Η πολύπειρη ραδιοφωνική παραγωγός του «Transistor» στο Δεύτερο Πρόγραμμα μοιράζεται μαζί μας απόψεις και εμπειρίες στο πλαίσιο της Παγκόσμιας Ημέρας Ραδιοφώνου.
Aπό τα «κλασικά ηχογραφημένα», την εκπομπή κλασικής (!) μουσικής που παρουσίαζε σε ραδιοφωνικό σταθμό της Χαλκίδας σε ηλικία 16 ετών, μέχρι το «Transistor» που έχει γίνει η καθημερινή πρωινή συνήθεια των ακροατών του Δεύτερου Προγράμματος, πολλά έχουν αλλάξει στο υπέροχο αυτό μέσο του ραδιοφώνου, η Παγκόσμια Ημέρα του οποίου εορτάζεται στις 13 Φεβρουαρίου.
Η εμβληματική φωνή των ερτζιανών και διευθύντρια του σημαντικότερου μουσικού σταθμού της ελληνικής ραδιοφωνίας Μαρία Κοζάκου μιλάει στην ΑΜΑΡΥΣΙΑ για το αγαπημένο της ραδιόφωνο και εξομολογείται την πιο δύσκολη στιγμή με την οποία ήρθε αντιμέτωπη στον «αέρα» κάποιας εκπομπής.
ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ: Τάσος Μεργιάννης
Στις 13 Φεβρουαρίου εορτάζεται η Παγκόσμια Ημέρα Ραδιοφώνου. Ποια είναι η θέση του ραδιοφώνου σήμερα σε μια γρήγορη, «θορυβώδη» και γεμάτη εικόνες εποχή;
Το ραδιόφωνο σήμερα βρίσκεται σε μια απολύτως μεταβατική περίοδο, τόσο στην Ελλάδα όσο και στο εξωτερικό. Υπάρχει ένα ξεκάθαρο χάσμα ηλικιακό, καθώς οι μεγαλύτερης ηλικίας ανθρωποι εξακολουθούν και ακούνε ραδιόφωνο παράλληλα με τις υπόλοιπες δραστηριότητές τους, ενώ τα παιδιά βρίσκονται να μην έχουν στην κατοχή τους τον κλασικό ραδιοφωνικό δέκτη. Κάπου στη μέση, οι περισσότεροι ακούμε ραδιόφωνο πια μέσω ειδικών εφαρμογών, από τα κινητά μας τηλέφωνα. Σε αυτό το χάος, το ραδιόφωνο καλείται να επαναπροσδιορίσει τον ρόλο του, καθώς το μέλλον του λεγομένου «γραμμικού» ραδιοφώνου μοιάζει αβέβαιο. Θα παραμείνει απόλυτα συνυφασμένο με το αυτοκίνητο, ενώ θα αυξάνεται διαρκώς ο χρόνος ακρόασης μέσα από ειδικές εφαρμογές και On Demand περιβάλλον. Για το λόγο αυτό, μάλιστα, η ΕΡΤ έφτιαξε μια ολοκαίνουργια εφαρμογή το ERTecho, όπου οι ακροατές μπορούν να ακούν στον δικό τους χρόνο όλες τις εκπομπές που παίζονται από τα ραδιόφωνα της ΕΡΤ, καθώς επίσης και μια σειρά από podcast ειδικά σχεδιασμένα για τη νέα εποχή του ραδιοφώνου.
Πώς ξεκίνησε η αγάπη σας για το ραδιόφωνο και πότε ανακαλύψατε ότι έχετε ωραία -«ραδιοφωνική» όπως αποκαλείται- φωνή;
Δεν μπορώ να θυμηθώ κάποια στιγμή στη ζωή μου που δεν άκουγα ραδιόφωνο. Από πολύ μικρή έβαζα το μικρό τρανζίστορ κάτω από τα σκεπάσματα κι άκουγα χαμηλόφωνα εκπομπές μέχρι πολύ αργά το βράδυ, ταξιδεύοντας και μαθαίνοντας. Δεν είχα κάποια συναίσθηση ότι η φωνή μου είναι ταιριαστή με το μέσον, μέχρι τη στιγμή που μπήκα για πρώτη φορά σε ραδιοφωνικό στούντιο, έκανα την πρώτη μου ηχογράφηση και αντιλήφθηκα ότι είναι ταιριαστή με το ραδιόφωνο, από τις αντιδράσεις των παρευρισκόμενων.
Ασχολείστε με το σπουδαίο αυτό μέσο από την τρυφερή ηλικία των 16 ετών. Τι έχει αλλάξει στο ραδιόφωνο από την εποχή που παρουσιάζατε εκπομπή κλασικής μουσικής στον ραδιοφωνικό σταθμό της Χαλκίδας «Ράδιο Ένα», μέχρι σήμερα που συντροφεύετε τα πρωινά μας από τη συχνότητα του Δεύτερου Προγράμματος με την εκπομπή «Transistor»;
Αυτό που άλλαξε δραματικά στις ραδιοφωνικές εκπομπές είναι ότι αυξήθηκε πολύ η δυνατότητα σχεδόν ταυτόχρονης επαφής με το ακροατήριο. Στην αρχή το ραδιοφωνικό στούντιο έμοιαζε σαν ένα κλειστό κουτί, στο οποίο κάποιος μιλάει σε ένα μικρόφωνο. Στη συνέχεια, με την αύξηση των τεχνικών μέσων διάδρασης με το κοινό, τα πράγματα άλλαξαν και πλέον υπάρχει δυνατότητα να ακούς και να αισθάνεσαι τον αντίκτυπο της κάθε σου λέξης προς τους ακροατές.
