του Αμαρουσίου για τις σχέσεις του ΙΓΕ με τον Δήμο. Ο δήμαρχος Θεόδωρος Αμπατζόγλου διαφοροποιείται σε σχέση με τους προκατόχους του, μιλώντας για «αυτοδιοίκητο» του Ινστιτούτου, με τον Δήμο σε επικουρικό ρόλο σε θέματα περιβάλλοντος και πυρασφάλειας. Παρ’ όλα αυτά, ο Δήμος μετέχει στο Δ.Σ. του ΙΓΕ με έναν εκ των αντιδημάρχων, ενώ το σύνολο του Κτήματος βρίσκεται εντός Αμαρουσίου. Συμφωνείτε με την άποψη του δημάρχου;
Οι σχέσεις του Δ.Σ. του ΙΓΕ με τους όμορους Δήμους Αμαρουσίου και Κηφισιάς δεν είναι απλά καλές. Είναι εξαιρετικές. οι απόψεις μας για τον δασικό χαρακτήρα του Κτήματος ταυτίζονται. Στο Δ.Σ. μετέχουν μετά από πάρα πολλά χρόνια δύο σοβαροί αυτοδιοικητικοί παράγοντες. Ο αντιδήμαρχος του Δήμου Αμαρουσίου Στέφανος Τσιπουράκης, ένας σοβαρός γνώστης των θεμάτων Περιβάλλοντος και η αντιπεριφερειάρχης Βορείου Τομέα λουκία Κεφαλογιάννη, με ιδιαίτερες ευαισθησίες στα θέματα που άπτονται του Κτήματος Συγγρού.
Μετέχουν και οι δύο ως προσωπικότητες που ενδιαφέρονται για τον δασικό – εκπαιδευτικό – πολιτιστικό ρόλο του Κτήματος και όχι απλά λόγω του θεσμικού τους ρόλου. Το Δ.Σ. το ορίζει ο υπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης και είναι υπόλογο στο Ελληνικό Δημόσιο. Ο δήμαρχος Αμαρουσίου, ως βαθύς γνώστης της Δημόσιας Διοίκησης, ξέρει τον διακριτό ρόλο και το έργο που επιτελεί ο κάθε φορέας. Γνωρίζει ότι δεν υπάρχουν επικαλυπτόμενες αρμοδιότητες. Αν κάποιος διαφωνεί με την πολύ σωστή και απολύτως ρεαλιστική θέση του δημάρχου, μάλλον ή δεν γνωρίζει ή έχει αλλότριους σκοπούς.
Δείτε: Λαϊκή Συσπείρωση: «Η εμπορευματοποίηση του δάσους Συγγρού δεν θα περάσει!»
Από την περιήγησή μας στο δάσος διαπιστώσαμε ότι τα ελλείμματα στις υποδομές της πυρασφάλειας είναι τεράστιες. Ποιες είναι οι ενέργειες που κάνετε σε αυτόν τον τομέα και ποια η συνεργασία σας με τους κρατικούς φορείς, τους όμορους Δήμους και τον ΣΠΑΠ;
Κύριε Μπεθάνη, ο κυριότερος λόγος που αποδέχθηκα την άμισθη θέση του αντιπροέδρου, με τις όποιες ευθύνες αυτή συνεπάγεται, είναι ότι ως μέλος της εθελοντικής ομάδας Πολιτικής Προστασίας του Δήμου Αμαρουσίου γνώριζα άριστα ότι η πυροπροστασία είναι ανύπαρκτη. Είναι θαύμα που δεν έχουμε κλάψει στις στάχτες ενός πανέμορφου δάσους.
