Δημήτρης Στεργίου-Καψάλης: «Αν δεν αλλάξουμε, θα το ξαναζήσουμε»
Απόγευμα Κυριακής 23 Αυγούστου 2009. Σε μία από τις ελάχιστες ανάπαυλες από το μέτωπα της φωτιάς, ο πρόεδρος του ΣΠΑΠ (Σύνδεσμος Προστασίας & Ανάπλασης του Πεντελικού), δήμαρχος Πεντέλης, Δημήτρης Στεργίου-Καψάλης βρίσκεται στο γραφείο του, για μια σύντομη ανασύνταξη δυνάμεων. Η ΑΜΑΡΥΣΙΑ εκμεταλλεύεται την ευκαιρία, για να μιλήσει για λίγο μαζί του.
Κύριε δήμαρχε, πώς φθάσαμε μέχρι εδώ; Γιατί κάηκε πάλι η Πεντέλη;
Είναι νωρίς για να μπούμε σε κριτικές. Αυτή είναι ώρα μάχης και το μυαλό μας είναι πώς θα βγούμε από αυτήν την καταστροφή με τις λιγότερες δυνατές απώλειες.
Σίγουρα, πάντως, αυτό που βιώνουμε δεν είναι αιφνίδιο και τυχαίο, αλλά αναμενόμενο. Αν κάποιος διαβάσει όλα αυτά που κατά καιρούς έχω δηλώσει και εισηγηθεί έγκαιρα κι εγγράφως, θα καταλάβει ότι περιμέναμε με μαθηματική ακρίβεια μια τέτοια καταστροφή. Και ας λάβουμε όλοι υπόψη μας ότι, όσο επιτρέπουμε να συνεχίζεται το υφιστάμενο σύστημα πολιτικής προστασίας, καταστροφές τέτοιες θα είναι συχνές.
Δεν είναι μακριά το 2007, δεν είναι μακριά το 1998. Ωστόσο, αυτή η τελευταία καταστροφή έχει ένα στοιχείο διαφοροποίησης από τις προηγούμενες. Αυτή τη φορά καταστράφηκαν ταυτόχρονα 14 δήμοι της Αττικής με μια πολύ μεγάλη έκταση ζώνης ευθύνης και χάθηκε ένα ιδιαίτερα εκτεταμένο κομμάτι του τόσο πολύτιμου αττικού δασικού πλούτου.
Ναι, αλλά μιλάμε για μια φωτιά που ξεκίνησε προχθές το βράδυ και κοντεύει να φθάσει στο Πάτημα Βριλησσίων…
Η φωτιά αυτή ήταν ανεξέλεγκτη για μένα από την πρώτη στιγμή. Αν όχι από το πρώτο τέταρτο, από το πρώτο δίωρο. Και η φωτιά που δεν αντιμετωπίζεται άμεσα, από τα πρώτα 5-10 λεπτά και δεν τίθεται υπό έλεγχο, δεν την σταματάς μετά. Γι’ αυτό επιμείνω ότι χρειάζεται να υπάρξει μια Πυροσβεστική που να έχει διακριτά τα τμήματα άμεσης επέμβασης. Θεωρώ ότι πρέπει να μπούμε σε μια διαδικασία στελέχωσης, εκπαίδευσης και ψυχισμού τέτοιας που θα μας δώσει τη δομή μιας Πυροσβεστικής Υπηρεσίας που δεν θα την ενδιαφέρει το πώς θα σβήνει φωτιές, αλλά θα την ενδιαφέρει να τις προλαβαίνει ή να τις αντιμετωπίζει στα πρώτα 5 λεπτά.
Σήμερα, η Πυροσβεστική κυνηγά τη φωτιά;
Ακριβώς αυτό γίνεται. Αλλά το να κυνηγά το πυροσβεστικό όχημα τη φωτιά δεν είναι λύση, αφού αυτή υπό τις συνθήκες που ζούμε τα τελευταία 24ωρα δεν σβήνει ποτέ. Χθες το βράδυ, έως σήμερα το πρωί, είχε στο Καραούλι, στον περιμετρικό της Πεντέλης και στο Κατσουλιέρη, 7-8 μποφόρ σίγουρα. Ποιος να κάτσει και με τι δύναμη ν’ αντιμετωπίσει τις φλόγες; Τι κάνουμε, λοιπόν; Περιμένουμε τα εναέρια μέσα που, όμως, άμα έχει καπνό δεν πετάνε, άμα έχει αέρα δυσκολεύονται ή μπορεί και να μην έρθουν. Άρα, μένουμε «κρεμασμένοι» κάθε στιγμή και καταδικασμένοι να υποστούμε την καταστροφή, η οποία έρχεται με μαθηματική ακρίβεια, άλλοτε σε μικρό κι άλλοτε σε μεγάλο βαθμό.
Μόνο που αυτή τη φορά, μιλάμε για μεγάλη καταστροφή…
Αυτή τη φορά ο Θεός και το σύστημα μάς έδωσαν να καταλάβουμε ότι είναι ανάγκη για αλλαγή χθες! Και σε αυτή τη σκέψη, στην αλλαγή ενός συστήματος που ισχύει και μόνο καταστρέφει, θα πρέπει τα κόμματα να μπουν με πνεύμα διακομματικής συνεργασίας. Μόνον έτσι θα δώσουν τη λύση που θα είναι για όλους καλή και κυρίαρχα για το περιβάλλον, την ιδιοκτησία και τη ζωή του πολίτη.
