O Δημήτρης Αργύρης, καθηγητής Φυσικής και ιδρυτής του Ομίλου των φροντιστηρίων «Έψιλον» που, πλέον, εδρεύουν και στο Μαρούσι, μιλά στην ΑΜΑΡΥΣΙΑ για τον θεσμό του φροντιστηρίου και τα κενά που έρχεται να καλύψει στο εκπαιδευτικό σύστημα της Ελλάδας. Αναφέρεται, επίσης, στα κριτήρια επιλογής του κατάλληλου φροντιστηρίου, τις καινοτομίες τους στην εποχή της τεχνολογίας, σχολιάζει τα νέα δεδομένα στον χώρο της Παιδείας, αλλά και τις παροχές των φροντιστηρίων «Έψιλον» στους μαθητές που θα τα επιλέξουν.
Ποιο βασικό κενό της εκπαίδευσης καλύπτει το φροντιστήριο σε σχέση με το βασικό πρόγραμμα που παρακολουθούν οι μαθητές στο σχολείο;
Η ερώτηση που μου κάνετε, όπως την καταλαβαίνω, έχει ουσιαστικά βαθύτερο χαρακτήρα και αφορά τον λόγο ύπαρξης των φροντιστηρίων. Σε κάθε περίπτωση, ο θεσμός του φροντιστηρίου δεν υπαγορεύεται από κάποια κοινωνική μόδα και προφανώς η ύπαρξή του έρχεται να καλύψει την αναγκαιότητα παράλληλης εκπαίδευσης με το σχολείο.
Η συζήτηση είναι πάρα πολύ μεγάλη και έχει άμεσα σχέση με τη διάρθρωση της εκπαιδευτικής δομής και λειτουργίας του ίδιου του σχολείου. Πρόχειρα σας αναφέρω τον μεγάλο αριθμό μαθητών στα σχολικά τμήματα, την ευρύτερη εκπαιδευτικά ανομοιογένειά τους, τα βιβλία που δεν ανταποκρίνονται στις απαιτήσεις των εξετάσεων και δεν ανανεώνονται, τη μη αξιολόγηση των εκπαιδευτικών, την ελλιπή κατάσταση σε σύγχρονα μέσα διδασκαλίας αλλά και γενικότερα μια σειρά πολυπαραμετρικών εκπαιδευτικών ζητημάτων, που αποτελούν προϊόν μιας ευρύτερης συζήτησης από τη σημερινή.
Το φροντιστήριο από τη πλευρά του, χωρίς να αποτελεί ένα δεύτερο σχολείο συνολικής εκπαίδευσης, λειτουργεί παράλληλα, εστιάζοντας στην εξειδίκευση σε βάθος σε συγκεκριμένα γνωστικά αντικείμενα, που προετοιμάζουν τους μαθητές στις υψηλές ποιοτικές απαιτήσεις των σχολών της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης.
Ποιες παραμέτρους θα πρέπει να εξετάσει ένας μαθητής πριν επιλέξει σε ποιο φροντιστήριο θα απευθυνθεί; (π.χ. δομή εκπαιδευτικού προγράμματος, διδακτικό προσωπικό, διδακτέα ύλη κ.λπ.)
Είναι δύσκολη και καθοριστικής σημασίας η επιλογή φροντιστηρίου. Όλα τα κριτήρια επιλογής θα πρέπει να συγκλίνουν τόσο στη διασφάλιση παροχής ποιοτικής εκπαίδευσης όσο και στα υψηλά ποσοστά αποτελεσματικότητας του εκπαιδευτικού χώρου.
Η γενική συνολική εικόνα των εγκαταστάσεων ενός φροντιστηρίου, που αποπνέει παράλληλα και την εκπαιδευτική φιλοσοφία στη λειτουργία του, αποτελεί ένα ισχυρό αρχικό κριτήριο εκτίμησης όσον αφορά στην ποιότητα παροχής υπηρεσιών.