Από το 2020 διατηρείτε τη θέση της διευθύντριας στο Δεύτερο Πρόγραμμα. Τι ευθύνες συνεπάγεται αυτή η θέση;
Η ανάληψη αυτής της ευθύνης είναι για μένα μια πολύ τιμητική εξέλιξη. Το Δεύτερο Πρόγραμμα έχει μια ζωή 70 ετών συμβάλλοντας στον καθημερινό πολιτισμό της ποιοτικής ψυχαγωγίας αλλά και εκπαίδευσης του κοινού και -γιατί όχι – των ίδιων των παραγωγών.
Τι προσδοκάτε να σκέφτεται ο μέσος ακροατής ραδιοφώνου σήμερα όταν ακούει τις λέξεις «Δεύτερο Πρόγραμμα»;
Δεν ξέρω αν υπάρχει «μέσος ακροατής», αλλά θα ήθελα οι άνθρωποι που σήμερα ακούν Δεύτερο Πρόγραμμα να περνούν καλά, να ψυχαγωγούνται και να μαθαίνουν, καθώς το Δεύτερο Πρόγραμμα έχει ένα τεράστιο εύρος μουσικών επιλογών, πολιτιστικών αναφορών και ενός ευρύτερου πολιτισμικού στίγματος στην καθημερινότητά μας.
Σε παλαιότερη συνομιλία μας, ο Κώστας Θωμαΐδης, μιλώντας για τη λογική των playlist -στην οποία καταφεύγουν πολλοί παραγωγοί- την είχε χαρακτηρίσει «μάστιγα». Ποια είναι η δική σας γνώμη;
Η playlist που δημιουργείται αυτόματα από μια δεξαμενή τραγουδιών, πολλές φορές μοιάζει να ακρωτηριάζει και τη δημιουργικότητα των παραγωγών αλλά και τις επιλογές των ακροατών. Καθώς τα χρόνια περνούν και οι τεχνολογίες αλλάζουν, αυτού του τύπου το playlist, το αυτοματοποιημένο, που ξεκίνησε από τα ραδιόφωνα πριν από πολλά χρόνια, λαμβάνει πλέον μια άλλη μορφή στις νέες πλατφόρμες, όπου και πάλι την επιλογή των τραγουδιών κάνει ένας αλγόριθμος. Και αυτό είναι κάτι που πρέπει να σκεφτούμε.
Θα μοιραστείτε μαζί μας μια δυνατή στιγμή από τη ραδιοφωνική σας πορεία;
Υπάρχει μια στιγμή που δυσκολεύομαι να ξεχάσω. Ήταν όταν έπεσε το κυπριακό αεροσκάφος της Helios Airways στο Γραμματικό και βρισκόμουν εκτάκτως στον αέρα για να καλύψω το γεγονός για το Πρώτο Πρόγραμμα. Πριν δοθεί στη δημοσιότητα η λίστα των επιβατών και πριν μάθουμε και την τύχη των ανθρώπων, ήρθε στα χέρια μας η λίστα με τα ονόματα των θυμάτων.
Τότε συνειδητοποίησα ότι ανάμεσα στους επιβάτες βρισκόταν ο πρώτος μου ξάδερφος με τη σύζυγό του. Σαν ρομπότ τήρησα τους κανόνες δημοσιογραφικής δεοντολογίας κατά τη διάρκεια της εκπομπής, μην κάνοντας την παραμικρή αναφορά ούτε στον αέρα ούτε στους συγγενείς μου. Αυτή ήταν μια δύσκολη στιγμή.
«Η Eurovision είναι ένα σχολείο»
Η εμπειρία σας από την Eurovision μετράει πάνω από 15 χρόνια. Τι σημαίνει για εσάς αυτός ο θεσμός;
Η συμμετοχή ως σχολιάστριας στην παραγωγή της Eurovision είναι κάθε χρόνο ένα σχολείο καθώς όσο αναπτύσσονται οι τεχνολογίες αλλάζουν τα οπτικοακουστικά μέσα. Αυτό ήταν εξαρχής το δέλεαρ για μένα και αυτό παραμένει. Ένα πολυπολιτισμικό περιβάλλον, με αυξημένες επαγγελματικές απαιτήσεις και ταχύτητες για ένα τηλεοπτικό προϊόν με τεράστια δημοφιλία. Νιώθω πάντα ευγνώμων και χαρούμενη όταν νέοι άνθρωποι, ακόμα και παιδιά, αναγνωρίζουν τη φωνή μου από μία «καλημέρα» ακόμα και αν δεν ακούν Δεύτερο Πρόγραμμα.
