Συνέντευξη: Τάσος Μεργιάννης
Η Ελένη Γαληνού, η Μελισσιώτισα συγγραφέας του best seller «Μυστική Διαθήκη – Οι κρυφοί κόσμοι της Δούκισσας της Πλακεντίας» που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Διόπτρα μιλάει στην ΑΜΑΡΥΣΙΑ για το νέο της βιβλίο το οποίο αναφέρεται στη ζωή της Δούκισσας της Πλακεντίας, για την προσωπική της διαδρομή στις Τέχνες και τα Γράμματα και εξηγεί γιατί η Πεντέλη και τα Μελίσσια είναι δυο περιοχές που έχουν ξεχωριστή θέση στην ψυχή της.
Τι ήταν αυτό που σας ώθησε στη συγγραφή του μυθιστορήματος «Μυστική Διαθήκη – Οι κρυφοί κόσμοι της Δούκισσας της Πλακεντίας»;
Το μικρόβιο με τη μυστηριώδη Δούκισσα και τις υπόγειες στοές της Αθήνας, μπήκε μέσα μου αρκετά χρόνια πριν, βλέποντας αντίστοιχες εκπομπές στην τηλεόραση και κυρίως, κάποιες του δημοσιογράφου Κώστα Χαρδαβέλλα. Από τότε, το γυρόφερνα στο μυαλό μου, αλλά δεν το αποφάσιζα. Ώσπου ωρίμασε η σκέψη κι ένιωσα πως ήμουν έτοιμη να πιάσω αυτό το πολύπλοκο θέμα. Ομολογώ πως δεν ήταν καθόλου εύκολη υπόθεση. Χρειάστηκε πολύ μεγάλη έρευνα και μελέτη μηνών, μέχρι να συγκεντρώσω τα αληθινά στοιχεία που χρειαζόμουν, και πολλή σκέψη και δουλειά, για να αποφασίσω ποια είναι σωστότερα και επαρκή, για να τα εντάξω στην ιστορία μου. Τώρα πια μπορώ να πω, πως το ταξίδι της συγγραφής αυτού του βιβλίου με μάγεψε και με ξεσήκωσε περισσότερο από οποιοδήποτε άλλο. Βγήκα στους δρόμους για να δω και να μελετήσω από κοντά τα πραγματικά στοιχεία του βιβλίου και θα σας αποκαλύψω πως η έρευνά αυτή συνεχίζεται…
Πώς θα συστήνατε το βιβλίο σε κάποιον που δεν το γνωρίζει; Πρόκειται περί μυθοπλασίας ή καταγραφής αληθινών γεγονότων;
Η «Μυστική Διαθήκη» είναι ένα μυθιστόρημα όπου φαντασία, ιστορικά πρόσωπα και πραγματικά στοιχεία συναντιούνται αναπάντεχα στο ίδιο σταυροδρόμι. Με αφορμή τη ζωή αυτής της μυστηριώδους γυναίκας και τις υπόγειες στοές της Αθήνας, φτιάχνω έναν μύθο, που θα μπορούσε κάλλιστα να είναι πραγματικότητα. Τα στοιχεία που συνηγορούν υπέρ του μύθου, είναι περισσότερο από πολλά. Στο ερώτημα αν η Δούκισσα της Πλακεντίας είχε τελικά σχέση με τις υπόγειες στοές της Αθήνας, θα σας απαντήσω ευθέως, πως είχε. Όσο για το αν άφησε αυτή τη Μυστική Διαθήκη, θα σας πω ότι θα μπορούσε να έχει αφήσει κάτι αντίστοιχο, αν συνυπολογίσει κανείς τις θεωρίες και τα πιστεύω της.
