Μια πολύ ενδιαφέρουσα περίληψη της διπλωματικής εργασίας που παρουσίασε στις 16 Ιουλίου στην Σχολή Αρχιτεκτόνων του Πολυτεχνείου απέστειλε στην ΑΜΑΡΥΣΙΑ ο κάτοικος Νέας Πεντέλης και φοιτητής Χαράλαμπος Ξανθόπουλος. Το θέμα της εργασίας είναι η κατασκευή μουσείου ημιτελών αρχαιοτήτων σε ελεύθερο οικοδομικό τετράγωνο στη Νέα Πεντέλη, το οποίο βρίσκεται δίπλα στην αρχαία λιθαγωγία και με χαρά παρουσιάζουμε την πρόταση του κ. Ξανθόπουλου στο παρό φύλλο, η οποία συνοδεύεται και από κατατοπιστικό φωτογραφικό υλικό.
«ΓΙΑΤΙ “ΗΜΙΤΕΛΩΝ ΑΡΧΑΙΟΤΗΤΩΝ”;»
Η ανεξάντλητη πολιτιστική παράδοση της χώρας μας, όπως είναι φυσικό, έστρεψε στην ενασχόληση των σύγχρονων Ελλήνων σ αυτήν. Έχοντας σαν εργαλείο όλες τις σύγχρονες μεθόδους αρχαιοτήτων η έρευνα και η ενασχόληση μαζί τους ήταν και είναι συνεχής. Αρχιτέκτονες, αρχαιολόγοι φυσικοί μαθηματικοί φιλόσοφοι και γενικότερα ο άνθρωπος αντλεί απ αυτό το θαύμα που συνέβη σ’ αυτό τον τόπο πριν από 2500 χρόνια. Όπως είναι φυσικό η κύρια ενασχόληση έχει να κάνει με τα ολοκληρωμένα έργα, τα μνημεία, τις δημιουργίες αυτής της σπουδαίας κληρονομιάς.
Από μικρό παιδί στην πρώτη μου επίσκεψη στο αρχαίο λατομείο της σπηλιάς παρατήρησα αρκετούς μισολαξευμένους όγκους μαρμάρου αφημένους στην άκρη. Με γοήτευε η πρακτική πλευρά του εγχειρήματος. Πως βρέθηκαν εκεί τα μάρμαρα; Πως ανακάλυψαν το κοίτασμα στην πλαγιά του βουνού; Με τι τρόπο τα εξώρηξαν; Τι εργαλεία χρησιμοποιούσαν; Πως ήταν ντυμένοι; Τι έτρωγαν; Ακόμη περισσότερο όταν παρατηρούσα έναν μισοτελειωμένο όγκο μαρμάρου αναρωτιόμουν. Τι να συνέβη άραγε; Γιατί ο δημιουργός άφησε το έργο του στη μέση; Πότε συνέβη αυτό; Σε ποια φάση της δημιουργίας του έργου; Σκεφτόμουν διάφορες εκδοχές. Μήπως κάποια φωτιά ανάγκασε τον δημιουργό να διακόψει; Ίσως έγινε πόλεμος ή κάτι πιο ανθρώπινο, μπορεί να αρρώστησε ο λαξευτής ή ακόμη, αλλοίμονο, να ανακάλυψε ξαφνικά ενώ βρισκόταν στην μέση της εξέλιξης του έργου του κάποιο ελάττωμα στο μάρμαρο. Έτσι το άφηνε στην άκρη. Να μένει παρατημένο μέχρι σήμερα αλλά έχοντας πάνω του τα σημάδια που δείχνουν τη μεγαλοφυΐα του δημιουργού.
Αυτές οι σκέψεις πάντα με συγκλόνιζαν. Σιγά-σιγά οδηγήθηκα στη σκέψη όπου θα συγκεντρωθούν αυτά τα ημιτελή δημιουργήματα που δεν αποτελούν παρά ένα μεγάλο μέρος της προσπάθειας των προγόνων μας να δημιουργήσουν και να μας παραδώσουν αυτό το λαμπρό κομμάτι της ανθρώπινης εξέλιξης που μας φωτίζει και μας καθοδηγεί μέχρι σήμερα.
ΕΠΙΛΟΓΗ ΧΩΡΟΥ ΜΟΥΣΕΙΟΥ
Στην σημερινή Πεντέλη, ακριβώς δίπλα σε ένα τμήμα της αρχαίας διαδρομής της μεταφοράς των μαρμάρων από τα αρχαία λατομεία προς τον βράχο της ακρόπολης, υπάρχει ο χώρος που εκπληρώνει τις προϋποθέσεις για τη τοποθέτηση του “μουσείου ημιτελών αρχαιοτήτων” που αποτελεί το αντικείμενο της πρότασης.
