Γράφει ο Μελέτιος Μπασδέκης, Έφεδρος Αξιωματικός.
Όταν η ανθρωπότητα πληροφορήθηκε με ανακούφιση αυτήν την απόφαση η οποία αφορούσε κυρίως την Ευρώπη, αλλά η ηχώ από τα τύμπανα της ειρήνης έφτασε μέχρι τη μακρινή Ιαπωνία, Αυστραλία, Νέα Ζηλανδία που και αυτές μάτωσαν από αυτόν τον πολυετή καταστροφικό πόλεμο.
Έναν πόλεμο που εγγράφεται στα πρακτικά του 20ού αιώνος, του αιώνος που τόσα δεινά χάρισε απλόχερα στην ανθρωπότητα. Δύο Παγκόσμιοι Πόλεμοι, Βαλκανικοί, Εμφύλιοι, εσωτερικές έριδες και διαμάχες των λαών, αυτοκαταστροφή, αποτελούν το κείμενο των σελίδων της ιστορίας του 20ού αιώνος και έρχονται να συμπληρώσουν τον πόνο, τη δυστυχία, τη σφαγή, τον θάνατο που προκάλεσαν και οι διάφορες ασθένειες και επιδημίες.
Ύστερα από 20 χρόνια, αφότου έληξε ο Α’ Παγκόσμιος Πόλεμος, τα σύννεφα του πολέμου άρχισαν να συσσωρεύονται και πάλι, η δε Παγκόσμια Ειρήνη να απειλείται για μία ακόμη φορά. Άρχιζε μια ακόμα μακρά περίοδος δοκιμασίας από έναν πόλεμο με απρόβλεπτες συνέπειες και αποτελέσματα, έναν πόλεμο που θα αποτελέσει την πιο τραγική σελίδα της Παγκόσμιας Ιστορίας.
Ήρθε για μια ακόμα φορά η στιγμή που ο παραλογισμός θα υπερνικούσε τη σύνεση και η αφροσύνη τη λογική. Αποτέλεσμα: εκατομμύρια νεκροί, χιλιάδες αγνοούμενοι, γκρεμισμένες και ισοπεδωμένες πόλεις και χωριά, κατεστραμμένες οικονομίες, φτώχεια, πείνα, δυστυχία, κλάμα και οδυρμός. Αυτός θα ήταν ο απολογισμός.
Ο παρανοϊκός νους ενός, δύο ή τριών ανθρώπων που ονειρεύτηκαν παγκόσμια επικράτηση, όχι βέβαια δια της πειθούς και άλλων ευγενών ιδεωδών, και η δημιουργία μιας νέας φυλής ανθρώπων κατασκευασμένων στα εργαστήρια ενός παράφρονος επιστήμονα, ήταν η αφορμή να ξεσπάσει αυτή η καταιγίδα.
Οι ιστοριογράφοι θα γράψουν για προσβολή του γερμανικού λαού από τα μέτρα που επιβλήθηκαν σε αυτόν ή μάλλον από τις κυρώσεις της Συνθήκης των Βερσαλλιών το 1919.
Έτσι λοιπόν, από πολύ νωρίς η Γερμανία προετοιμάζεται για μια δεύτερη ευκαιρία, κατασκευάζει μια ανίκητη στρατιωτική μηχανή, εμψυχώνει το λαό της με το σύνθημα-μήνυμα «Deutschland Über Alles» και προχωρά στην κατάληψη της Ρηνανίας τον Μάρτιο του 1936.
Από τότε μέχρι τον Σεπτέμβριο 1939, θα συμβούν πολλά, είναι μια ταραγμένη πολιτικά και στρατιωτικά περίοδος. Ας θυμηθούμε τα γεγονότα:
1η Σεπτεμβρίου 1939, η Γερμανία καταλαμβάνει την Πολωνία με σκοπό να βρει διάδρομο προς τη θάλασσα, δεδομένου ότι ο διάδρομος αυτός είχε παραχωρηθεί στην Πολωνία με τη Συνθήκη των Βερσαλλιών. Ήταν η στιγμή που ξεχείλισε το ποτήρι και οι προκλήσεις είχαν έλθει η μία μετά την άλλη. Μάρτιο 1938, προσαρτά την Αυστρία. Οκτώβριο 1938, καταλαμβάνει τα εδάφη των Σουδητών. Μάρτιο 1939, καταλαμβάνει Βοημία, Μοραβία. Σεπτέμβριο 1939, όπως προαναφέρθηκε, Πολωνία.
