Από την έντυπη έκδοση της IASIS που κυκλοφόρησε στις 18/07
Γράφει η Δρ. Ίλια Θεοτοκά: Κλινική Ψυχολόγος, Ψυχοθεραπεύτρια
Οι ενήλικες χρειάζονται ξεκούραση και αποβολή του στρες. Τα παιδιά χρειάζονται παιχνίδι και προσοχή από τους γονείς τους. Οι ανάγκες των δύο σπάνια συναντώνται αλλά η βασική αλήθεια για τις διακοπές είναι ότι τις χρειάζονται όλοι, ανεξαιρέτως ηλικίας. Οι διακοπές, πέρα από τη διακοπή από την εργασία, έχουν ανεκτίμητη ψυχολογική αξία. Οι διακοπές είναι αναγκαιότητα, δεν είναι πολυτέλεια. Το κακό, βέβαια, με τις διακοπές είναι ότι δεν είναι ποτέ αρκετές.
Στόχος των διακοπών είναι η «αποσυμπίεση», η διακοπή της ρουτίνας και το «άδειασμα» από καταναγκασμούς και υποχρεώσεις. Το να οργανώνουμε διακοπές καιρό πριν μας κάνει καλό, επειδή μας δίνει χαρά. Οι διακοπές είναι ανανέωση και την ανανέωση τη χρειαζόμαστε όλοι. Μειώνονται το στρες, η κατάθλιψη, οι σωματικές ενοχλήσεις, οι καρδιαγγειακές διαταραχές και βελτιώνονται η διάθεση, ο ύπνος και οι σχέσεις. Επίσης, αυξάνεται η ικανοποίηση από τη ζωή και συχνά οι διακοπές μάς βοηθούν να γίνουμε πιο δημιουργικοί. Εξάλλου, μια ευκαιρία που προσφέρουν οι διακοπές είναι το δέσιμο με τα μέλη της οικογένειας ή με άλλους αγαπημένους ανθρώπους, με τους οποίους πάμε διακοπές, η βελτίωση των σχέσεων και η ανάπτυξη αλληλεγγύης.
Οι διακοπές μπορούν και πρέπει να σπάνε τον κύκλο του στρες, γι’ αυτό είναι σημαντικές. Αυτό δεν σημαίνει ότι πρέπει να υπερεπενδύουμε σ’ αυτές και να θέλουμε να είναι τέλειες και ιδανικές. Οι διακοπές πρέπει να έχουν ξεκούραση, επαφή με ανθρώπους που αγαπάμε, την οικογένεια ή και τους φίλους, και αν το επιθυμούμε, μπορούν να περιλαμβάνουν απόκτηση νέων εμπειριών, γνωριμία με άλλους πολιτισμούς, σπορ κ.λπ.
Πολύ σημαντικό είναι να μπορούμε να πάρουμε απόσταση από τη δουλειά. Στη σημερινή εποχή, βομβαρδιζόμαστε συνέχεια με e-mails και τηλέφωνα από τη δουλειά και εκεί πρέπει να πούμε «όχι». Ίσως μια καλή συμβουλή σ’ αυτό, θα ήταν να ορίσετε μια συγκεκριμένη ώρα της ημέρας για να ασχοληθείτε μεεπαγγελματικά τηλέφωνα και emails.
Τι γίνεται με τα παιδιά;
Σημαντικό μέρος των διακοπών αποτελεί η επαφή με τα παιδιά. Γι’ αυτό είναι χρήσιμο να περνούμε χρόνο με τα παιδιά στις διακοπές και να κρατάμε την επαφή μαζί τους. To καλοκαίρι γονείς και παιδιά περνούν χρόνο μαζί και αυτό είναι κάτι που το επιθυμεί όλη η οικογένεια και το προετοιμάζει σε πολλές περιπτώσεις μήνες πριν. Πώς μπορούν αυτές οι διακοπές να είναι ικανοποιητικές για όλους και να αποβούν εποικοδομητικές;
Καταρχάς, συζητείστε με τα παιδιά τι θέλουν να κάνουν, πάρτε τη γνώμη τους και προσπαθήστε να ικανοποιήσετε και τις επιθυμίες τους, αλλά την τελική απόφαση θα την πάρετε εσείς. Οι διακοπές σημαίνουν ξεκούραση, χαλάρωση, διασκέδαση, γέμισμα των μπαταριών μας αλλά και ενασχόληση με sports και hobbies. Στις διακοπές παίξτε μαζί τους, κάντε κοινές δραστηριότητες και sports, δώστε τους χρόνο να κάνουν αυτά που θέλουν.
