Η πλειονότητα των δημοτών και επισκεπτών της πόλης εμφανίζονται «μουδιασμένοι» και απρόθυμοι να διατυπώσουν τις προβλέψεις τους για το εκλογικό αποτέλεσμα, πολύ δε περισσότερο να εκφράσουν τις προσωπικές προτιμήσεις τους.
Όσοι πίστευαν ότι η εκλογική αναμέτρηση της Κυριακής 16 Σεπτεμβρίου είναι «βουβή» και ότι το αποτέλεσμα θα θεωρείται μέχρι την τελευταία στιγμή ως απρόβλεπτο, μάλλον δικαιώνονται. Το προεκλογικό κλίμα, παρά το «ντεμαράζ» των κομμάτων και των τηλεοπτικών καναλιών τις τελευταίες μέρες πριν από την κάλπη, σε ελάχιστες μόνο περιπτώσεις ξεπέρασε τα όρια της αδιαφορίας, ενώ, σε αντίθεση με άλλες αναμετρήσεις, αυτή τη φορά οι πολίτες εμφανίστηκαν «μουδιασμένοι» και χωρίς διάθεση να εκδηλώσουν τις προθέσεις τους. Ίσως, μάλιστα, το πραγματικό ποσοστό των αναποφάσιστων να είναι πολύ μεγαλύτερο από αυτό που έδιναν οι τελευταίες δημοσκοπήσεις πριν από την απαγόρευση δημοσιοποίησής τους.
Από αυτό το -«περίεργο» για ελληνικές εκλογές- κλίμα δεν ξέφυγε ούτε το Μαρούσι. Μια βόλτα στους δρόμους τις πρώτες μέρες του Σεπτεμβρίου δεν έπειθε ότι επίκεινται εκλογές, καθώς η καταστροφή σε Πελοπόννησο και Εύβοια και οι καλοκαιρινές διακοπές είχαν οδηγήσει τη σκέψη των περισσότερων μακριά από την κάλπη, έστω και για διαφορετικούς λόγους.
Τα προεκλογικά περίπτερα στήθηκαν σε κλίμα συνεννόησης σε χώρους που καθορίστηκαν από τη διακομματική επιτροπή, που συνεδρίασε υπό τον δήμαρχο Γ. Πατούλη. Στην προσπάθειά τους να προσελκύσουν εκλογική πελατεία κάποια από τα κόμματα μοίραζαν από χυμούς μέχρι γλυκά στους περαστικούς. Και πάλι, όμως, η αδιαφορία ήταν κυρίαρχη.
«Βγάζουν έδρες οι… αναποφάσιστοι»
Όσο περνούσαν οι μέρες, με τη βοήθεια και των τηλεοπτικών παραθύρων, το άρωμα των εκλογών έγινε πιο έντονο. Οι πολίτες άρχισαν να μπαίνουν στο κλίμα, αλλά στις περισσότερες περιπτώσεις αρνούνταν να εκδηλωθούν, ακόμη και σε ιδιωτικές συζητήσεις.
Στην αγορά του Αμαρουσίου, μεσοβδόμαδα, λίγο πριν από το μεσημεριανό κλείσιμο, η κυρία Άννα, έμπορος, δηλώνει στην «Α» ότι «όλος ο κόσμος για τις εκλογές μιλάει, όπως πριν από λίγες μέρες μιλούσε για τις πυρκαγιές». Και προσθέτει ότι «οι περισσότεροι δηλώνουν πως δεν ξέρουν τι θα ψηφίσουν γιατί φοβούνται ότι θα απογοητευθούν ό,τι και να διαλέξουν». Δύο πελάτες υπερθεματίζουν: «Με περηφάνια ανήκω στο 12% των αναποφάσιστων – βγάζουμε και έδρες!». Ταυτόχρονα, όμως, εκφράζουν οργή, θυμό και προβληματισμό: «Είδαμε πώς αφήσανε και κάηκε όλη η Ελλάδα, νοιάζονται μόνο για την εκλογή τους».
Ο κύριος Κώστας, καταστηματάρχης κι αυτός στο κέντρο της πόλης, μας λέει με αμήχανο χαμόγελο: «Κανείς πελάτης δεν εκδηλώνεται, κανείς δεν μιλάει όπως άλλες φορές» και προσθέτει αυθόρμητα τη φράση-συρμό της εποχής: «Πράγματι, αυτές οι εκλογές είναι… βουβές και πραγματικά δεν ξέρω τι θα γίνει το βράδυ της Κυριακής».