Η εξασφάλιση κατά πρώτο λόγο ομοιογενών τμημάτων παράλληλης δυναμικότητας και κατά δεύτερο λόγο μικρού αριθμού μαθητών, το εκπαιδευτικό ύφος των συγγραμμάτων και η ομάδα διδασκόντων καθηγητών καθώς και η θέση τους στο φροντιστήριο και στις συγγραφικές του ομάδες συνιστούν βασικές παραμέτρους επιλογής του χώρου.
Το εκπαιδευτικό πρόγραμμα και ο τρόπος διαχείρισής του, ο στρατηγικός στόχος στη χρονική του εξέλιξη, η εξατομικευμένη καθοδήγηση και η αξιολόγηση του μαθητή, η ενημέρωση για την πρόοδό του και γενικότερα η οργανωμένη λειτουργία μέσα από ένα ετήσιο καταγεγραμμένο προγραμματισμό, χαρακτηρίζουν κάθε ποιοτικά συγκροτημένο εκπαιδευτικό χώρο.
Πώς αξιοποιούνται οι νέες τεχνολογίες στη διδασκαλία και κατά πόσο ενισχύουν την παραγωγική ικανότητα των μαθητών;
Θεωρούμε ότι οι νέες τεχνολογίες καθώς και η ραγδαία τεχνολογική ανάπτυξη των δύο τελευταίων δεκαετιών θέτουν νέα πρότυπα στην εκπαιδευτική διαδικασία. Προφανώς, εκτός από την αυτονόητη ύπαρξη τεχνολογικής υποδομής, απαιτείται και η ανάλογη κατάρτιση και η διαρκής επιμόρφωση του εκπαιδευτικού καθώς είναι απαραίτητος ο επαναπροσδιορισμός του μαθήματος, όπου με τη χρήση διαδραστικών πινάκων, την εφαρμογή κατάλληλων εκπαιδευτικών λογισμικών και τη χρήση του διαδικτύου, προσφέρονται πρωτοφανείς ευκαιρίες για τη δημιουργία ενός σύγχρονου δυναμικού περιβάλλοντος μάθησης.
Έτσι, ο μαθητής εφαρμόζοντας νέες τεχνικές ενεργητικής μάθησης, μέσα από ποικίλες ελκυστικές διαδικασίες υψηλής εποπτικότητας, ενθαρρύνεται και αναπτύσσει εντυπωσιακά την ικανότητά του για αναλυτική και συνθετική σκέψη, αφού προσεγγίζει τη μάθηση σφαιρικά, σε πιο σύντομο χρόνο, με πιο αποτελεσματικό τρόπο και με ενισχυμένη την ψυχολογία και την αυτοπεποίθησή του.
Συμμερίζεστε την άποψη ότι το Λύκειο έχει καταστεί προπαρασκευαστικό στάδιο για την είσοδο στην τριτοβάθμια εκπαίδευση και τα παιδιά αναγκάζονται να γίνουν «απορροφητικές μηχανές» χωρίς στην πραγματικότητα να αποκομίζουν ουσιαστικές γνώσεις;
Εδώ σίγουρα υπάρχει μια παρεξήγηση σε αυτό το θέμα. Έχουν γραφεί και ειπωθεί κατά καιρούς τα περί «παπαγαλίας» και τα περί «μη ουσιαστικών γνώσεων» καθώς και η σχέση τους με την απαξίωση του Λυκείου, σε συνδυασμό με τη διενέργεια των πανελληνίων εξετάσεων.
Προσωπικά θίγομαι από τη θεώρηση αυτή αφού έχω αφιερώσει όλη τη διδακτική μου σε υποδομή εννοιών και κριτική αντιμετώπιση προβλημάτων. Χωρίς να αρνούμαι την πραγματικότητα, ότι δηλαδή υφίστανται εκπαιδευτικές δομές που δουλεύουν κατ’ αυτόν τον τρόπο, θα ήθελα να τονίσω ότι η κεντρική ενορχήστρωση στο ύφος της διδασκαλίας των μαθημάτων καθορίζεται με ευθύνη τόσο της λειτουργίας του Λυκείου σε επίπεδο βιβλίων και καθηγητών, όσο και των εισηγητών της θεματολογίας στις πανελλήνιες εξετάσεις. Μια οργανωμένη σε «κριτικό πνεύμα» κλιμακούμενη θεματολογία θα μπορούσε να βάλει οριστικό τέλος σε κάθε είδους «παπαγαλία» και σε κάθε συνονθύλευμα ασύνδετων γνώσεων.