Άρχιζε λοιπόν μια σύγκρουση του καλού και του κακού, του πάνοπλου Γερμανού στρατιώτη με τον φιλήσυχο Ευρωπαίο πολίτη, του πανίσχυρου τανκς με το άροτρο του αγρότη, του φονικού υποβρυχίου με το ανύποπτο ψαροκάικο, τα αμέτρητα βομβαρδιστικά με το αθώο πέταγμα των πουλιών.
Σε λίγο θα εμπλακεί σε αυτόν το παράλογο, τον άνισο, τον καταστροφικό πόλεμο και η πατρίδα μας. Και τότε θα έλθει για μια φορά ακόμη στα αυτιά των υπερασπιστών της ο ήχος του παρελθόντος «ίτε παίδες Ελλήνων, υπέρ βωμών και εστιών, για του Χριστού την πίστη την Αγία», για να προστεθεί η αγγελική φωνή μιας τραγουδίστριας της Σοφίας Βέμπο, με το ανεπανάληπτο εκείνο «παιδιά, της Ελλάδος παιδιά, που σκληρά πολεμάτε».
Είχε έλθει η ώρα να γραφτεί μια καινούργια σελίδα δόξας με επικεφαλίδα «ΕΠΟΣ 1940».
Η σελίδα αυτή θα περιλαμβάνει 15.572 ονόματα ενδόξων νεκρών, αξιωματικών, υπαξιωματικών και οπλιτών.
Ανάμεσα στους νεκρούς θα συναντήσουμε τον πρώτο νεκρό έφεδρο αξιωματικό, ΕΛΕΥΘΕΡΙΟ ΝΤΑΣΚΑ, που σκοτώθηκε στο Γαύρο-Τσούκα την 1-11-1940 και μάλιστα λίγες ώρες μετά τον θάνατο του ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΥ ΔΙΑΚΟΥ, τον οποίο είχε αντικαταστήσει στο πεδίο της μάχης.
Αξίζει να αναφερθεί ότι ο νομπελίστας έφεδρος αξιωματικός ΟΔΥΣΣΕΑΣ ΕΛΥΤΗΣ έγραψε το «ΑΣΜΑ ΗΡΩΙΚΟ ΚΑΙ ΠΕΝΘΙΜΟ» για να αποτυπώσει το σκληρό πρόσωπο του πολέμου.
Θα επιζήσουν χιλιάδες σακατεμένοι και η πατρίδα θα τους ονομάσει ανάπηρους πολέμου και θα τους ανταμείψει για τη θυσία τους με ένα περίπτερο ή ένα κυλικείο για να ζήσουν.
Εδώ όμως θα θυμηθούμε τα λόγια του Μακρυγιάννη που έγραψε το 1834 που αφορούσαν τον παραγκωνισμό των αγωνιστών.
«Πολλοί από αυτούς σκοτωθήκαν, άλλοι έμειναν αιχμάλωτοι και άλλοι πληγώθηκαν.
Και τώρα με την απελευθέρωση της πατρίδος, τους βλέπω να περπατούν εις τους δρόμους γυμνοί και ξυπόλητοι. Βλέπω χήρες και ορφανά να ζητούν έλεος για να παρηγορήσουν την πείνα τους και με τα δάκρυα εις τα μάτια να περιφέρονται και να προξενούν εντροπήν εις την αχάριστον πατρίδα».
Η θυσία όμως δεν σταματά εκεί. Η πόλη μας θα δώσει και αυτή τον φόρο αίματος που της αναλογεί και εμείς που σήμερα στεκόμαστε ευλαβικοί προσκυνητές της θυσίας τους θα ανοίξουμε το βιβλίο της ιστορίας και θα τους θυμηθούμε:
- Σελίδα 104 – ΓΕΜΕΛΙΑΡΗΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ του τάγματος πολυβόλων ΣΑΙΝΤ ΕΤΙΕΝ. Σκοτώθηκε στην ΣΚΟΥΤΑΡΑ, 28-12-1940.
