Το Cine -Δράση συνεχίζει τις ζωντανές προβολές του την Πέμπτη 14 Ιουλίου στις 21.00 στο B’ Γυμνάσιο Βριλησσίων (Ταϋγέτου και Ξάνθης) με την ταινία «Papicha».
Γρήγορο, γεμάτο αυτοπεποίθηση και ατμοσφαιρικό, το μεγάλου μήκους ντεμπούτο της Mounia Meddour «Papicha» φέρνει στο μυαλό αντίστοιχες σπουδαίες γυναικείες ταινίες του 21ου αιώνα, όπως το «Mustang» του Deniz Gamze Ergüven ή το «The Magdalene Sisters» του Peter Mullan οι οποίες επικεντρώνονται στη συντροφικότητα, την αντίσταση και τους αγώνες νεαρών γυναικών. Ταινίες βαθιά φεμινιστικές, που ενώ διαδραματίζονται σε διαφορετικές εποχές, διαφορετικές χώρες και αφορούν γυναίκες που ανήκουν σε διαφορετικούς πολιτισμούς, μοιράζονται όλες την ίδια γλώσσα για να περιγράψουν τις προκλήσεις που αντιμετωπίζουν έφηβες ή νεαρές γυναίκες στις αντίστοιχες κουλτούρες τους, οι οποίες χαρακτηρίζονται από αυστηρούς πολιτιστικούς και θρησκευτικούς κώδικες.
Η υπόθεση της ταινίας
Αλγέρι, δεκαετία του 1990. Η Nedjma, μια 18χρονη φοιτήτρια γαλλικών που ζει στην πανεπιστημιούπολη, ονειρεύεται να γίνει σχεδιάστρια μόδας και να κάνει καριέρα στη χώρα της και όχι στο εξωτερικό. Θέλει να μείνει και να γίνει γνωστή στην Αλγερία, να επαναπροσδιορίσει το «Αλγερινό όνειρο» για το οποίο μιλάει συχνά επικριτικά. Και αυτό παρά τους ζοφερούς κανόνες που ρυθμίζουν τη ζωή των γυναικών και σε αντίθεση με τις περισσότερες φίλες της που συνήθως αποκαλούν την πατρίδα τους «μια μεγάλη αίθουσα αναμονής», τόπο που περιμένεις το χρόνο να κυλίσει μέχρι να ενηλικιωθείς, να είσαι ελεύθερος να ανοίξεις τα φτερά σου και να πετάξεις μακριά σε ελεύθερα λιβάδια. Το σούρουπο, το σκάει από τους κοιτώνες με τις φίλες της και φτάνει στην πόλη όπου σε νυχτερινά κέντρα πουλάει τις δημιουργίες της στις «papichas», τις όμορφες νεαρές Αλγερινές. Μιλώντας ένα μείγμα Αραβικών και Γαλλικών, τα κορίτσια καταφέρνουν να χαράξουν το χώρο τους και να βρουν τρόπο να υπάρξουν: τσακώνονται, μελετούν, φλερτάρουν, κάνουν εκδρομές στην παραλία, αγοράζουν μοδάτα φθηνά αξεσουάρ. Ανάμεσα τους υπάρχει η γνήσια θρησκευόμενη μέλλουσα νύφη Samira, της οποίας η βαθιά εξάρτηση από την πίστη δίνει στις υπόλοιπες την ευκαιρία να την κοροϊδέψουν ακίνδυνα, παιχνιδιάρικα. Υπάρχει η Wassila, η ρομαντική και συναισθηματική καλύτερη φίλη της Nedjma. Υπάρχει η Kahina, που έχει σκοπό ζωής να φτάσει μια μέρα στον Καναδά.
Και η Nedjma ντύνει με τα φορέματά της αυτές τις γυναίκες μία-μία (τα κοστούμια της Catherine Cosme είναι καταπληκτικά), ανίκανη να προβλέψει τη μεγάλη τραγωδία που έρχεται, καθώς η πολιτική και κοινωνική κατάσταση στη χώρα επιδεινώνεται συνεχώς, σηματοδοτώντας δυσάρεστες εξελίξεις που θέτουν σε κίνδυνο και αυτές τις περιορισμένες και φθίνουσες ελευθερίες τους. Το μέλλον της γενιάς της απειλείται όλο και περισσότερο από τον κλιμακούμενο ισλαμικό φονταμενταλισμό της ήδη συντηρητικής χώρας τους. Γύρω από το σχολείο τους εμφανίζονται πολιτικές αφίσες, που υποστηρίζουν την υποχρέωση των γυναικών να καλύπτονται με χιτζάμπ. Συντηρητικές γυναίκες, εξ ολοκλήρου καλυμμένες εισβάλλουν στις τάξεις τους, κηρύττοντας αυστηρότερα ήθη και καταδικάζοντας τις ξένες γλώσσες. Αλλά τίποτα από αυτά δεν περιορίζει την ανάγκη της Nedjma για ελευθερία και την απόφαση της να οργανώσει, αψηφώντας όλες τις απαγορεύσεις, μια λαμπερή επίδειξη μόδας στην πανεπιστημιούπολη όπου θα παρουσιάσει φορέματα που δημιουργησε αποκλειστικά με ύφασμα χαϊκ* -μια πολιτική δήλωση από μόνη της.