Από την έρευνα που κάνατε σχετικά με τη ζωή της Σοφί ντε Μαρμπουά Λεμπρέν (Δούκισσα της Πλακεντίας) υπήρξε κάτι που σας έκανε μεγαλύτερη εντύπωση ή ακόμα και σας σόκαρε;
Ολόκληρη η ζωή αυτής της γυναίκας είναι άκρως συγκλονιστική και μυθιστορηματική. Δυσκολεύεσαι να εστιάσεις σε ένα μόνο γεγονός. Όσα της συνέβησαν, όσα έκανε η ίδια και όσα έσερνε πίσω της σκεπασμένα με ένα πέπλο μυστηρίου, την έκαναν έναν πραγματικό αστικό θρύλο, που συνεχίζει να προκαλεί το ενδιαφέρον και να εκπέμπει μυστήριο ως τις μέρες μας.
Πώς θα περιγράφατε την προσωπικότητα αυτής της γυναίκας; Ποια ήταν τα στοιχεία που την έκαναν να συζητιέται ακόμα και σήμερα που έχουν περάσει πάνω από 150 χρόνια από τον θάνατό της;
Η Δούκισσα Σοφία υπήρξε μια ιδιαίτερα αμφιλεγόμενη προσωπικότητα. Ήταν κυκλοθυμική, πολύ ιδιότροπη, παράξενη, φωτεινή και σκοτεινή μαζί και παράλληλα, πάμπλουτη. Έκανε μεγάλες δωρεές και κοινωφελή έργα, μόρφωνε παιδιά, έδινε χρήματα για σχολεία, έκανε η ίδια τη δασκάλα. Συγχρόνως, έβγαζε μένος απέναντι σε ανθρώπους χωρίς να συντρέχει ιδιαίτερος λόγος, γι’ αυτό και κάποιοι έφτασαν να την αποκαλούν ακόμη και μισάνθρωπο. Ο βαθύς της πόνος για τον χαμό της μοναχοκόρης της βαστούσε τα σκήπτρα. Οι ίδιες της οι πράξεις πλάι σε όσα δυσάρεστα και παράξενα της συνέβησαν, συντηρούσαν και μεγάλωναν τον μύθο της. Η ταριχευμένη κόρη που παρέμεινε άταφη για δέκα χρόνια στα υπόγεια του σπιτιού της, τα ξεσκέπαστα σπίτια στην Πεντέλη επειδή κάποια μάντισσα τής προφήτευσε πως αν σκεπάσει πλέον έστω κι ένα θα είναι σαν να βάζει ταφόπλακα στη ζωή της, τα ερωτικά σκάνδαλα, που κατά τη γνώμη μου, μετά από την έρευνά μου, μάλλον σκόπιμα τα άφηνε να διαρρέουν για να θολώνει τα νερά σε άλλα πιο υπόγεια και σκοτεινά πράγματα που έκανε. Η αλλαγή της πίστης της, η ιδιόρρυθμη εμφάνισή της, η περίεργη σχέση της με διαβόητους λήσταρχους εκείνης της εποχής, όπως ο Μπίμπισης και ο Νταβέλης, που δεν ήταν ερωτική, η ταύτισή της με τις υπόγειες στοές και πολλά άλλα ακόμη, έπλαθαν και συντηρούσαν τον θρύλο της, που απ’ ότι φαίνεται, τον συντηρούν και θα τον συντηρούν για πολλά πολλά χρόνια ακόμη.
Σπουδάσατε Διακοσμητική και Γραφικές Τέχνες, ενώ εκτός από τη πεζογραφία έχετε ασχοληθεί με τη φωτογραφία, τη ζωγραφική, την ποίηση και τη στιχουργική. Τι είναι αυτό που σας παρακινεί ώστε να αναζητείτε συνεχώς νέα πεδία δημιουργίας και τι είναι αυτό που σας εκφράζει περισσότερο απ’ όλα τελικά;
Το έχω πει κι άλλες φορές, για μένα όλες οι μορφές τέχνης είναι άμεσα συνδεδεμένες μεταξύ τους γι’ αυτό τις αγαπώ εξίσου το ίδιο. Μπορεί από ένα πίνακα ζωγραφικής να εμπνευστώ ένα μυθιστόρημα, όπως στο «Όσα δεν έγιναν λέξεις» ή να γράψω ποιήματα για δικούς μου πίνακες, όπως έκανα στις εκθέσεις ζωγραφικής μου. Μπορεί μια φωτογραφία να με παρασύρει να γράψω τους στίχους ενός τραγουδιού, ή να σκιτσάρω μια εικόνα. Μπορεί για ένα μυθιστόρημα να γράψω τραγούδια, όπως στο «Πέρα από τις κόκκινες γραμμές». Νιώθω τελικά πως με μαγεύει αυτό το ανακάτεμα. Δίνει κι άλλες διαστάσεις σε ένα έργο, γεννά περισσότερα συναισθήματα και ενδιαφέρον, σαν να το αναδεικνύει μέσα από έναν επιπλέον τρόπο έκφρασης.
