Γράφει ο Γιώργος Αράπογλου
Στην κεντρική πρόσοψη του νοσοκομείου «Γ. Γεννηματάς» υπάρχει αναρτημένο, ξεχασμένο από το χρόνο, σε ένα μεγάλο μουσαμά το μήνυμα «Η Ελλάδα σβήνει το τσιγάρο». Υπό κανονικές συνθήκες, δεν θα ήταν κάτι το αξιοπερίεργο. Αν κάποιος, ωστόσο, δει την ημερομηνία που αναγράφεται, μόνο να χαμογελάσει γλυκόπικρα μπορεί. «1η Ιουλίου 2009». Ακριβώς. Δέκα χρόνια πριν, ψηφίστηκε ο αντικαπνιστικός νόμος, ο οποίος μέχρι σήμερα ουδέποτε εφαρμόστηκε στην πράξη.
Ημίμετρα, κουτοπονηριές, παγαποντιές και κλειστά μάτια από πάσης κατεύθυνσης υπεύθυνους, συνιστούν μια κατάσταση που μόνο σεβασμό στη νομοθεσία δεν δείχνει. Ας μη μιλήσουμε για τον σεβασμό στους μη καπνιστές. Έρχεται, λοιπόν, με φόρα ο Υπουργός Υγείας και διαμηνύει πως θα κάνει τα πάντα για να εφαρμοστεί ο νόμος και να μπει τέλος στην ασυδοσία. Τριψήφιος αριθμός καταγγελιών, ενίσχυση των ελέγχων από τη Δημοτική Αστυνομία και την ΕΛ.ΑΣ., αναγγελία τσουχτερών προστίμων σε καπνιστές και καταστηματάρχες, είναι η πρώτη φάση της προσπάθειας. Ήδη εδώ και καιρό, οι καταγγελίες στον τριψήφιο αριθμό έχουν τριπλασιαστεί, ενώ πολλά καταστήματα υγειονομικού ενδιαφέροντος, δημόσιες υπηρεσίες και όχι μόνο, έχουν κάνει αξιέπαινες προσπάθειες να συμμορφωθούν και σε ένα βαθμό το έχουν καταφέρει.
Αλλά, έρχεται από τη μια η ανίκητη «φυλή» του Ελληνάρα που δεν χαμπαριάζει τίποτα και πουθενά, από την άλλη η ομολογία αδυναμίας του Υπουργού να φτάσει την εξαγγελία του στα άκρα που, μόνο αισιόδοξο δεν μπορεί να κάνει κάποιον που είχε κρυφή ελπίδα μπας και αναπνεύσει ελεύθερα. Και εξηγούμαι: Όποιος κυκλοφορεί στους δρόμους, θα δει δεκάδες οδηγούς να έχουν το ένα χέρι στο τιμόνι και το άλλο στο τσιγάρο, με ή χωρίς παιδιά στο αυτοκίνητο, γονείς και κηδεμόνες σε παιδικές χαρές να καπνίζουν και να πετούν τις γόπες κάτω, με κίνδυνο να τις καταπιεί κάποιο παιδί, ενώ σε πολλές καφετέριες η κατάσταση είναι μπερδεμένη, αφού ναι μεν θέλουν να δείξουν ότι προσπαθούν, αλλά από την άλλη, ουδείς έχει το θάρρος να πει στον πελάτη του «απαγορεύεται το κάπνισμα» υπό και την αιώνια απειλή ότι «θα πάει αλλού». Για να μην αναφερθώ στον γνωστό ιδιοκτήτη μεγάλης ομάδας, ο οποίος καλεί σε ξεσηκωμό τον λαό για να μην απαγορευθεί το κάπνισμα στα κλειστά γήπεδα.
Στον αντίποδα, ο Υπουργός, ο οποίος ανακοίνωσε ότι η επίσημη αρχή εφαρμογής του νόμου θα γίνει στις 19 Νοεμβρίου και τα πρόστιμα θα είναι τσουχτερά και είναι ανάλογα του βάρους του αδικήματος, προ- χώρησε σε μια επίσης ανεκδιήγητη ανακοίνωση, η οποία δείχνει αφενός το μέγεθος του προβλήματος, αφετέρου την αδυναμία του να φτάσει μέχρι τέλους την απόφασή του. Σύμφωνα, λοιπόν, με τον Υπουργό, το υπουργείο σκοπεύει να επιδοτήσει τις καφετέριες για να αγοράσουν θερμάστρες, ώστε να μην κάθεται ο κόσμος που καπνίζει στο κρύο, ενώ ταυτόχρονα, οι αστυνομικοί θα λαμβάνουν το 20% των εσόδων από τα πρόστιμα που θα επιβάλλονται.
Τι μας λέει, λοιπόν, ο υπουργός; Με απλά ελληνικά, αυτοί που υποχρεούνται να υπακούουν στον νόμο – και που ως κλάδος έχουν 33% φοροδιαφυγή (σύμφωνα με στοιχεία της ΑΑΔΕ του περασμένου Ιουλίου)- παίρνουν επιδότηση για να συμμορφωθούν με την υποχρέωσή τ ους και αυτοί που είναι η δουλειά τους να επιβλέπουν την τήρηση του νόμου, παίρνουν μπόνους για να κάνουν τη δουλειά τους. Και όλο αυτό ακούγεται σαν μια μεγάλη κοροϊδία απέναντι σε όσους, τους άρεσε ή όχι, συμμορφώθηκαν από την αρχή με τον νέο νόμο. Και είναι πολλοί αυτοί.
Όλα αυτά είναι σπασμωδικές κινήσεις ή κινήσεις πανικού για την εφαρμογή ενός σχεδίου που μπάζει από παντού. Όπως σε ό,τι συμβαίνει στη χώρα μας, καλό ή κακό, όλα έχουν πολιτικό κόστος. Αντέχει ο υπουργός να το αναλάβει; Αν ναι, από τις 19 Νοεμβρίου, χωρίς επιδοτήσεις -οι οποίες, ας μην ξεχνάμε προέρχονται και από τα λεφτά όσων έχουν ήδη συμμορφωθεί ή που δεν ήταν ποτέ καπνιστές- ούτε μπόνους, ούτε τίποτα. Ή ένας νόμος εφαρμόζεται ή όχι. Αλλιώς, μιλάμε για μια παραφροσύνη, η οποία μόνο σε καλό δεν θα βγει. Γιατί, όπου υπάρχουν τρύπες και μπαλώματα, πάντα ελλοχεύει ο κίνδυνος να υπάρξει γενικότερη αντίδραση από αυτούς που, δικαίως, θα έχουν λόγο να ενοχλούνται από την επιλεκτική εφαρμογή του νόμου. Άραγε, κάποια στιγ- μή θα σκεφτούμε σοβαρά τους νόμους σε αυτή τη χώρα;
Από την έντυπη έκδοση της Καθημερινής Αμαρυσίας – φύλλο Ηρακλείου – Λυκόβρυσης – Πεύκης – 12/11.