Ο καθηγητής οφείλει να είναι αληθινός παιδαγωγός
Ποια είναι η σχέση ανάμεσα σε καθηγητή – μαθητή. Πώς αυτή διαμορφώνεται στο Γυμνάσιό σας;
Τα τελευταία χρόνια ολοένα κερδίζει έδαφος η άποψη ότι η σχέση διδάσκοντος και διδασκομένου θα πρέπει να ανακτήσει τη χαμένη της εμπιστοσύνη. Άλλωστε, εάν μου επιτρέπετε, θεωρώ ότι και η κρίση που διέπει το σύγχρονο σχολείο είναι μια κρίση εμπιστοσύνης. Ας είμαστε ειλικρινείς. Ένας από τους λόγους που ορισμένοι μαθητές στις μέρες μας έχουν απολέσει το ενδιαφέρον τους για το σχολείο, πέρα από τα ανιαρά προγράμματα, είναι γιατί δε βρίσκουν στο πρόσωπο των δασκάλων τους το ρόλο του εμπνευστή.
Για εμάς, στο Γυμνάσιο των Εκπαιδευτηρίων Δούκα, ο μέντορας δεν είναι ο απλός εκπαιδευτικός, αλλά ο αληθινός παιδαγωγός. Είναι ο άνθρωπος που συμβουλεύει, εμψυχώνει, στηρίζει και καθοδηγεί το μαθητή σε όλα του τα βήματα στο πλαίσιο της σχολικής ζωής. Είναι αυτός που συνεργάζεται στενά με το μαθητή και τον ωθεί στο να θέσει στην αρχή κάθε χρονιάς τους προσωπικούς του στόχους. Επιπλέον, σε συνεργασία με το μαθητή σχεδιάζουν από κοινού την πορεία υλοποίησής τους. Είναι προφανές ότι το άτομο αυτό θα πρέπει να διέπεται από ορισμένα χαρακτηριστικά, όπως η ικανότητα ενεργητικής ακρόασης, η ενσυναίσθηση, αλλά και το όραμα για συνεχή βελτίωση.
Επίσης, ο καθηγητής-μέντορας θα πρέπει να έχει δεχθεί την κατάλληλη επιμόρφωση, καθώς η μεντορική σχέση διέπεται από κάποιες σημαντικές προϋποθέσεις που πρέπει να τηρούνται ευλαβικά. Από την πλευρά μας έχουμε μεριμνήσει, ώστε όλη αυτή η διαδικασία να γίνεται με οργανωμένο τρόπο και υπό την επίβλεψη της ψυχολόγου της βαθμίδας μας. Θεωρώ ότι ο θεσμός του καθηγητή-μέντορα έχει λειτουργήσει αποτελεσματικά ως φορέας αλλαγής της ζωής των μαθητών μας. Επιπλέον, επειδή πρόκειται για αμφίδρομη σχέση, έχει αναβαθμίσει ουσιαστικά την κουλτούρα της σχολικής ζωής, μετατρέποντας και τους διδάσκοντες σε διδασκομένους. Κι αυτό είναι πολύ σημαντικό, καθώς κατά την κρίση μας σε ένα σύγχρονο σχολείο όλοι πρέπει διαρκώς να μαθαίνουν.
Σύγχρονη τεχνολογία και μαθησιακή διεργασία. Με ποιό τρόπο η μια συμπληρώνει την άλλη;
Όπως ενδεχομένως γνωρίζετε, στο πλαίσιο του Σχολείου του Μέλλοντος είμαστε πρωτοπόροι στην αξιοποίηση των τεράστιων δυνατοτήτων τόσο του μαθητικού υπολογιστή όσο και γενικότερα της τεχνολογίας στην εκπαιδευτική διαδικασία. Στο σημείο αυτό αξίζει να γίνει μια διευκρίνιση, καθώς η εποχή μας διακρίνεται από ένα πνεύμα έντονου τεχνοκρατισμού. Για εμάς ο μαθητικός υπολογιστής αλλά και η τεχνολογία δεν είναι αυτοσκοπός, αλλά το εργαλείο και το μέσο για την επίτευξη των εκπαιδευτικών μας στόχων. Έχοντας λοιπόν ολοκληρώσει έναν κύκλο αξιοποίησης του μαθητικού υπολογιστή, έχουμε πλέον καταλήξει με ασφάλεια στα σημαντικά πλεονεκτήματα που εμπεριέχει. Θα σταθώ κυρίως στη δημιουργία ενός νέου μαθησιακού περιβάλλοντος συνεργασίας και αλληλεπίδρασης εκπαιδευτικών και μαθητών. Σε αυτό το καινούριο πλαίσιο οι μαθητές μπορούν να έχουν άμεση πρόσβαση στο πρόγραμμα του σχολείου, έχουν τη δυνατότητα να συμμετέχουν σε ψηφιακούς διαλόγους και επιπλέον να συμμετέχουν σε ένα αντικειμενικό σύστημα αξιολόγησης. Αυτό που εισπράττουμε από τους ίδιους τους μαθητές μας είναι ότι το μάθημα γίνεται πιο ενδιαφέρον, όταν ο καθηγητής αξιοποιεί με εμπνευσμένο τρόπο τις δυνατότητες της τεχνολογίας. Φανταστείτε λ.χ. ένα ανιαρό μάθημα, το οποίο στηρίζεται κυρίως στη στείρα απομνημόνευση, πόσο πιο ελκυστικό μπορεί να γίνει στα μάτια των μαθητών με την αξιοποίηση της εικόνας και του ήχου. Σε κάθε περίπτωση πάντως ο ρόλος του εκπαιδευτικού παραμένει καθοριστικός, καθώς είναι αυτός που θα γίνει συνεργάτης και καθοδηγητής του μαθητή στο δρόμο της μάθησης.
