Το τι σχέση μπορεί να έχει η θεωρία της σχετικότητας με κάποιες αγελάδες, που έπαθαν ηλεκτροπληξία, είναι πρόβλημα η επίλυση του οποίου απαιτεί μαθηματικές δεξιότητες ισαξιες του Αϊνστάιν. Για την ακρίβεια οι εν λόγω αγελάδες ήταν η πηγή έμπνευσης της θεωρίας της σχετικότητας, όταν ο μεγάλος εφευρέτης είδε το συγκεκριμένο όνειρο στον ύπνο του. Αντίστοιχα κι άλλες ιδιοφυΐες έχουν βρει τη λύση ή έμπνευση σε ζητήματα, που τους ταλάνιζαν με τη βοήθεια του κατάλληλου ύπνου. Υπάρχουν πολλές παράμετροι βάσει των οποίων θεωρείται κατάλληλος ο ύπνος, με τα σωστά στρώματα να κατέχουν περίοπτη θέση στη λίστα των βασικών παραγόντων για την εξασφάλιση καλού ύπνου.
Ο ύπνος του Αϊνστάιν πηγή της ευφυΐας του
Για να μην είναι έωλα τα επιχειρήματα περί συμβολής του ύπνου στην επίλυση προβλημάτων, η επιστημονική κοινότητα προχώρησε και στις ανάλογες κλινικές έρευνες, οι οποίες μπορεί να μην περιελάμβαναν τα στρώματα ύπνου στην εξίσωση, μελέτησαν όμως τα στάδια του ύπνου. Συγκεκριμένα ο ύπνος χωρίζεται σε 5 στάδια ύπνου, εκ των οποίων το δεύτερο, το λεγόμενο στάδιο των υπνικών ατράκτων, ήταν αυτό, που λειτούργησε εποικοδομητικά και για τον Αϊνστάιν. Ο Stewart Vogel, νευρολόγος του Πανεπιστημίου της Οτάβα, σε έρευνα που πραγματοποίησε, διαπίστωσε ότι κατά το εν λόγω στάδιο ύπνου χαρακτηρίζεται από εξάρσεις της δραστηριότητας του εγκεφάλου διάρκειας λίγων δευτερολέπτων. Όσο πιο πολύ κοιμάται κανείς, τόσες πιο πολλές υπνικές ατρακτούς βιώνει. Όλη αυτή η διαδικασία βοηθάει τον άνθρωπο να έχει τη λεγόμενη ρέουσα νοημοσύνη, που όπως και ο Αϊνστάιν έχουν την ικανότητα να λύνουν προβλήματα χρησιμοποιώντας τη λογική και αναγνωρίζοντας τα μοτίβα- patterns εκάστοτε προβλημάτων. Δεν είναι καλοί στην απομνημόνευση, κάτι που επιβεβαιώνεται και από όσα γνωρίζουμε για τις κακές σχολικές επιδόσεις του ιδιοφυούς εφευρέτη.
Υπνικές… ιδιοτροπίες
Είναι πάντως περίεργο πώς μια σειρά μεγάλων δημιουργών, διανοητών και ανθρώπων των επιστημών έχουν κοινό χαρακτηριστικό τον ιδιόμορφο ύπνο. Ξεκούραστο μυαλό σημαίνει και ξεκούραστο σώμα. Τουλάχιστον αυτό υποστηρίζει η πλειονότητα των κοινών θνητών, που φαντάζονται άνετα και μαλακά κρεβάτια για τον ύπνο τους. Κάτι, που δε φαίνεται να συνάδει με τη δημιουργική διαδικασία, που ακολουθούσε πλήθος διανοητών. Λέγεται, ότι η έμπνευση του διάσημου Γάλλου μυθιστοριογράφου Ονόρε ντε Μπαλζάκ ξεκινούσε στις δώδεκα τα μεσάνυχτα και διαρκούσε ως το μεσημέρι της επομένης. Μάλιστα για να είναι σε εγρήγορση έπινε πάμπολλα φλυτζάνια καφέ κάθε βράδυ, που έγραφε. Για το λόγο αυτό μάλλον και πέθανε πρόωρα στα 51 του από δηλητηρίαση από καφεΐνη. Ο έτερος σπουδαίος συγγραφέας της Γηραιάς Αλβιώνας, ο Κάρολος Ντίκενς κοιμόταν πάντα με κατεύθυνση προς τον Βορρά θεωρώντας, ότι από αυτή τη θέση ευθυγραμμίζονταν με τα ηλεκτρομαγνητικά κύματα της γης. Ίσως να θεωρούσε πως έτσι κρατούσε σε εγρήγορση τα εγκεφαλικά κύτταρά του και άρα ήταν σε διαρκή έμπνευση.
