Το Cine -Δράση συνεχίζει τις προβολές του την Πέμπτη 18 Σεπτεμβρίου στις 20: 15 στο ΤΥΠΕΤ (Υμηττού και Πλαταιών) με την ταινία «Τσακισμένα Λουλούδια» του Jim Jarmusch που βραβεύτηκε με το Μεγάλο Bραβείο του Φεστιβάλ Καννών. Έχοντας στο κέντρο του τον εξαιρετικό Bill Murray, έναν κωμικό βυθισμένο στη μελαγχολία της ύπαρξης, πλαισιωμένο από ένα ταλαντούχο γυναικείο καστ από τις Jessica Lange, Tilda Swinton, Julie Delpy, Chloe Sevigny, Sharon Stone, η ταινία εστιάζει στον άνδρα και τη γυναίκα, τον πόθο και την επιθυμία, την αναζήτηση και περιπλάνηση στο θολό τοπίο της ανθρώπινης μοναξιάς. Στο υπόβαθρο, συγκαλυμμένα, σχεδόν αδιόρατα σχολιάζονται η έμφυλη, φυλετική και ταξική διαίρεση στις σύγχρονες ΗΠΑ. Δικαίως οι ταινίες του Jarmush από την πρώτη κιόλας εμφάνιση του στις αρχές του 80, έχουν χαρακτηριστεί ως «χαμηλών τόνων μινιμαλιστικές παρωδίες της αμερικανικής ανομίας», ενώ όταν μετέπειτα εφευρέθηκε ο όρος «ανεξάρτητο σινεμά» στέφθηκε Πάπας του. Αγαπημένος των φεστιβάλ, ίσως επειδή εξακολουθεί να παραμένει ανεξάρτητος φέτος κέρδισε στην Βενετία το Χρυσό Λιοντάρι με το φιλμ «Father Mother Sister Brother».
H υπόθεση
Ο Ντον Τζόνστον, ένας γερασμένος, ευκατάστατος, συνταξιοδοτημένος και παραιτημένος από τα πάντα Αμερικανός επιχειρηματίας, λάτρης των γυναικών και ορκισμένος εργένης, τη στιγμή που βιώνει με απάθεια έναν ακόμα χωρισμό δέχεται μια αμφισβητούμενης γνησιότητας ανώνυμη επιστολή από μία, προ εικοσαετίας ερωμένη του, μέσω της οποίας τον πληροφορεί ότι η σχέση τους την άφησε με έναν γιο ο οποίος τώρα αναζητά τον πατέρα του. Παρά τους δισταγμούς του, ο Ντον δέχεται τις συμβουλές του μοναδικού του φίλου, ενός δραστήριου, πολύτεκνου Τζαμαϊκανού γείτονά του (Jeffrey Wright), παθιασμένου με τα αστυνομικά μυστήρια – και αρχίζει να ταξιδεύει σε όλες τις ΗΠΑ, όπου πάντα με ένα μπουκέτο λουλούδια στο χέρι, επισκέπτεται παλιές του συντρόφους μέχρι να συναντήσει τον άγνωστο γιο του.
