Γράφει ο Γιώργος Πάλλης: Επίκουρος καθηγητής ΕΚΠΑ
H ιστορία των εκλογών στη νεότερη Ελλάδα άρχισε το 1844, όταν μετά την Επανάσταση της 3ης Σεπτεμβρίου του 1843 και την καθιέρωση της συνταγματικής μοναρχίας, οργανώθηκε η πρώτη εκλογική διαδικασία για την ανάδειξη των 105 βουλευτών που αντιπροσώπευαν τις επαρχίες του μικρού βασιλείου. Στις πρώτες εκείνες εκλογές, που διήρκεσαν επί πολλές ημέρες και σημαδεύτηκαν από έντονη νοθεία και άλλες ανωμαλίες, ως πρώτο κόμμα αναδείχτηκε το «Ρωσικό» υπό τον Ανδρέα Μεταξά. Την πρώτη κοινοβουλευτική κυβέρνηση έμελλε όμως να σχηματίσει ο Ιωάννης Κωλέττης, ως επικεφαλής του «Γαλλικού» κόμματος. Τα πολιτικά πάθη ήταν ιδιαίτερα οξυμμένα και τόσο η προεκλογική κίνηση όσο και η εκλογική διαδικασία διεξήχθησαν μέσα σε εντάσεις και βιαιοπραγίες. Το Μαρούσι της εποχής, με τους συνολικά 128 ψηφοφόρους του, δεν έμεινε έξω από αυτό το κλίμα. Τις παραμονές των εκλογών σημειώθηκε ένα σοβαρό επεισόδιο μεταξύ του παρέδρου Α. Λέκα και ντόπιων ψηφοφόρων, το οποίο απασχόλησε τον αθηναϊκό τύπο.
Ειδικότερα, σύμφωνα με το φύλλο της 9ης Αυγούστου του 1844 της εφημερίδας «Aιών», το συμβάν έλαβε χώρα ανήμερα της γιορτής της Μεταμόρφωσης: «Προς το εσπέρας της 6ης Αυγούστου εγένετο εις το χωρίον της Αμαρουσίας του δήμου Αθηνών συμπλοκή τις μεταξύ των δημοτών και του Παρέδρου Α. Λέκα, καθ’ ην επληγώθησαν τέσσαρες. Προήλθε δε αύτη εκ της αρνήσεως του Παρέδρου αυτού, μη θέλοντος να δώση τον κατάλογον, τον οποίον οι έχοντες δικαίωμα ψήφου δημόται εζήτησαν παρ’ αυτού, διά να λάβωσι καθείς τον ανήκοντα αριθμόν, και να ευκολυνθή ούτως η ψηφοφορία. Εννοείται, ότι ως ανήκων εις το πεπτωκός καταχθόνιον υπουργείον ο Πάρεδρος ούτος, προέθετο να φέρη προσκόμματα εις τους εθνικούς ψηφοφόρους».
Ο Α. Λέκας ταυτίζεται με τον Απόστολο Λέκκα, τον πάρεδρο του χωριού, το οποίο αντιπροσώπευε στον Δήμο Αθηναίων, όπου είχε από το 1840 υπαχθεί διοικητικά το Μαρούσι. Από τη θέση αυτή είχε συντάξει τον πρώτο εκλογικό κατάλογο των κατοίκων του, ο οποίος σώζεται μέχρι σήμερα στα Γενικά Αρχεία του Κράτους (τον παρουσιάσαμε στο φύλλο 2474/4 – 11 – 2017 της ΑΜΑΡΥΣΙΑΣ). Ως προς τα πολιτικά του φρονήματα ήταν οπαδός του «Αγγλικού» κόμματος του Αλέξανδρου Μαυροκορδάτου, η κυβέρνηση του οποίου είχε παραιτηθεί μόλις στις 4 Αυγούστου του 1844 -εξ ου και το σχόλιο του «Aιώνος», ότι ανήκε «εις το πεπτωκός καταχθόνιον υπουργείον». Σύμφωνα με τις μαρουσιώτικες γενεαλογίες του Τάκη Πολιτόπουλου, ο Απόστολος Λέκκας είχε γεννηθεί το 1795· ο εκλογικός κατάλογος του 1844 τον αναφέρει ως 55 ετών, δηλαδή γεννημένο το 1789 -η διαφορά δεν είναι μεγάλη. Ασαφής είναι η συγγενική του σχέση με τον γεννημένο το 1805 Σπύρο Λέκκα, γενάρχη των περισσότερων Λεκκαίων που ζουν σήμερα στο Μαρούσι, ενώ συνομίληκός τους ήταν σύμφωνα με τον Πολιτόπουλο ο Σταμάτης Λέκκας, από τον οποίο κατάγεται άλλος κλάδος της ίδιας οικογένειας.
