Η διεθνής κοινότητα έκανε ένα πολύτιµο δώρο εις την Ελλάδα. Η διεθνής οργάνωση ΟΥΝΕΣΚΟ για τον πολιτισµό, για την ειρήνη κ.λπ. µε οµόφωνη απόφαση του Εκτελεστικού Συµβουλίου της έκανε το δώρο- πρόκληση σε µας τους Έλληνες. Μας έκαναν υπερήφανους, αλλά συγχρόνως, µας έφεραν σε δύσκολη θέση µας επιφόρτισαν µε ευθύνες.
Συγκεκριµένα την 14η Απριλίου 2025 το Εκτελεστικό Συµβούλιο του διεθνούς οργανισµού αποφάσισε να καθιερώσει την 9η Φεβρουαρίου κάθε έτους ως η παγκόσµια ηµέρα της Ελληνικής Γλώσσας. Μέχρι τώρα αυτό ήταν µε απόφαση της πατρίδας µας. Τώρα η εορτή θα γίνεται µε την σφραγίδα της ΟΥΝΕΣΚΟ και σε όλο τον πλανήτη.
Ας αφήσουµε να µιλήσει ο ίδιος ο Οργανισµός για τους λόγους για τους οποίους έλαβε αυτή την απόφαση. Αναφέρει, λοιπόν: «Η γλώσσα είναι φορέας πολιτισµού, κιβωτός αξιών, εννοιών, ταυτότητας, όργανο έκφρασης και δηµιουργίας, και γέφυρα επικοινωνίας, κατανόησης και συνεννόησης». Μεταξύ των χιλιάδων γλωσσών του κόσµου η Ελληνική Γλώσσα συνδυάζει τέσσερα ιδιαιτέρως σηµαντικά χαρακτηριστικά.
Πρώτον, «την αδιάσπαστη συνέχεια 40 αιώνων προφορικής παράδοσης και 35 αιώνων γραπτής παράδοσης, εάν λάβουµε υπόψη τη γραµµική γραφή Β’, ή τουλάχιστον 28 αιώνες γραπτής παράδοσης, εάν περιοριστούµε στην αλφαβητική γραφή, γεγονός που καθιστά τα ελληνικά την πιο µακροχρόνια, αδιάκοπα οµιλούµενη και γραφόµενη γλώσσα στην Ευρώπη». Υπενθυµίζει εν προκειµένω ότι, όπως είπε ο ποιητής Γεώργιος Σεφέρης κατά τη διάρκεια της οµιλίας του στην απονοµή του Νόµπελ Λογοτεχνίας το 1963, «η ελληνική γλώσσα δεν έπαψε ποτέ να οµιλείται. Υπέστη τις αλλαγές που υφίστανται όλοι οι ζωντανοί οργανισµοί, αλλά ποτέ δεν υπήρξε κενό».
∆εύτερον, αναφέρει τη «µοναδική καλλιέργεια ως γλώσσα (λεξιλόγιο, γραµµατική και σύνταξη), λόγω της χρήσης της από απαράµιλλες ιστορικές προσωπικότητες της λογοτεχνίας, της ποίησης, του θεάτρου, της φιλοσοφίας, της πολιτικής και της επιστήµης, όπως ο Όµηρος, ο Πλάτων, ο Αριστοτέλης, ο Αισχύλος, ο Θουκυδίδης, ο Ιπποκράτης, ο Αρχιµήδης και οι Πατέρες της Εκκλησίας».
Τρίτον, την «ευρεία παρουσία σε πολλές γλώσσες, καθώς, διαχρονικά, η ελληνική έχει αποτελέσει µία από τις σηµαντικότερες γλώσσες ως προς την επίδρασή της σε όλες τις άλλες ευρωπαϊκές γλώσσες και, δι’ αυτών, ευρύτερα στον κόσµο των γλωσσών». Επιπλέον, η ιδιαίτερη σηµασία της ελληνικής γλώσσας επιβεβαιώνεται σαφώς από το γεγονός ότι διδάσκεται διεθνώς τόσο στην αρχαία της µορφή, σε έδρες κλασσικών σπουδών ανά τον κόσµο, όσο και στη µεσαιωνική (Βυζαντινή) και στη σύγχρονη µορφή της, σε έδρες Μεσαιωνικής και Νέας Ελληνικής Γλώσσας παγκοσµίως.