Οι σκέψεις που οδήγησαν στην επιλογή του συγκεκριμένου χώρου ήταν πολλές.
1. Τα προάστια, αναπτύχθηκαν σχεδόν παραφύσει γύρω από τις πόλεις και λειτουργούν σαν υπνωτήρια χωρίς να διαθέτουν καμία από τις λειτουργίες που χαρακτηρίζει μια πόλη ή ένα χωριό. Εντούτοις αποτελούν μια πραγματικότητα και σε αυτά κατοικούν χιλιάδες άνθρωποι. Χωρίς να διαθέτουν τις βασικές δομές που βοηθάνε στη σύνθεση κοινωνίας. Στα προάστια οι άνθρωποι κοιμούνται ή το πολύ-πολύ περιφέρονται σαν τους τρελούς προσπαθώντας να παρκάρουν ανάμεσα στον “Κωτσόβολο: και τον “Βερόπουλο”.
Είναι καιρός που πρέπει να αρχίσουν να τοποθετούνται στα προάστια εκείνες οι χρήσεις που βοηθούν στη κοινωνική σύνθεση.
2. Το πεντελικό είναι το βουνό απ όπου εξορύχθηκαν τα μάρμαρα με τα οποία δημιουργήθηκαν τα μνημεία της ακρόπολης. Ο δρόμος μεταφοράς αυτών των μαρμάρων είναι σε άμεση σχέση με το χώρο του μουσείου. Το ίδιο και τα αρχαία λατομεία.
ΒΑΣΙΚΕΣ ΑΡΧΕΣ ΤΗΣ ΣΥΝΘΕΣΗΣ
1. Το σύνολο της σύνθεσης ακολουθεί τη κλίση του φυσικού εδάφους με τρόπο διακριτικό σχεδόν εισχωρεί στο φυσικό έδαφος.
2. Απλή, λιτή αρχιτεκτονική χωρίς θεαματικά στοιχεία που λειτουργεί σαν ουδέτερο φόντο ανάδειξης των μνημείων.
3. Δημιουργία ελεύθερων υπαίθριων χώρων που θα φέρνουν σε επαφή τον επισκέπτη με το συνολικό τοπίο, το σύνολο του λεκανοπεδίου, τις διαδρομές των μαρμάρων.
4. Δημιουργία αίθουσας πολλαπλών χρήσεων με σκοπό το μουσείο να μπορεί να φιλοξενήσει μικρές οι μεγαλύτερες εκδηλώσεις.
Έγινε προσπάθεια για την επίτευξη των παραπάνω αρχών έτσι ώστε να προκύπτει ένα αποτέλεσμα που θα εντάσσεται με τρόπο αρμονικό στο φυσικό περιβάλλον της περιοχής.
ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΤΟΥ ΜΟΥΣΕΙΟΥ
Ο χώρος κατασκευής του μουσείου είναι επικλινής με ψηλότερο όριο την οδό 25ης Μαρτίου.
Το μουσείο αποτελείται από 4 επίπεδα. Ξεκινώντας από επάνω, το επίπεδο 0.00 τοποθετείται 2.50 μ κάτω από το δρόμο (25ης Μαρτίου) ο οποίος αποτελεί το βορειοανατολικό όριο του μουσείου. Σε αυτό το επίπεδο βρίσκονται οι προσβάσεις στους υπαίθριους χώρους του μουσείου καθώς και το εσωτερικό του. Εκεί βρίσκονται το κλιμακοστάσιο και οι ανελκυστήρες που εξασφαλίζουν την κάθετη κυκλοφορία στο κτήριο. Επίσης, σε αυτό το επίπεδο, τοποθετούνται ο χώρος έκδοσης εισιτηρίων, ιματιοθήκη, ένα κατάστημα, οι απαιτούμενοι χώροι υγιεινής, βοηθητικοί χώροι καθώς και η καφετέρια-εστιατόριο.
Τα αμέσως κάτω 2 επίπεδα (-5,00 , -10,00) αποτελούν τους κύριους χώρους έκθεσης του μουσείου. Περιλαμβάνουν επίσης τους βοηθητικούς χώρους που απαιτούνται. Στο επίπεδο -10,00 είναι τοποθετημένες επιπλέον τα γραφεία της διοίκησης του μουσείου καθώς και η αίθουσας πολλαπλών χρήσεων».
