Ποιες κατά την γνώμη σας είναι σήμερα οι διαφορές ανάμεσα στην ιδιωτική και τη δημόσια εκπαίδευση. Τι πρέπει να γίνει τελικά ώστε να διαμορφώνεται μια κοινή εκπαιδευτική στρατηγική;
Επιτρέψτε μου, προτού απαντήσω, να ανατρέξω στο χρόνο, και συγκεκριμένα στις αρχές του προηγούμενου αιώνα. Το 1929 ο τότε πρωθυπουργός, Ελευθέριος Βενιζέλος, διατύπωνε σε μια ομιλία του τις εξής επισημάνσεις:
«…Εις τα ιδιωτικά εκπαιδευτήρια γίνεται δυνατόν όπως πραγματοποιώνται οι μεγαλύτεραι και επιτυχέστεραι καινοτομίαι, διότι τα ιδιωτικά εκπαιδευτήρια τελούνται απλώς υπό την εποπτείαν του Κράτους και συμμορφούμενα μόνον προς τας γενικάς κατευθύνσεις του, έχουν την ελευθερίαν, της οποίας στερούνται τα δημόσια και διά τούτο δύνανται να επιτελέσουν τας μεγαλύτερας ιδέας…»
Είναι εκπληκτική η διορατικότητα με την οποία ο μεγάλος Έλληνας πολιτικός αντιμετώπιζε την εποχή εκείνη τα ζητήματα όχι μόνο της εξωτερικής πολιτικής αλλά και της εκπαιδευτικής μεταρρύθμισης που ο ίδιος επιχειρούσε. Με τρόπο εύστοχο και σχεδόν προφητικό έθιγε μια από τις σημαντικότερες παθογένειες του ελληνικού εκπαιδευτικού συστήματος, που σχετίζεται με τον ασφυκτικό σχεδόν εναγκαλισμό από την εκάστοτε πολιτική εξουσία. Και φυσικά μια τέτοια θέση θα μπορούσε να διατυπωθεί μόνο από έναν αληθινά επαναστατικό πολιτικό.
Νομίζω ότι έναν περίπου αιώνα μετά είναι καιρός να αντιληφθούμε ότι η χάραξη εκπαιδευτικής στρατηγικής είναι ζήτημα εθνικής σημασίας κι όχι μικροκομματικών σκοπιμοτήτων. Δυστυχώς, ακόμη και σήμερα το ελληνικό δημόσιο σχολείο, και παρά τις φιλότιμες προσπάθειες ευσυνείδητων εκπαιδευτικών και διευθυντών, εξακολουθεί να βιώνει τα ίδια διαχρονικά προβλήματα.
Ξεπερνώντας τα ζητήματα υλικοτεχνικής υποδομής και την έλλειψη πόρων, θα εστίαζα κυρίως στην έλλειψη αξιολόγησης αλλά και κατάλληλου συντονισμού του εκπαιδευτικού έργου. Είναι εύλογο ότι η διασφάλιση της υψηλής ποιότητας ενός σχολείου στηρίζεται σημαντικά στην ύπαρξη ενός συντονιστικού πλαισίου που λειτουργεί αποκεντρωμένα και αναθέτει ρόλους και αρμοδιότητες σε κάθε μέλος της εκπαιδευτικής κοινότητας. Η ύπαρξη ομάδων εργασίας που στοχοθετούν στην αρχή της χρονιάς, συνεδριάζουν σε εβδομαδιαία βάση και διατυπώνουν απολογισμό του έργου τους σε τακτά χρονικά διαστήματα διασφαλίζει την ομορροπία της εκπαιδευτικής κοινότητας και τη δέσμευση για την επίτευξη ενός κοινού στόχου. Από την άλλη, η ύπαρξη ενός συστήματος αυτοαξιολόγησης του έργου της σχολικής μονάδας συμβάλλει στην επισήμανση των περιοχών προς βελτίωση και στη διαμόρφωση μιας σχετικής στοχοθεσίας.
Όμως, νομίζω ότι τελικά η βασικότερη αδυναμία του δημόσιου εκπαιδευτικού συστήματος έγκειται στην ύπαρξη ενός αποπνικτικού πλαισίου, που δεν ενθαρρύνει την καινοτομία και δεν επιβραβεύει τη διαφορετική προσέγγιση στην αντιμετώπιση των προβλημάτων. Κι είναι λυπηρό σε μια εποχή κατά την οποία όλοι αναφερόμαστε στο σεβασμό της διαφορετικότητας να λειτουργούμε σε ορισμένα θέματα με μια ισοπεδωτική λογική. Σε κάθε περίπτωση, εμείς πιστεύουμε ότι η δημόσια και ιδιωτική εκπαίδευση οφείλουν να λειτουργούν σε ένα πλαίσιο αμοιβαίας συνεργασίας χωρίς προκαταλήψεις και στερεότυπα και κυρίως χωρίς διαχωριστικές γραμμές, που διαστρεβλώνουν το νόημα της αληθινής Παιδείας.