Τέταρτον, σηµειώνεται ότι «η ελληνική γλώσσα ήταν και παραµένει µέχρι και σήµερα ανεξάντλητη πηγή της διεθνούς επιστηµονικής ορολογίας, ιδιαίτερα στην Ιατρική, καθώς και στα Μαθηµατικά, στη Φυσική, στη Χηµεία, στη Μηχανική, στην Αστρονοµία, στην Κβαντοµηχανική, στις κοινωνικές και τις ανθρωπιστικές επιστήµες».
Στην απόφαση µνηµονεύεται πως «η ανακάλυψη του αλφαβήτου πριν από 2.800 χρόνια αντιπροσωπεύει µια πραγµατική πολιτιστική επανάσταση, που επηρέασε καθοριστικά τον ρου του ανθρώπινου πολιτισµού και της Ιστορίας»,
Στην απόφαση υπογραµµίζεται πως στη «µετακλασική ελληνιστική περίοδο, η ελληνική υπήρξε για έξι ολόκληρους αιώνες η πρώτη διεθνής γλώσσα, γλώσσα συναλλαγών πολλών λαών (lingua franca) και, συγχρόνως γλώσσα πολιτισµική (kultursprache)». Αιτιολογώντας την απόφαση, αναφέρεται, µεταξύ άλλων, κι «ο ηλεκτρονικός Θησαυρός της Ελληνικής Γλώσσας (Thesaurus Linguae Graecae – TLG), ο οποίος περιλαµβάνει κείµενα γραµµένα στην ελληνική γλώσσα από τον Όµηρο έως τους ιστορικούς του 15ου αιώνα, αριθµεί 12.000 ελληνικά κείµενα τεσσάρων χιλιάδων συγγραφέων, που περιλαµβάνουν 105.000.000 λέξεις (σε όλους τους τύπους λέξεων που εµφανίζονται στα κείµενα)».
Τονίζεται εις την απόφαση «ως γλωσσική κοιτίδα των βασικών εννοιών του πολιτισµού, της επιστήµης και της φιλοσοφίας, η ελληνική γλώσσα κατέχει, µε ιστορικά και αντικειµενικά κριτήρια, ξεχωριστή θέση µεταξύ των γλωσσών του κόσµου».
Σηµειώνει, επίσης, ότι «η συνειδητοποίηση της φωνολογικής δοµής της ελληνικής γλώσσας οδήγησε τους Έλληνες του 8ου αιώνα π.Χ. στην καινοτόµο αξιοποίηση του συµφωνικού αλφαβήτου των Φοινίκων µε την επινόηση του αλφαβήτου, επιτυγχάνοντας έτσι τη δηµιουργία ενός νέου φωνηεντικού αλφαβήτου µέσω της µετάβασης από ένα σύστηµα γραφής βασισµένο σε συµφωνικά γράµµατα σε ένα σύστηµα στο οποίο κάθε ήχος, κάθε φώνηµα εκπροσωπείται από ένα γράµµα».
«Η ελληνική έλαµψε την περίοδο της βασιλείας του Μεγάλου Αλεξάνδρου, τη δέχτηκε και την αγκάλιασε ο Ρωµαϊκός Πολιτισµός, ο οποίος υιοθέτησε την ελληνική γραφή µε τη µορφή του λατινικού αλφαβήτου, της έδωσε παγκόσµια διάσταση η γλώσσα των Ευαγγελίων, την ανακάλυψε και την ανέδειξε η Αναγέννηση και την αξιοποίησε στο έπακρον ο ∆ιαφωτισµός», σηµειώνει το Εκτελεστικό Συµβούλιο της UNESCO, αιτιολογώντας την απόφασή του.