Μπορείτε επίσης, αν χρειάζεται, να συζητήσετε με τα παιδιά για τη χρονιά που πέρασε ή και για τη χρονιά που θα έρθει και τα μελλοντικά τους σχέδια. Το χαλαρό περιβάλλον των διακοπών μπορεί να βοηθήσει σε συζητήσεις, που στο φορτισμένο κλίμα του σπιτιού να γίνονταν με μεγαλύτερη ένταση. Το καλοκαίρι, βέβαια, προκύπτουν και κάποια ιδιαίτερα θέματα, που μπορεί να προβληματίσουν τους γονείς, όπως ο χρόνος παρακολούθησης τηλεόρασης, ενασχόλησης με tablets, η φοβία για το κολύμπι, η κατασκήνωση ή και γενικότερα θέματα ορίων.
Για τον χρόνο παρακολούθησης σε οθόνη, συστήνουμε να μην είναι περισσότερο από 3 ώρες την ημέρα, λαμβάνοντας υπόψη ότι οι γονείς μπορεί να εργάζονται και να λείπουν ώρες από το σπίτι. Πολλά παιδιά, επίσης, φοβούνται το κολύμπι και το γεγονός αυτό μπορεί να προσδώσει άγχος, ένταση και λιγότερη ευχαρίστηση στις διακοπές της οικογένειας. Χρειάζεται να γνωρίζουν οι γονείς με ποιο τρόπο και πότε πρέπει να κινητοποιήσουν το παιδί προκειμένου να ξεπεράσει αυτούς τους φόβους του.
Η κινητοποίηση, η πρόκληση, η ανταμοιβή, η καθοδήγηση και η ενθάρρυνση του παιδιού είναι μερικοί από τους μηχανισμούς. Παράλληλα, ο γονιός πρέπει να θέσει ρεαλιστικούς στόχους και να προσαρμόσει τη στρατηγική του, ανάλογα με την προσωπικότητα και την ηλικία του παιδιού. Στις πρακτικές αυτές, η πίεση του παιδιού, ο μη σεβασμός στη γνώμη του και η επιθετικότητα από την πλευρά του γονιού, όχι μόνο δεν βοηθούν, αλλά
φέρνουν και το αντίθετο αποτέλεσμα.
Όταν το παιδί είναι μικρό, θα πρέπει να του δώσουμε την αίσθηση ότι η θάλασσα δεν είναι μόνο κολύμπι, αλλά και παιχνίδι και έτσι να το αποσπάσουμε με κάποιες θαλάσσιες δραστηριότητες. Παράλληλα, πρέπει να του δώσουμε χρόνο και να αναλογιστούμε ποιος είναι ο προσωπικός χρόνος του δικού μας παιδιού στην απόκτηση μιας καινούργιας εμπειρίας.
Η κατασκήνωση
Η κατασκήνωση είναι – συχνά – μια πολύ καλή λύση για τα παιδιά τους καλοκαιρινούς μήνες. Σίγουρα οι γονείς θα πρέπει να συζητήσουν με το παιδί που πάει πρώτη φορά (συνήθως μετά την ηλικία των 7) τι σημαίνει κατασκήνωση, ποιες είναι οι δραστηριότητες, οι κανόνες κ.λπ., αφού πρώτα οι γονείς έχουν ενημερωθεί για όλα αυτά. Ασφαλώς, η κατασκήνωση συνεισφέρει στην ανάπτυξη της εμπιστοσύνης του παιδιού στον εαυτό του, στο να μπορεί να είναι αποτελεσματικό, να χρησιμοποιεί στρατηγικές επίλυσης προβλημάτων, να χειρίζεται την ομάδα συνομηλίκων. Παράλληλα, μαθαίνει να ζητά βοήθεια από τους άλλους και να αναλαμβάνει ευθύνες και ρίσκα χωρίς την παρουσία των γονιών αλλά και να μαθαίνει την αξία της κοινοτικής ζωής.