Υπνικές ιδιοτροπίες μέρος Β’
Του έχουν αποδοθεί πολλοί χαρακτηρισμοί από τους μελετητές του έργου του ειδικώς και εν συνόλω, οπότε δεν μπορούμε παρά να αποδεχθούμε, ότι ο Λεονάρντο Ντα Βίντσι ήταν ένας «Homo Universalis», άνθρωπος «άσβεστης περιέργειας» και «πυρετώδους εφευρετικής φαντασίας». Είναι απορίας άξιο πότε προλάβαινε να μελετά και να καταπιάνεται με τόσα διαφορετικά αντικείμενα. Δύσκολα θα μπορούσε να τον φανταστεί κάποιος να κοιμάται. Και δε θα είχε άδικο. Λέγεται, ότι ο Ντα Βίντσι κοιμόταν για 15 λεπτά κάθε 4 ώρες, ακολουθώντας έτσι μια πολυφασική ρουτίνα ύπνου, που τηρούσε για χρόνια χωρίς να νιώθει κούραση. Αυτό πρακτικά σήμαινε, ότι κοιμόταν πολλές φορές μέσα στην ημέρα, αλλά για λίγο. Στο τέλος κατάφερε να περιορίσει τον ύπνο του σε 1,5 ώρες την ημέρα.
«Υπναγωγία ή αλλιώς ο ύπνος του Νταλί»
Φαίνεται όμως ότι κι ένας από τους σπουδαιότερους εκφραστές του υπερρεαλισμού, ο Σαλβαντόρ Νταλί, μετέρχονταν παρόμοιες τεχνικές ύπνου για να αντλήσει έμπνευση για τα έργα του. Αυτή η έλλειψη σύνδεσης, αυτή η ονειρική «ασυναρτησία», που έρεισμά της είχε τις φροϋδικές αναλύσεις, ήταν μάλιστα κεντρικός άξονας πολλών έργων του, αλλά και του διάσημου πια Ανδαλουσιανού Σκύλου. Μπορεί να είχε ονειρεύονταν κοιμώμενος σε αφράτα μαξιλάρια ύπνου, αλλά είχε μια ιδιαίτερη τεχνική: Κάθονταν σε μια άνετη πολυθρόνα και κρατούσε στο χέρι του μεταλλικά κλειδιά. Όταν έφτανε στο σημείο να κοιμηθεί, τα κλειδιά έπεφταν στο πάτωμα και ξυπνούσε από τον ήχο.
Ο ύπνος αυτός είχε διάρκεια 20 λεπτών και είναι αυτό, που οι επιστήμονες ονομάζουν φάση Ν1 ή υπναγωγία. Σε αυτό το στάδιο μεταξύ ύπνου και συνειδητότητας πυροδοτείται η δημιουργικότητα, σύμφωνα και με συμπεράσματα του πειράματος, που διεξήγαγε η νευροεπιστήμονας Daphnie Oudiette και οι συνεργάτες της στο Paris Brain Institute. Η απλή ερμηνεία είναι, ότι αυτός ο ύπνος ανανεώνει τον εγκέφαλο μερικών ανθρώπων και τους επιτρέπει να επανέλθουν με φρέσκο μυαλό για την επίλυση προβλημάτων. Η σύνθετη ανάλυση λέει, ότι υπάρχει ένα σημείο κλειδί στον ύπνο, όπου οι άνθρωποι είναι αρκετά βυθισμένοι στον ύπνο, ώστε να έχουν πρόσβαση σε ορισμένα στοιχεία, που πριν δεν είχαν, αλλά δεν είναι τόσο κοιμισμένοι, ώστε να χαθεί δημιουργικό υλικό.
Αν και οι περισσότερες από τις προαναφερθείσες τεχνικές ύπνου μοιάζουν παρακινδυνευμένες για τον σημερινό άνθρωπο και τους σύγχρονους ρυθμούς ζωής, αυτό που γίνεται ξεκάθαρο, είναι ότι ένας ποιοτικός ύπνος, ακόμη και λίγων ωρών είναι επαρκής για διαυγές μυαλό.