Αυτό που κυρίως προσπαθώ να εξηγήσω στους γονείς που παραμένουν επιφυλακτικοί απέναντι στη χρήση του μαθητικού υπολογιστή είναι ότι στα χέρια ενός παιδιού θα παραμείνει ως απλή παιχνιδομηχανή, ενώ στα χέρια ενός μαθητή με την κατάλληλη καθοδήγηση θα αναχθεί σε εκπληκτικό ψηφιακό εργαλείο γνώσης και αναζήτησης. Κι αυτό που φροντίζουμε στο περιβάλλον του σχολείου μας είναι κυρίως να εκπαιδεύσουμε τους μαθητές μας να πλοηγούνται με ασφάλεια και σύνεση στο αχανές πέλαγος του Διαδικτύου. Νομίζω πάντως ότι η ελληνική κοινωνία έχει αρχίσει έστω και με καθυστέρηση να συνειδητοποιεί τα οφέλη από τη συγκεκριμένη δυνατότητα, και σε αυτό ελπίζουμε ότι έχουμε συμβάλει κι εμείς ως πρωτοπόροι.
Πλήθος καινοτόμων δράσεων σε ένα κατάλληλα οργανωμένο πλαίσιο
Ποια είναι τα συγκριτικά πλεονεκτήματα που κάνουν το Γυμνάσιο των εκπαιδευτηρίων Δούκα να ξεχωρίζει;
Ένας σύγχρονος διανοητής είχε γράψει ότι το σημερινό σχολείο, για να σταθεί στο ύψος της αποστολής του, θα πρέπει «να προκαλεί στους μαθητές του εκρήξεις αποριών κι όχι χασμουρητών». Αυτή είναι μια μεγάλη πρόκληση που καλούμαστε να αντιμετωπίσουμε. Στα Εκπαιδευτήρια Δούκα, και ιδιαίτερα στο Γυμνάσιό μας, πιστεύουμε ότι όλοι οι μαθητές κρύβουν μέσα τους τεράστιες δυνατότητες που βρίσκονται σε λανθάνουσα κατάσταση. Αυτές ακριβώς τις δυνατότητες οφείλουμε να αφυπνίσουμε.
Νομίζω ότι τα στοιχεία εκείνα που συνθέτουν την ιδιαιτερότητα του Γυμνασίου μας εστιάζονται κυρίως στο πλήθος των καινοτόμων δράσεων που συνεχώς υιοθετούμε σε ένα κατάλληλα οργανωμένο κι ασφαλές πλαίσιο. Για εμάς η έννοια της οργάνωσης και αυτο-οργάνωσης των μαθητών μας είναι ιδιαίτερα σημαντική για την ευαίσθητη ηλικιακή περίοδο που διανύουν. Σε αυτό συμβάλλει κι ένα πλαίσιο κανόνων που προσπαθούμε όχι τόσο να επιβάλουμε όσο να εξηγήσουμε στους μαθητές μας. Μέσα σε ένα τέτοιο κλίμα καλλιεργείται ο αλληλοσεβασμός, επιδιώκεται η αυτοπειθαρχία και διασφαλίζονται τα ατομικά δικαιώματα των μαθητών μας, τα οποία όμως στηρίζονται αποκλειστικά και μόνο στις δικές τους υποχρεώσεις. Επιπλέον, σε μια εποχή κατά την οποία το ατομιστικό πνεύμα εμποδίζει τη συνεργασία και την ανάληψη μαζικών πρωτοβουλιών, εμείς επιμένουμε να αντιπαραθέτουμε την ανάγκη ενίσχυσης της συλλογικότητας μέσα από δράσεις που συνδέουν το σχολείο με την κοινωνία. Η καλλιέργεια του ομαδοσυνεργατικού πνεύματος είναι το μεγάλο ζητούμενο για ένα σχολείο, όταν τα πάντα γύρω μας ενισχύουν τη διαίρεση και τον άκρατο ανταγωνισμό. Αυτό που νομίζω όμως ότι κυρίως μας διαφοροποιεί είναι το γεγονός ότι έχουμε ένα ζωντανό Γυμνάσιο που ανανεώνεται συνεχώς και παραμένει ανοικτό στις ανάγκες των μαθητών μας αλλά και τις προκλήσεις της εποχής.