Ο Jarmusch αφηγείται με εικόνες και λέξεις μία συμβατική ιστορία την οποία μετατρέπει σε μία στυλιζαρισμένη τοιχογραφία εκκεντρικών χαρακτήρων και καταστάσεων, διάστικτη από την προσωπική του σφραγίδα, μα πλήρως προσβάσιμη από το ευρύ κοινό. Ένα φιλμ με διακριτικό χιούμορ, χωρίς κλισέ ή μελοδραματικές εξάρσεις, που εκτυλίσσεται κυρίως σε δωμάτια μοτέλ, αεροδρόμια και ατέλειωτους δρόμους μιας επαρχιακής Αμερικής, όσο ο πρωταγωνιστής οδηγεί νοικιασμένα αυτοκίνητα οχήματα στην καταπράσινη ύπαιθρο ή στα καταθλιπτικά προάστια, ακούγοντας δανεική μουσική. Αισθητικά, εδώ έχουμε ευφυώς καδραρισμένα, στατικά γενικά πλάνα, εξαιρετική έγχρωμη φωτογραφία, τζαζ μουσική υπόκρουση, αργούς ρυθμούς, αμφίσημα δρώμενα, επαναλαμβανόμενα οπτικά σύμβολα, σβησίματα στο μοντάζ μεταξύ των σκηνών – αγαπημένο τρικ του δημιουργού – που σηματοδοτούν χρονικά άλματα και κατακερματίζουν την αφήγηση σε μία συρραφή ημιανεξάρτητων, αλληλοδιαδεχόμενων επεισοδίων. Σποραδικά, η μουσική, τονίζει το ψευδές της αφήγησης, ενώ η απουσία συγκεκριμένων γεωγραφικών οροσήμων ενισχύει την καθολικότητα της ιστορίας. Ως προς το περιεχόμενο, το ανέκφραστο, λακωνικό μα πάντα υπαινικτικό πρόσωπο του πρωταγωνιστή μετατρέπεται στο κέντρο γύρω από το οποίο περιστρέφονται ριγμένα άτακτα θραύσματα ανεκπλήρωτων ζωών, σιωπές και βλέμματα γεμάτα νοήματα. Εδώ, όσα δεν λέγονται είναι πολύ πιο ηχηρά από ό,τι δηλώνεται ρητά.
Ο Μπιλ Μάρεϊ, απογειώνει την κατατονική του μανιέρα και πλάθει το κωμικοτραγικό πορτρέτο ενός γερασμένου γόη στα πρόθυρα της κατάθλιψης, παραδομένου στη λίμπιντο και πνιγμένου στη μοναξιά. Το υπόλοιπο καστ υποστηρίζει άψογα το εγχείρημα. Ο καθένας τους εκμεταλλεύεται πλήρως την σκηνική του παρουσία ώστε να αποδώσει σε μια μικρή αναγκαστικά περιορισμένη σκηνή τα στοιχεία του χαρακτήρα που ο καθένας υποδύεται. Λύση στο αίνιγμα δεν δίνεται ποτέ, αντικρουόμενες ενδείξεις περί της αλήθειας αλληλοπλέκονται, το «μυστήριο» αποδεικνύεται απλώς πρόφαση, το αινιγματικό φινάλε είναι αμφίσημο και με ίχνη αυτοσυνείδησης (εμφανίζεται στιγμιαία ο πραγματικός γιος του Murray). Η μεταμοντέρνα αφήγηση του Jarmusch λάμπει μες στην απλότητα και την οικονομία της, αφήνοντας μια αίσθηση επίπονου και ακαθόριστου ψυχικού κενού σε καθέναν από τους χαρακτήρες και στους θεατές. Ένα κενό που απορρέει απ’ την αδυναμία απάντησης σε ένα τόσο απλό, τόσο κοινό ερώτημα: τι είναι αυτό για το οποίο αξίζει να ζει κανείς, αφού έχει κερδίσει τα συμβατικά τρόπαια του αμερικανικού ονείρου; Ο δημιουργός σαρκάζει με τακτ τη μεσοαστική ζωή, πάντα με κατανόηση και ανθρωπιά, μοιάζοντας να αντιπροτείνει δειλά μια υπαρξιστική λύση. Ο πρωταγωνιστής ενσαρκώνει μοναδικά τον απομονωμένο, έκπτωτο ήρωα, ο οποίος τώρα ωθείται ακούσια σε ένα ταξίδι που ίσως τον επαναφέρει στον κόσμο των ζωντανών και στη ζωή του παρόντος.
Info
ΗΠΑ, Δραματική Κομεντί, 2005. Διάρκεια:105’. Σενάριο- Σκηνοθεσία: Jim Jarmusch. Πρωταγωνιστούν: Bill Murray, Jeffrey Wright, Heather Simms, Sharon Stone, Alexis Dziena, Frances Conroy, Dora Anderson, Christopher McDonald, Jessica Lange, Tilda Swinton, Julie Delpy, Chloe Sevigny.
Εδώ το trailer: https://www.youtube.com/watch?v=GHmFlLwTNLk&t=1s