- Σελίδα 234 – ΚΥΖΙΡΙΔΗΣ ΘΕΟΦΙΛΟΣ του 1ου Σ.Π. Σκοτώθηκε στο ύψωμα ΤΕΚΕ ΤΟΜΟΡΙΤΣΑ, 31-3-1941.
- Σελίδα 327 – ΜΩΡΑΪΤΟΠΟΥΛΟΣ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ του 34ου Σ.Π. Σκοτώθηκε στο ύψωμα 1141, 24-3-1941.
- Σελίδα 378 – ΠΑΡΑΣΚΕΥΑΣ ΑΝΤΩΝΙΟΣ του 25ου Σ.Π. Σκοτώθηκε στο ΙΒΑΝ, 18-11-1940.
Αυτοί και οι χιλιάδες άλλοι που δημιούργησαν τον θρύλο της Χειμάρρας του Ιστιμπέη, του Ρούπελ, του Προμαχώνα, της γραμμής Μεταξά, του Ελ Αλαμέιν, του Ρίμινι και των άλλων φυλακίων αμύνης και πεδίων μαχών.
Αυτά τα παιδιά που έγραψαν επάνω στα βουνά της Βορείου Ηπείρου τις πιο ένδοξες, τις πιο χρυσές σελίδες, που αποτελέσαν τη συνέχεια της Ελληνικής Ιστορίας, του Θεμιστοκλή, του Λεωνίδα, του Ανδρούτσου, του Καραϊσκάκη και κατατρόπωσαν τις σιδηρόφρακτες μεραρχίες, αυτόν τον μηχανοκίνητο εχθρό της ανθρωπότητας, αυτόν τον εφιάλτη που εξαπλώθηκε σαν μαύρο, θανατηφόρο πέπλο πάνω από τον ουρανό της φιλήσυχης και φιλειρηνικής πατρίδας μας και των άλλων λαών της Ευρώπης, της πατρίδας μας που κάνει αιώνες τώρα μια προσπάθεια όχι μόνο να ορθοποδήσει, να συνυπάρξει αξιοπρεπώς, αλλά και να δωρίζει σε όλο τον κόσμο, σε όλα τα μήκη και τα πλάτη καθετί ευγενικό, καθετί ανθρώπινο από την ιδέα της Δημοκρατίας, της Ειρήνης, της Ελευθερίας, του Πολιτισμού, μέχρι την αγάπη, την συναδέλφωση, τον αλτρουισμό, τη θυσία και δεν έπαψε ποτέ να φωνάζει για τα ανθρώπινα ιδανικά και αξίες, αν και πολλές φορές αδικήθηκε, πολεμήθηκε, καταστράφηκε, αλλά είχε πάντα τη δύναμη και τη θέληση να κρατά ψηλά τα λάβαρά της.
Η πατρίδα μας στάθηκε αντιμέτωπη και νίκησε έναν άνθρωπο που καλλιέργησε στον λαό του το μίσος και την απέχθεια για άλλους λαούς και δεν δίστασε να καθορίζει τη συμπεριφορά του με το εξωφρενικό «wer beim juden kauft ist ein volksverräter» – «Αυτός που αγοράζει από Εβραίο προδίδει τον λαό του» και το μίσος αυτό είναι γνωστό πού οδήγησε.
Οι ημέρες, οι μήνες, τα χρόνια περνούσαν, η ώρα της νίκης πλησίαζε, η συντριβή του εχθρού ήταν πλέον κοντά και ορατή, η ώρα που η ανθρωπότητα θα σταματούσε να ανοίγει τάφους και να θρηνεί τα παιδιά της, ερχόταν με γοργά βήματα.
Ξημερώματα 7ης Μαΐου 1945. Ώρα 2:41, ο Άλφρεντ Γιοντλ, αρχηγός του Επιτελείου Επιχειρήσεων της Ανώτατης Διοίκησης της Βέρμαχτ, υπογράφει στην Ρενς την άνευ όρων παράδοση της Γερμανίας στους συμμάχους.