Πρώτη προτεραιότητα, ήταν να ζητήσουμε τη συμβουλή των αξιωματικών της Πυροσβεστικής και κατόπιν να ζητήσουμε χρηματοδότηση από το Πράσινο Ταμείο για την πυρασφάλεια. Σε χρόνο ρεκόρ εξασφαλίστηκε η χρηματοδότηση, κάναμε τους προβλεπόμενους διαγωνισμούς και οι εργολαβίες είναι σχεδόν έτοιμες να παραδοθούν. Αναλυτικά, τοποθετήσαμε θερμικές κάμερες επιτήρησης, οι οποίες στέλνουν απευθείας ειδοποίηση στην Πολιτική Προστασία. Τοποθετούμε σε καίρια σημεία καινούρ-γιους κρουνούς. Επισκευάζουμε δύο δεξαμενές στις οποίες τοποθετούμε αντλητικά συγκροτήματα, τα οποία λειτουργούν με αυτόνομες γεννήτριες. Φτιάξαμε νέα κεντρική είσοδο και επιδιορθώνουμε και συμπληρώνουμε τα έργα περίφραξης. Σύντομα, θα αποκτήσουμε πυροσβεστικό όχημα. ολοκληρώθηκε η τοποθέτηση υδατοδεξαμενής για εναέρια πυρόσβεση χωρητικότητας 200.000 λίτρων, η οποία επαρκεί για 7 πληρώσεις ελικοπτέρων κατάσβεσης πυρκαγιών.
Πιστεύουμε ότι με την ολοκλήρωση των παραπάνω εργασιών το Κτήμα θα είναι όχι απλά προστατευμένο, αλλά απόλυτα θωρακισμένο.οι 52 κρουνοί που υπάρχουν τώρα είναι παρωχημένης φιλοσοφίας, παλαιοί και πολλοί από αυτούς εντελώς κατεστραμμένοι και εκτός λειτουργίας, ενώ το μεταξύ τους δίκτυο είναι άχρηστο με τεράστιες διαρροές και συνεχείς βλάβες λόγω καθιζήσεων. Άρα όχι απλά ανεπαρκές αλλά επικίνδυνο σε μια ώρα κρίσης. Έχουμε ξεκινήσει τις εργασίες αποψίλωσης και αναζητούμε χρηματοδότηση για τη συντήρηση των χωματόδρομων, την ανάδειξη και αναβάθμιση του πηγαδιού και την αξιοποίηση των υδάτινων πόρων του Κτήματος. Ο Δήμος Κηφισιάς και ο ΣΠΑΠ μας έχουν διαθέσει πυροφύλακες, ενώ η εθελοντική ομάδα Πολιτικής Προστασίας του Δήμου Αμαρουσίου έχει ξεκινήσει ήδη περιπολίες με τα πυροσβεστικά της οχήματα. Σε αυτούς που μόνιμα γκρινιάζουν και παράγουν fake news η απάντηση είναι μία. Έργο.
Διαβάστε: Μ. Διακολιού για Συγγρού: «Κάθε φορά ανοίγουν και πιο επικίνδυνο “δρόμο”»
Αντιδράσεις προκάλεσε και η απόφαση του ΙΓΕ να προκηρύξει διαγωνισμό για τη μίσθωση του πάρκινγκ της εισόδου. Με ποιο σκεπτικό τη λάβατε και πού βρίσκεται αυτή τη στιγμή το θέμα;
Αρχικά, να ξεκαθαρίσουμε ότι το πάρκινγκ βρίκεται σε χώρο μη δασικό. Και τον χρησιμοποιούν ως χώρο στάθμευσης οι εργαζόμενοι στις γύρω εταιρείες, το ΚΑΤ κ.λπ. Δηλαδή άνθρωποι που δεν έχουν καμία σχέση με το Κτήμα. Παράλληλα, ο χώρος δεν διαθέτει άδεια ως πάρκινγκ. Αυτό σημαίνει ότι σε περίπτωση ατυχήματος ή φθοράς αυτοκινήτου, τα νομικά προβλήματα που θα αντιμετωπίσει το ΙΓΕ θα είναι μεγάλα. Εμείς αυτή τη στιγμή βρισκόμαστε στη διαδικασία έκδοσης άδειας από το αρμόδιο υπουργείο. Μόλις αυτή εκδοθεί, τότε θα εξετάσουμε τις επόμενες κινήσεις μας.
Αυτή τη στιγμή το θέμα της μίσθωσης του πάρκινγκ είναι «παγωμένο» και θα δούμε στην πορεία τι θα κάνουμε. Σε κάθε περίπτωση, ως ΙΓΕ, δεν θέλουμε να παρκάρουν άνθρωποι που δεν έχουν σχέση με το Κτήμα. οι επισκέπτες του, για τους οποίους σε κάθε περίπτωση θα υπάρξει ειδική μέριμνα για το κεντρικό πάρκινγκ, έχουν στη διάθεσή τους 7 πύλες εισόδου περιμετρικά του δάσους, έξω από τις οποίες υπάρχει άπλετος χώρος για στάθμευση. Ενώ, ως γνωστόν, υπάρχουν και τα 5 στρέμματα του πάρκινγκ ιδιοκτησίας του ΙΓΕ πίσω από το παλαιό δημαρχείο Αμαρουσίου, επί της λ. Κηφισιάς. Ενδεχομένως, λοιπόν, όσοι «φωνάζουν» τις τελευταίες ημέρες να εξυπηρετούν, άθελά τους ή εσκεμμένα, τα συμφέροντα όσων τόσο καιρό σταθμεύουν εντός του Κτήματος, δίχως να έχουν καμία σχέση με αυτό.
