Την υπόθεση ότι ο ενήλικος εγκέφαλος διατηρεί την ικανότητα προσαρμογής σε νέες συνθήκες και είναι σε θέση να μάθει νέες δεξιότητες, δημιουργώντας καινούργιες συνδέσεις ανάμεσα στους νευρώνες, επιβεβαίωσαν εθελοντές που παρακολούθησαν με επιτυχία μαθήματα για ζογκλέρ.
Μετά από έξι εβδομάδες μαθημάτων και εξάσκησης εμφανίστηκαν αλλαγές στη λευκή ουσία, δηλαδή τις νευρικές ίνες που εκτείνονται από το ένα νευρικό κύτταρο στο άλλο και μεσολαβούν στην επικοινωνία τους (η φαιά ουσία, που απαντάται κυρίως στην επιφάνεια του εγκεφάλου, αποτελείται από τα κυρίως σώματα των νευρώνων).
Ευελιξία και προσαρμογή
Η έρευνα, που δημοσιεύεται στο βρετανικό περιοδικό «Nature Neuroscience», δείχνει ότι ακόμα και μετά την ενηλικίωση ο ανθρώπινος εγκέφαλος διατηρεί την πλαστικότητά του, δηλαδή την ικανότητα να προσαρμόζεται στις απαιτήσεις του περιβάλλοντος με δομικές αλλαγές.
«Έχουμε την τάση να θεωρούμε ότι ο εγκέφαλος παραμένει στατικός, ή αρχίζει να εκφυλίζεται, όταν ενηλικιωνόμαστε. Διαπιστώνουμε όμως ότι η δομή του [ενήλικου] εγκεφάλου είναι έτοιμη για αλλαγές. Δείξαμε ότι ο εγκέφαλος είναι δυνατό να ρυθμίζει την ίδια του τη συνδεσμολογία ώστε να λειτουργεί πιο αποτελεσματικά» αναφέρει η επικεφαλής των πειραμάτων στο Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης Χάιντι Γιόχανσεν-Μπεργκ,
Όπως αναφέρει το Γαλλικό Πρακτορείο Ειδήσεων, οι ερευνητές αρχικά εξέτασαν τους εγκεφάλους 48 υγιών εθελοντών με τη μέθοδο της λειτουργικής μαγνητικής τομογραφίας (fMRI), μια παραλλαγή της μαγνητικής τομογραφίας που παρακολουθεί την εγκεφαλική δραστηριότητα σε πραγματικό χρόνο.
Στη συνέχεια, οι μισοί από τους εθελοντές παρακολούθησαν για έξι εβδομάδες μαθήματα ζογκλερικών και ενθαρρύνθηκαν να εξασκούνται και μόνοι τους για μισή ώρα την ημέρα, μέχρι να μπορούν να επαναλάβουν τουλάχιστον δύο κύκλους του κλασσικού παιχνιδιού με τρεις μπάλες στον αέρα.
Στο τέλος του πειράματος, οι μαθητευόμενοι και οι υπόλοιποι που δεν παρακολούθησαν μαθήματα συγκρίθηκαν ξανά στον μαγνητικό τομογράφο, οπότε εντοπίστηκαν στους πρώτους μεταβολές στη λευκή ουσία.
Οι αλλαγές αυτές εντοπίστηκαν μάλιστα στις περιοχές του εγκεφάλου που αναλαμβάνουν τις απαιτητικές λειτουργίες τις οποίες απαιτούν τα ζογκλερικά κόλπα: άριστο συντονισμό χεριού-ματιού, γρήγορες κινήσεις ακριβείας και παρακολούθηση κινούμενων αντικειμένων στην περιφέρεια του οπτικού πεδίου.
Η δρ Γιόχανσεν-Μπεργκ ελπίζει ότι η έρευνα θα οδηγήσει σε κλινικές εφαρμογές, για παράδειγμα σε μεθόδους διέγερσης του εγκεφάλου για τη διατήρηση και ενίσχυση των νευρικών του κυκλωμάτων.
«Η γνώση ότι τα μονοπάτια του εγκεφάλου μπορούν να ενισχυθούν θα μπορούσε να έχει σημασία σε μακροπρόθεσμη βάση, καθώς θα μπορούσε να οδηγήσει σε θεραπεία για νευρολογικές ασθένειες, όπως η πολλαπλή σκλήρυνση, στις οποίες αυτά τα μονοπάτια εκφυλίζονται» εκτιμά η δρ Γιόχανσεν-Μπεργκ.