Πιστεύετε ότι η Τέχνη της γραφής είναι κάτι που διδάσκεται;
Πιστεύω πως κάθε ταλέντο μπορείς να το εξελίξεις μαθαίνοντας τα μυστικά του. Τι ίδιο ισχύει και για τη ζωγραφική και τη μουσική και το θέατρο. Δεν γίνεσαι συγγραφέας αν δεν έχεις πλούσια φαντασία, παρατηρητικότητα, ποικίλες γνώσεις και λογοτεχνική γραφή, αν δεν έχεις ταλέντο στο γράψιμο, όμως πλάι σ’ αυτά, υπάρχει μια τεχνική, που αντί να πειραματίζεσαι και να πελαγοδρομείς μέχρι να την ανακαλύψεις, μπορείς απλά να τη διδαχτείς.
Η έμπνευση με ποιο τρόπο σάς επισκέπτεται;
Η έμπνευση δεν έχει ώρα, ούτε συνταγή. Έρχεται και σ’ αρπάζει ξαφνικά σαν μια αυθόρμητη σύλληψη δημιουργίας και δεν ξέρεις πού και σε τι μονοπάτια μπορεί να σε οδηγήσει. Εσύ το μόνο που έχεις να κάνεις, είναι να την αφήσεις να σε παρασύρει και να της δώσεις τρόπο να εκφραστεί ανεμπόδιστη δίχως να της βάλεις χαλινάρι.
«Εάν είναι Τέχνη τότε δεν είναι για όλους, αν όμως δεν είναι για όλους, τότε ίσως ακόμη δεν έγινε Τέχνη» είχε πει ο Αυστριακός συνθέτης και ζωγράφος Arnold Schönberg. Πόση αλήθεια βρίσκετε σ’ αυτήν τη ρήση;
Η Τέχνη είναι έκφραση, είναι δημιουργία δοσμένη μέσα απ’ τα μάτια, την ψυχή και τη φαντασία του καλλιτέχνη. Μια μουσική σύνθεση, ένας πίνακας, ένα ποίημα ή ένα γλυπτό που είναι πραγματικά όμορφο, το καταλαβαίνει και το θαυμάζει και ο πιο απλός άνθρωπος. Ένας δημιουργός, όσες περισσότερες καρδιές καταφέρει να αγγίξει με το έργο του, τόσο πιο πολύ θα αγαπηθεί.
Είναι στη σκέψη σας το επόμενο βιβλίο; Αν ναι, τι μπορείτε να μας αποκαλύψετε γι’ αυτό;
Το επόμενη βιβλίο μου έχει ήδη γραφτεί, όμως ακόμη δεν θέλω να μιλήσω γι’ αυτό. Υπάρχουν αρκετά στο συρτάρι μου και πραγματικά δεν ξέρω πιο θα είναι αυτό που θα ακολουθήσει.
Ποιος είναι ο πρώτος άνθρωπος που διαβάζει αυτά που γράφετε και του οποίου το κριτήριο εμπιστεύεστε απόλυτα;
Τώρα πια, μετά από 14 μυθιστορήματα που έχω γράψει (άσχετα αν έχουν εκδοθεί μόνο τα 5) δεν τα διαβάζει κανείς άλλος παρά μόνο εγώ. Τα δουλεύω μόνη μου κάνοντας την έρευνά μου και πλάθοντας την πλοκή μου και τις ανατροπές μου, κι όταν τα ολοκληρώνω, τα αφήνω για λίγο καιρό στην άκρη, ώστε όταν επανέλθω, να τα ξαναδώ με πιο αποστασιοποιημένο μάτι και να κάνω τις ανάλογες διορθώσεις.