Όπως είπα και στον πρόεδρο του ΠΑΣΟΚ, που μας επισκέφθηκε, στο θέμα του ισχύοντος συστήματος πολιτικής προστασίας στην Ελλάδα, για εμάς δεν υπάρχει καμία σκέψη ή κανένας δισταγμός ότι είναι καταστρεπτικό. Και κάθε χρονιά που ισχύει υποθηκεύει περιουσίες, ανθρώπινες ζωές και φέρνει περιβαλλοντικές καταστροφές. Αυτό το σύστημα πρέπει άμεσα, σε διακομματικό πλαίσιο, να μπει στο τραπέζι.
Έχουν αλλάξει πάρα πολλά στο θέμα των πυρκαγιών σήμερα. Υπάρχει πια ο εθελοντής, ο ενεργός πολίτης, οι οποίοι ωστόσο είναι ανύπαρκτοι στην ουσία, αν και είναι υπαρκτοί στις διακηρύξεις. Παράλληλα, η Αυτοδιοίκηση, ως ένα σύστημα οργάνωσης κι εξοπλισμού, δεν είναι ίδια με αυτήν της δεκαετίας του ’50.
Να υποθέσουμε ότι και σ’ επίπεδο συντονισμού, δεν είστε ευχαριστημένος από τα τελευταία 24ωρα…
Είναι εμφανές ότι στο πεδίο επιχειρήσεων δεν υπάρχει συντονισμός. Φαίνεται, επίσης, ότι δεν υπάρχει στρατηγική. Ξέρετε, οι τακτικές αλλάζουν, οι στρατηγικές, όμως, χαράσσονται και πρέπει να είναι αυτές που μας δίνουν τον κύριο άξονα πλεύσης μας.
Στην παρούσα φάση δεν υπάρχει ξεκάθαρο δόγμα. Δεν υπάρχει ξεκάθαρη σχέση συνεργασίας των πολλών φορέων που εμπλέκονται σε αυτό το μείζον θέμα, που είναι κυρίαρχο για τον πολίτη. Και το κυριότερο, η αντιμετώπιση της φωτιάς είναι υποχρέωση όλων των υπηρεσιών.
Παρ’ όλα αυτά, Σάββατο βράδυ προς Κυριακή ξημέρωμα, στην τελική τοποθεσία που έπρεπε να κρατηθεί η άμυνα από ακραιφνώς πυροσβεστικά τμήματα, αυτή επιχειρήθηκε από αμιγώς αυτοδιοικητικές δυνάμεις, μ’ εθελοντές, χωρίς ούτε ένα πυροσβεστικό.
Και για το βράδυ ποιες είναι οι εκτιμήσεις σας, κ. δήμαρχε;
Για εμάς αυτή είναι εβδομάδα Γολγοθάς. Είμαστε στη φάση της μάχης, τα δεινά συνεχίζονται και δεν έχει τελειώσει τίποτα. Ακόμη και να ελεγχθεί η φωτιά εδώ, μια άλλη αναζωπύρωση η οποία θα γίνει στον Διόνυσο ή στο Κουκουνάρι, στη Σταμάτα, θα «κυλήσει» στην Πεντέλη.
Δυστυχώς, εμείς καιγόμαστε από φωτιές άλλων γειτονικών δήμων. Όλες οι φωτιές που κατέστρεψαν την Πεντέλη, ουδέποτε ξεκίνησαν από αυτήν. Έτσι καήκαμε το 1995, το 1998, το 2007, έτσι καιγόμαστε και σήμερα. Είναι τέτοια η μορφολογία της Πεντέλης, που όποια φωτιά πιάσει στη βόρεια πλευρά του Πεντελικού, ο τελευταίος «παραλήπτης» είμαστε εμείς.
Έτσι, μπορείς να έχεις ένα τέλειο σύστημα πρόληψης των πυρκαγιών, αλλά ουσιαστικά δεν εξαρτάσαι από αυτό, αλλά εξαρτάσαι από το συλλογικό σύστημα. Γι’ αυτό πρέπει να επανεξετάσουμε το όλο θέμα… Οι πυρκαγιές είναι πολύ σοβαρό θέμα, καθώς -πλην των άλλων- διακυβεύουν και την ψυχική υγεία των ανθρώπων.
Αυτό θα ήταν το τελευταίο ερώτημά μου, κ. δήμαρχε. Ποια είναι τα ψυχολογικά φορτία που κουβαλούν οι άνθρωποι που μάχονται τις φλόγες;
Αυτές τις δύσκολες ώρες θα διαπιστώσετε ότι πολλοί άνθρωποι αισθάνονται ψυχολογικό συγκλονισμό. Βλέπω ανθρώπους κάτι τέτοιες στιγμής και δεν το κρύβω, το αισθάνομαι κι εγώ, που αυτές οι καταστάσεις τούς δημιουργούν έναν ψυχολογικό συναγερμό και τους αφήνουν κατάλοιπες σκέψεις. Άλλος, μετά από μια τέτοια φωτιά, δεν θέλει να μπει σε πυροσβεστικό όχημα, όπως συνέβη μ’ ένα δικό μας στέλεχος που είχε εγκλωβισθεί στη φωτιά.
Μην νομίζετε ότι κι εμείς που παλεύουμε τόσες μέρες τώρα με τη φωτιά, δεν ακουμπήσαμε τον θάνατο, πολλές φορές. Και δεν μεγεθύνω, το λέω ακριβώς όπως είναι. Και καλά εμείς, τα παιδιά, όμως, οι 20άρηδες, οι εθελοντές που είναι δίπλα μας;