Συμμερίζομαι, λοιπόν, εν μέρει την άποψη για την αυτονομία του Λυκείου, θα έπρεπε όμως τουλάχιστον η τελευταία τάξη του να είναι αφιερωμένη σε ένα πρόγραμμα σπουδών αποκλειστικά επικεντρωμένο στην απαιτούμενη υποδομή για τη τριτοβάθμια εκπαίδευση.
Πόσο θα επηρεάσουν οι προωθούμενες αλλαγές στον τρόπο εισαγωγής στην τριτοβάθμια εκπαίδευση τη δομή του εκπαιδευτικού προγράμματος και τη λειτουργία των φροντιστηρίων;
Θα είμαστε ιδιαίτερα ευτυχείς αν εκτός από αποσπασματική πληροφόρηση είχαμε ένα ξεκάθαρο τοπίο για τις προωθούμενες αλλαγές στον τρόπο εισαγωγής. Σε κάθε περίπτωση όμως, οι εξετάσεις οποιουδήποτε τύπου σε ένα αξιόπιστο και αδιάβλητο σύστημα θα είναι πάντοτε συγκριτικές. Δηλαδή θα έχουμε τη διάθεση συγκεκριμένου αριθμού θέσεων στην τριτοβάθμια εκπαίδευση και δεδομένη ζήτηση από μαθητές που τις διεκδικούν, με αποτέλεσμα -και το τονίζω αυτό- σε ένα αδιάβλητο σύστημα εξετάσεων, να εισάγονται πάντα οι καλύτεροι.
Όσον αφορά τα φροντιστήρια, οι χώροι που δεν έκαναν ποτέ δουλειά σχολικής βοήθειας αλλά παρέμειναν επικεντρωμένοι με δομική λειτουργία την προετοιμασία για την τριτοβάθμια εκπαίδευση, δεν πρόκειται να επηρεαστούν από κάθε εκπαιδευτική αλλαγή.
Σε μια εποχή οξύτατης οικονομικής κρίσης, πολλές οικογένειες αδυνατούν να καλύψουν το κόστος για να βοηθήσουν τα παιδιά τους. Πόσο συμμερίζεται ο κλάδος αυτή την κατάσταση και με ποιους τρόπους προσπαθεί να υποστηρίξει αυτές τις οικογένειες, ώστε τα παιδιά να έχουν ίσες ευκαιρίες;
Σαφέστατα ο κλάδος συμμερίζεται την αναγκαιότητα που επιβάλλει η νέα οικονομική πραγματικότητα και έχει προχωρήσει σε κινήσεις τόσο σε συλλογικό επίπεδο όσο και ο κάθε επαγγελματικός χώρος ξεχωριστά.
Συγκεκριμένα εμείς, εδώ στο Μαρούσι, υλοποιούμε για τη φετινή σχολική χρονιά ένα πακέτο μέτρων με διάθεση υποτροφιών σε αριστούχους μαθητές, ειδικές τιμές μεγάλης έκπτωσης σε διετή βάση που αφορούν νέες συνεργασίες, διαμορφωμένες τιμές για αδέρφια, διακανονισμούς πληρωμής στα μέτρα του ενδιαφερόμενου, παροχές δωρεάν βιβλίων, τετραδίων και εκπαιδευτικού υλικού όπως και δωρεάν διδακτικές ώρες εκτός του βασικού προγράμματος, πιστεύοντας ότι συμβάλλουμε θετικά στην οικονομική ελάφρυνση του δύσκολου έργου των γονέων.