Το Εκτελεστικό Συµβούλιο της UNESCO τονίζει, επιπλέον, πως ιστορικά η ελληνική γλώσσα κατέχει καίρια θέση στη διανόηση, στη γλωσσική έκφραση και διατύπωση θεµελιωδών εννοιών και λέξεων της ευρωπαϊκής και της ευρύτερης διανόησης, οι οποίες δηλώνονται, προσλαµβάνονται ή ανάγονται σε λέξεις-έννοιες της ελληνικής γλώσσας.
Με βάση τα ανωτέρω, το Εκτελεστικό Συµβούλιο της UNESCO αποφάσισε ότι η 9η Φεβρουαρίου προτείνεται ως «Παγκόσµια Ηµέρα Ελληνικής Γλώσσας», λαµβάνοντας, επίσης, υπόψη του ότι αυτήν την ηµεροµηνία, το 1857, έφυγε από τη ζωή ο εθνικός ποιητής της Ελλάδας, ∆ιονύσιος Σολωµός.
Υπενθυµίζεται, πως η UNESCO ήδη έχει αναγνωρίσει διάφορα στοιχεία που συνδέονται µε την ελληνική γλώσσα. ∆ύο στοιχεία καταγεγραµµένης πολιτιστικής κληρονοµιάς, «Τα µολύβδινα χρηστήρια ελάσµατα του Μαντείου της ∆ωδώνης» και τον «Πάπυρο του ∆ερβενίου: το αρχαιότερο βιβλίο της Ευρώπης», τα οποία έχουν καταχωρηθεί στο ∆ιεθνές Μητρώο Μνήµης του Κόσµου (Memory of the World) το 2023 και το 2015, αντίστοιχα.
Επίσης, δύο επιπλέον στοιχεία της άυλης πολιτιστικής κληρονοµιάς: Το «Πολυφωνικό Καραβάνι», το οποίο µελετά, διασώζει και προάγει το πολυφωνικό τραγούδι της Ηπείρου, συµπεριληφθέν το 2020 στο Μητρώο Καλών Πρακτικών ∆ιασώσεως και τον «Βυζαντινό Ψαλµό», που ενεγράφη το 2019 στον Αντιπροσωπευτικό Κατάλογο της Άυλης Πολιτιστικής Κληρονοµιάς της Ανθρωπότητας.
Αυτά αναφέρει, µεταξύ άλλων το Εκτελεστικό Συµβούλιο της UNESCO και αποτελούν ύµνο για την γλώσσα µας και για το έθνος µας. ∆ίνει απάντηση στους ισχυρισµούς κάποιων προοδευτικών πως δεν υπάρχει συνέχεια της ελληνικής ταυτότητας. Η Ελλάδα, ως έθνος, έχει συνεχή και αδιάλειπτη παρουσία χιλιάδων χρόνων.
Τον πολύτιµο θησαυρό της γλώσσας µας είναι ανάγκη να διαφυλαχτεί ως κόρη οφθαλµού. ∆εν έχει ανάγκη εισαγωγής ξενικών λέξεων και προτάσεων. Την αφήνουµε να εξελιχθεί φυσιολογικά και όχι µε νόµους οι οποίοι δεν συζητούνται, καν, στην Βουλή. Τα πνεύµατα και οι τόνοι είχαν (έχουν) την σηµασία τους. Χρήσιµα ήταν και είναι.
Έχουµε υποχρέωση να αγωνιστούµε για την απαλλαγή της από τις περιττές και επιβλαβείς εισαγωγές. ∆εν στήνοµε οδοφράγµατα, σταµατάµε να ασελγούµε εις βάρος της.
Μυργιώτης Παναγιώτης
Μαθηµατικός