Τα κόμματα προσπάθησαν όσο μπορούσαν να βάλουν τους πολίτες στο πνεύμα της κάλπης. Αποκορύφωμα το βράδυ της περασμένης Τρίτης, όταν από τη μια μεριά στην ανοιχτή συγκέντρωση του ΠΑΣΟΚ, μπροστά στους ΗΣΑΠ, γινόταν τρομερή φασαρία, με συνθήματα από τις… τιτάνιες μεγαφωνικές εγκαταστάσεις, τη στιγμή που λίγα μέτρα πιο πέρα, στην Πλατεία Γαρδέλη, βουλευτής της Ν.Δ. μιλούσε στο δικό του κοινό. Η βαβούρα στο κέντρο της πόλης ατελείωτη. Δυο κοπέλες, που είχαν δώσει ραντεβού για καφέ στο Μαρούσι, η Κατερίνα και η Έλσα, στέκονταν αμήχανες στην έξοδο του σταθμού: «Πού να πάμε να κάτσουμε με τέτοιο θόρυβο να μιλήσουμε;». Όσο για τις εκλογές; Δεν ξέφυγαν από την πεπατημένη και απλώς αρνήθηκαν οποιοδήποτε σχόλιο! Απάντηση -ίσως- στην απορία μιας περαστικής κυρίας, η οποία έλεγε στην παρέα της: «Μα είναι δυνατόν, παιδιά 20 χρόνων να μην ξέρουν καν ποια είναι τα κόμματα; Μου είναι αδιανόητο». Βέβαια, μια ματιά στη νεολαία που τριγυρνούσε στις πλατείες θα την επιβεβαίωνε: Χαβαλές, παρεούλες, μπιρίτσα, γελάκια, απορημένο βλέμμα για τη βαβούρα και… πέρα βρέχει για τις εκλογές.
Μικροί και μεγάλοι εν δράσει
Όμως, δεν είναι όλοι οι νεολαίοι αδιάφοροι. Μην τα ισοπεδώνουμε όλα. Αρκετοί από αυτούς βγάζουν τη συνήθη «φλόγα» της ηλικίας τους, όταν μιλούν για τις εκλογές. Και -τι πρωτότυπο!- αυτή τη φορά εκδηλώθηκαν: «Ανοίξαμε δουλειές με τις εκλογές, όλοι γι’ αυτές μιλάνε. Στα πανεπιστήμια τρέχουν οι νεολαίες των κομμάτων. Τελευταία στιγμή θα αποφασίσω, αλλά σίγουρα θα ρίξω κάτι αριστερό», μας λέει ο Γιώργος, ένας από τους τρεις φοιτητές που συναντήσαμε στον δρόμο. Ο Μάνος, από την πλευρά του, είναι ακόμη πιο συγκεκριμένος και αναμένει με ενδιαφέρον το βράδυ της Κυριακής: «Ο Καρατζαφέρης να μην μπει στη Βουλή και όλα καλά. Αυτές οι εκλογές είναι σημαντικές γιατί ίσως πρώτη φορά θα φανεί η δυσαρέσκεια του κόσμου για τους δύο μεγάλους. Φτάνει να μη στραφεί ο κόσμος στους ακροδεξιούς. Συζητάμε συνεχώς αν είναι καλύτερα να ψηφίσουμε ένα κόμμα που δεν θα μπει στη Βουλή σίγουρα, π.χ. ΚΚΕ μ-λ, ή να ρίξουμε άκυρο». Τέλος, ο τρίτος της παρέας, ο Νικόλας, μας δίνει μια εντελώς διαφορετική εικόνα για τους νέους εν όψει της κάλπης: «Πρώτη φορά βλέπω τους φίλους μου να νοιάζονται τόσο πολύ για τις εκλογές. Είμαστε όλοι πολύ προβληματισμένοι».
Την ίδια στιγμή, στην Πλατεία Κασταλίας η τρίτη ηλικία «ξεσπαθώνει». Έχουν χωριστεί σε κόμματα και διηγούνται ιστορίες από εκλογικές αναμετρήσεις του παρελθόντος. Σε ερώτηση της «Α» για ποιο λόγο πιστεύουν ότι ο κόσμος ασχολείται τόσο πολύ με τις εκλογές σε σχέση με προηγούμενες φορές, αίρουν τις διαφορές τους και συμφωνούν στο ότι «ο λαός αντιμετωπίζει προβλήματα και οι πυρκαγιές τον ξύπνησαν». Εδώ σταματά η… σύμπνοια στην παρέα, στην οποία δεν υπάρχουν αναποφάσιστοι, αλλά οπαδοί συγκεκριμένων κομμάτων. Μετρήσαμε έναν «λάβρο» ψηφοφόρο του ΛΑΟΣ («εγώ είμαι με τον Καρατζαφέρη από… πάντα»), τρεις που υποστήριζαν με πάθος το ΠΑΣΟΚ, έναν που ψήφιζε «δαγκωτό» Ν.Δ. κι έναν που ανήκε στο ΚΚΕ. Σαν δημοσκόπηση δεν ακούγεται; ΄Η μήπως όχι;
Τάνια Κατσάνη – Γιάννης Μπεθάνης