Δείτε: «Ανάπλαση» του Κτήματος Συγγρού προαναγγέλλει ο Κωστής Χατζηδάκης
Πρόσφατα έγινε γνωστό ότι έχει εκπονηθεί μια Διαχειριστική Μελέτη για το Κτήμα. Μπορείτε να μας περιγράψετε σε ποια κατεύθυνση κινείται; Και τι απαντάτε σε όσους αναφέρουν ότι εκπονήθηκε από επιστήμονες που δεν έχουν την απαιτούμενη ειδικότητα για μια τέτοιου είδους μελέτη;
Η διαχειριστική μελέτη είναι η επιστημονική αποτύπωση του οράματος για ένα Κτήμα με δασικό – γεωργικό – πολιτιστικό – εκπαιδευτικό χα-ρακτήρα. Το επεξεργάστηκε μια ομάδα επιστημόνων υπό την εμπνευσμένη καθοδήγηση του προέδρου του ΙΓΕ Νίκου Θυμάκη, καθώς και μελών του Δ.Σ., επίλεκτων γεωτεχνικών και οικονομολόγων. Σύντομα θα το παρουσιάσουμε στους φορείς και στους κατοίκους.
Στο καθαρά εκπαιδευτικό κομμάτι, ποια είναι τα προβλήματα που αντιμετωπίζετε και ποια η βοήθεια που έχετε από το υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης;
Το υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης πιστεύ-ει στον σημαντικό ρόλο που μπορεί να παίξει το ΙΓΕ στη γεωργική εκπαίδευση και είναι αρωγός και συμπαραστάτης μας. Ενώ πολλοί φορείς που εκτιμούν την επιστημονική επάρκεια και την αέναη προσφορά του Ινστιτούτου προχωρούν σε μνημόνια συνεργασίας. Δεν πρέπει να ξεχνούμε ότι ο σκοπός ύπαρξης του κληροδοτηματος είναι η γεωργική εκπαίδευση. Τέλος, καλώ τους πραγματικά ευαίσθητους πο-λίτες να αγρυπνούν και να μη διστάσουν να καλέσουν την Αστυνομία ή την Πυροσβεστική ή το ΙΓΕ αν αντιληφθούν το οτιδήποτε μπορεί να βάλει σε κίνδυνο την ύπαρξη του δάσους. Επίσης, από τον Σεπτέμβριο ξεκινούν περιβαλλοντικές δράσεις με έμφαση στην αναδάσωση και αναμένουμε τη συμμετοχή των συμπολιτών μας και των επισκεπτών μας. Θα ήθελα, με την ευκαιρία που μου δώσατε, να ευχαριστήσω για τη συνεργασία τους λίγους υπαλλήλους του ΙΓΕ και ιδιαίτερα τον γενικό διευθυντή του Ινστιτούτου Δρ. Γιώργο Μπαλωτή, την «ψυχή» του Κτήματος.
Ο Αλέκος Κόκκαλης έχει διατελέσει αντιπρόεδρος και μέλος του Δ.Σ του Πράσινου Ταμείου, μέλος των Δ.Σ. ΟΑΚΑ, ΟΔΔΥ, Ελληνικό Καζίνο Α.Ε., σύμβουλος υπουργών Τουρισμού, Εργασίας, ευρωβουλευτή, συνεργάτης πρωθυπουργού, γραμματέας και αν. γραμματέας στην Κεντρική Διοίκηση της ΝΔ, διευθυντής και μέλος της Πολιτικής Επιτροπής για 7 θητείες.
Δείτε: Ερώτηση ΣΥΡΙΖΑ προς Βορίδη για τη μίσθωση του πάρκινγκ του Κτήματος Συγγρού