Η σκηνοθέτης
Η Mounia Meddour ανακοινώνει από νωρίς στο θεατή την πρόθεση της να παρουσιάσει κάτι διαφορετικό, με μια γεμάτη ένταση εναρκτήρια σκηνή όπου στο σκοτάδι, υπό τους μακρινούς ήχους του Ezan (κάλεσμα για προσευχή), οι δύο φίλες το σκάνε από το οικοτροφείο και μπαίνουν σε ταξί που θα τις μεταφέρει σε ένα πολυσύχναστο νυχτερινό κέντρο διασκέδασης. Στο πίσω κάθισμα, αλλάζουν γρήγορα ρούχα, ντύνονται με αστραφτερά φορέματα και μακιγιάρουν η μία την άλλη, καθώς οι ήχοι του Ezan πνίγονται από το «Get Up» των Technotronic. Ώσπου μια περίπολος σταματά το αυτοκίνητο, επιθεωρεί την κατάσταση, αλλά τα κορίτσια έχουν προλάβει να καλυφθούν συντηρητικά με τα χαϊκ τους . Αυτή είναι η Αλγερία της δεκαετίας του ’90 και αυτές οι γυναίκες έχουν ξεκινήσει την απόδραση τους. Με τη βοήθεια της αστραφτερής κινηματογραφίας του Léo Lefèvre που αναδεικνύει τις σκιές, τα ζεστά χρώματα και τις αντανακλάσεις, η Meddour οικοδομεί με ακρίβεια και λεπτομερώς την δική της Αλγερία. Η Meddour και η συν-σεναριογράφος της Fadette Drouard κάνουν μια εξαιρετική δουλειά με το σύνολο των κοριτσιών, χτίζοντας ολοκληρωμένα κάθε χαρακτήρα. Όλες οι ηθοποιοί είναι απόλαυση για τις αισθήσεις του θεατή. Ξεχωρίζει η Lyna Khoudri, (στο ρόλο της Nedjma) ανερχόμενη ηθοποιός που είδε το άστρο της να λάμπει στην ταινία «Η Γαλλική Αποστολή» του Wes Anderson. Ανάμεσα στην αποκάλυψη μιας ανεπιθύμητης εγκυμοσύνης και μιας περίπτωσης σεξουαλικής επίθεσης η σκηνοθέτης υπερφορτώνει το τέλος της ιστορίας της, εμπνευσμένη χαλαρά από τη δική της εφηβεία. Θα μπορούσε να έχει κάτι βαθύτερο για τέλος, ωστόσο, ό,τι έχει προηγηθεί είναι έντονα ζωντανό και αυθεντικό, και δεν αφήνει περιθώριο αμφιβολίας ότι η Meddour διαθέτει γνήσιο κινηματογραφικό ταλέντο, έχει επείγοντα πράγματα να διηγηθεί και τα διηγείται με έντονο γυναικείο πείσμα.
Η ταινία δεν έχει παιχτεί στην Ελλάδα και στο Cine -Δράση παραχωρήθηκε από την πλατφόρμα IFcinéma η οποία προσφέρει έναν κατάλογο γαλλικών ταινιών και έναν κατάλογο αφρικανικών ταινιών από την Cinémathèque Afrique για τη διοργάνωση μη εμπορικών δημόσιων προβολών.
*Το χαϊκ (αραβικά: حايك) είναι ένα παραδοσιακό γυναικείο ένδυμα που φοριέται στην περιοχή του Μαγκρέμπ. Είναι συνήθως λευκό ή μαύρο. Αποτελείται από ένα ορθογώνιο ύφασμα που καλύπτει ολόκληρο το σώμα, 6 μέτρα πλάτος επί 2,2 μήκος, τυλίγεται γύρω από τη μέση, συγκρατείται με μια ζώνη και επιστρέφει προς τα πάνω καλύπτοντας το κεφάλι. Στην Αλγερία, αρκετές γυναίκες, ιδιαίτερα μεγαλύτερης ηλικίας, φορούν λευκό χαϊκ σε καθημερινή βάση.
Αλγερία, Βέλγιο, Γαλλία, Δραματική, 2019, Διάρκεια: 105’. Σενάριο: Mounia Meddour, Fadette Drouard. Σκηνοθεσία: Mounia Meddour. Πρωταγωνιστούν: Lyna Khoudri, Shirine Boutella, Amira Hilda Douaouda, Yachin Houicha, Zahra Manel Doumandji.