Ας επιστρέψουμε όμως στο επεισόδιο του 1844. Ο πάρεδρος όχι μόνο δεν δέχτηκε το αίτημα των συμπολιτών του να τους δοθεί ο κατάλογος των εκλογέων, αλλά αντέδρασε δυναμικά. Σύμφωνα με την εφημερίδα, «πρώτοι οι κλητήρες αυτού (ενν. του Λέκκα) επέβαλον χείρα κατά των δημοτών, εωσού ηναγκάσθη επί τέλους να παραδώση τον, περί ου ο λόγος, κατάλογον. Συνιστώμεν ως πολύ επαινετούς και κατά την προκειμένην περίστασιν τους εθνικούς Πάρεδρον Κ. Πέπαν και Γ. Λίτζικαν, αξιωματικόν της Φάλαγγος, οίτινες και την διάλυσιν της ανωτέρω συμπλοκής κατώρθωσαν και την ησυχίαν του τόπου διετήρησαν διά των ειρηνικών και φρονίμων κατοίκων».
Το επεισόδιο έληξε με την παρέμβαση των ψυχραιμότερων, που ήταν ο Κ. Πέπας και ο Γ. Λίτζικας, οπαδοί των «εθνικών», και αφού τραυματίστηκαν τέσσερα άτομα, που δεν κατονομάζονται. Οι «εθνικοί» ταυτίζονται μάλλον με τους οπαδούς του «Γαλλικού» κόμματος του Κωλέττη, που πρέσβευε μια φιλοπόλεμη πολιτική με στόχο την απελευθέρωση νέων εδαφών και την επέκταση του κράτους. Για τα δύο πρόσωπα που παρενέβησαν στο επεισόδιο στο Μαρούσι, διαγράφεται η εξής εικόνα: Πέπ(π)ας με βαπτιστικό που να αρχίζει από κάππα δεν απαντά ούτε στον εκλογικό κατάλογο του 1844, ούτε στον Πολιτόπουλο. Ίσως πρόκειται για τυπογραφικό λάθος της εφημερίδας και να πρόκειται για τον Γεώργιο Πέππα, που σύμφωνα με τον κατάλογο του 1844 ήταν γεννημένος το 1812. Ομοίως απουσιάζει και από τις δύο πηγές ο Γ. Λίτζικας – ταιριάζει όμως με έναν Γεώργιο Λίτζα που δηλώνεται ως στρατιωτικός στον εκλογικό κατάλογο. Το ίδιο πρόσωπο εμφανίζεται να υπογράφει ως Γεώργιος Λίτζικας, γιός του παπά-Ηλία, σε ένα πωλητήριο συμβόλαιο του 1841, το οποίο δημοσίευσε ο Πολιτόπουλος στα «Μαρουσιώτικα». Σύμφωνα με το συμβόλαιο αυτό, ο Λίτζικας και ο Γιώργος Πέπ(π)ας πούλησαν ένα κτήμα με 12 ελαιόδεντρα στη θέση Πέλικας, του οποίου ήταν συνιδιοκτήτες. Οι δύο άντρες, που ίσως συνδέονταν και με συγγένεια εξ αγχιστείας, ήταν σίγουρα πολιτικά ομοϊδεάτες, «εθνικοί».
Δυστυχώς δεν γνωρίζουμε αν σημειώθηκαν άλλα επεισόδια και ποιά παράταξη κέρδισε εντέλει τις προτιμήσεις των Μαρουσιωτών ψηφοφόρων στις τόσο μακρινές πλέον, πρώτες εκλογές του 1844. Βέβαιο είναι ότι οι Μαρουσιώτες είχαν αρχίσει από τότε να φανατίζονται για την πολιτική και τα εκάστοτε κόμματα – ήδη μερικά χρόνια νωρίτερα, το 1841, η Δανέζα Christiana Lüth, σύζυγος του προτεστάντη ιερέα της βασίλισσας Αμαλίας, έγραφε ότι το Μαρούσι ήταν μια φωλιά της (αντιοθωνικής) αντιπολίτευσης. Τα πολιτικά πάθη έμελλε να κορυφωθούν στο Μαρούσι κατά τον Εθνικό Διχασμό του 1916 – αλλά αυτή είναι μια άλλη ιστορία.