«Με τις μυρωδιές του βουνού, τους απέραντους δρυμούς, τα αιωνόβια δέντρα, το κρυστάλλινο νερό, τις ρεματιές, τα φυλλώματα και την αγγελική μελωδία από εκατοντάδες πουλιά»… Κάπως έτσι περιγράφετε την Πεντέλη μέσα από το βιβλίο σας. Είναι η Πεντέλη μια από τις αγαπημένες σας γειτονιές στην πόλη;
Πιστεύω πως κάπως έτσι η Πεντέλη μάγεψε τη Δούκισσα Σοφία και την έκανε να αποφασίσει να ιδρύσει εκεί το νέο Δουκάτο της Πλακεντίας. Θεωρούσε το νερό της περιοχής μοναδικό και το πρόσφερε σε όλους τους καλεσμένους της με το μεγαλύτερο καμάρι. Ωστόσο, η Πεντέλη όπως και τα Μελίσσια στα οποία κατοικώ, είναι πολύ ξεχωριστές περιοχές και μου αρέσει να τις σεργιανώ συχνά με τα πόδια. Κρατούν ακόμα πολλές ομορφιές κι αρώματα…
Υπάρχει κάποια φράση που σας αντιπροσωπεύει και την έχετε ως motto – στάση ζωής;
Δεν υπάρχει κάτι συγκεκριμένο, όμως συχνά μου αρέσει να λέω ότι με έλκει και με συντηρεί η θετική ενέργεια και αυτήν θέλω να βγάζω κι εγώ προς τα έξω.
Η περίληψη του βιβλίου
Η μοίρα, σε μια σπάνια έμπνευσή της, οδηγεί τους ήρωες σε ανεξερεύνητα μονοπάτια κι ο έρωτας υφαίνει τους δικούς του δεσμούς, μιλώντας μια γλώσσα που μόνο εκείνος γνωρίζει. Η Ελίζα, μετά τον αιφνίδιο θάνατο της μητέρας της, ανακαλύπτει σε μια κρύπτη του σπιτιού της ένα παλιό κόσμημα, επιστολές μιας Γαλλίδας αριστοκράτισσας του 19ου αιώνα και ένα κουτί με περίεργους χάρτες.
Η Ελίζα και η Κωνσταντίνα ξεκινούν μια μυστηριώδη αναζήτηση, που τις φέρνει αντιμέτωπες με ιστορικά πρόσωπα, πραγματικά στοιχεία και αλλόκοτους αστικούς θρύλους. Ίντριγκες, γρίφοι, αινιγματικά κτίρια της πρωτεύουσας, εκκλησίες με μυστικά περάσματα κι ένας λαβύρινθος από σήραγγες της υπόγειας Αθήνας ξανοίγεται μπροστά τους. Κι όσο το κουβάρι ξετυλίγεται, το μυστήριο και ο κίνδυνος για την Ελίζα βαθαίνουν.
Μια ανεξήγητη σχέση συνδέει την οικογένειά της με τη Δούκισσα της Πλακεντίας κι ένα μυστικό αιώνων απειλείται… Μόνο η γιαγιά Ελίζα γνωρίζει την ανατρεπτική αλήθεια, όμως… Τι κρύβει η Μυστική Διαθήκη που δεν πρέπει να αποκαλυφθεί; Ένα μυθιστόρημα όπου φαντασία, ιστορικά πρόσωπα και πραγματικά στοιχεία συναντιούνται αναπάντεχα στο ίδιο σταυροδρόμι.
Το βιβλίο θα παρουσιαστεί στο Μέγαρο Δουκίσσης Πλακεντίας (Τέρμα Λόρδου Βύρωνος, Πεντέλη)
Δευτέρα 7 Μαΐου 2018 • Ώρα: 19.30