8 προς 9 Μαΐου, 6 λεπτά μετά τα μεσάνυχτα, ο Γουλιέλμος Καϊτέλ επικυρώνει στο Βερολίνο τη συνθηκολόγηση της Ρενς.
Τυπικά αυτός ο πόλεμος έχει τελειώσει και θα γραφτεί στην ιστορία με τον τίτλο Β’ Παγκόσμιος Πόλεμος.
Πριν την ιστορική αυτή ημέρα που σήμερα όλη η Ελλάδα θυμάται και γιορτάζει, θα προηγηθεί η παράδοση των γερμανικών στρατευμάτων στην Ιταλία, στις 2 Μαΐου τα εδρεύοντα στρατεύματα σε Ολλανδία, Γερμανία και Δανία στις 4 Μαΐου. Η ίδια σκηνή στη Νορβηγία 5 Μαΐου.
Αυτός ο φρικτός πόλεμος που ενέπλεξε τη μακρινή Ιαπωνία, την Αυστραλία, την Αφρική, εκτός της Ευρώπης είχε πάρει τέλος. Και ενώ αυτά συνέβαιναν στην Ευρώπη, ο πόλεμος είχε χτυπήσει ως γνωστόν και την πόρτα της πατρίδας μας, από τον Οκτώβριο του 1940, από τη σύμμαχο της Γερμανίας, Ιταλία χωρίς λόγο και αιτία, αφήνοντας και εδώ τα σημάδια του.
Η πατρίδα μας είπε ΟΧΙ και αυτή η τόσο μικρούλα λέξη έμελλε να εξελιχθεί σε πανευρωπαϊκό ή και παγκόσμιο σύμβολο.
Επρόκειτο να ταυτιστεί με τη συντριβή των δυνάμεων της άδικης επίθεσης στη χώρα μας, να αποτελέσει την άρνηση στην υποδούλωση και τον ευτελισμό κάθε ηθικής αξίας.
Ο Εθνικός μας Στρατός είχε παραταχθεί με εφ’ όπλου λόγχη στα βουνά της Ηπείρου και έγραψε τις πιο ένδοξες σελίδες του.
Και όταν λύγισε στην υπεροπλία του εχθρού, δημιούργησε μια άλλη σελίδα που θα ονομαζόταν εθνική αντίσταση και θα περιελάβανε στις τάξεις της άνδρες, γυναίκες, παιδιά που θα έκαναν το χρέος τους, το αυτονόητο. Να πολεμήσουν τον κατακτητή για να φύγει όσο το δυνατόν ταχύτερα και να αφοσιωθούμε και πάλι στα ειρηνικά μας έργα.
Σήμερα θα θυμόμαστε σαν παραμύθι τα γεγονότα και θα αποδίδουμε τον της Νίκης στέφανον στους συντελεστές αυτής της τιτανομαχίας Μοντγκόμερι, Άιζενχαουερ, Πάττον, Ντε Γκωλ και για τους κακούς της ταινίας Χίτλερ, Μουσολίνι, Ρομελ, Χιροχίτο, Ρίμπεντροπ, Γιοντλ, να ευχόμεθα την εκ Θεού άφεσιν αμαρτιών.
Οι δυνάμεις του καλού νίκησαν τις δυνάμεις του κακού. Το κακό όνειρο τελείωσε. Ύστερα από 79 χρόνια που τελείωσε αυτός ο πόλεμος, ας ευχηθούμε ποτέ πια πόλεμος και η ανθρωπότητα να μη ζήσει παρόμοιες στιγμές.
Εύχομαι ολόψυχα να εορτάζουμε τέτοιες επετείους και να μην ξαναζήσουμε τη φρίκη του πολέμου σε κανένα σημείο της γης. Επικαλούμαι δε κλείνοντας, μέρος από το μικρό ευχολόγιο:
«Κύριε ο Θεός των δυνάμεων ο συντριβών πολέμους εν υψηλώ βραχιόνι, ο δια του μονογενούς σου Υιού δείξας υμίν ότι αεί τη θυσία έπεται η νίκη και τω Σταυρώ ακολουθεί η Ανάστασις».
Αιωνία η μνήμη τους.
