Διάλογος αυτοδιοίκησης - κυβέρνησης για ανθεκτικότητα και ενεργή στήριξη των ελληνικών πόλεων

Συνεχίζονται για δεύτερη ημέρα οι εργασίες του forum που διοργανώνει το Ελληνικό Δίκτυο Ανθεκτικών Πόλεων (ΕλΔΑΠ) με θέμα «Διάλογος για την Ανθεκτικότητα: Ενεργή Στήριξη των Ελληνικών Πόλεων για τον Μετριασμό και την Προσαρμογή στην Κλιματική Αλλαγή».

Στόχος του forum είναι να ανοίξει έναν ευρύτατο διάλογο για την ανθεκτικότητα σε επίπεδο Τοπικής Αυτοδιοίκησης, φέρνοντας στο προσκήνιο τη μεγάλη πρόκληση της εποχής, την πρόληψη και τη θωράκιση απέναντι στους κινδύνους που απειλούν τις πόλεις και τις περιοχές, και απέναντι στις καταστάσεις που δημιουργεί πλέον η κλιματική κρίση.

Οι εργασίες του forum ξεκίνησαν την Τετάρτη 19 Μαρτίου, παρουσία του αντιπροέδρου της κυβέρνησης Κωστή Χατζηδάκη και με τη συμμετοχή περισσοτέρων των 100 δημάρχων από όλη τη χώρα.

Γ. Κωνσταντάτος: «Άνθρωπος, υποδομές, νέες τεχνολογίες»

Ο πρόεδρος του ΕλΔΑΠ και δήμαρχος Ελληνικού-Αργυρούπολης Γ. Κωνσταντάτος κατά τον χαιρετισμό του αναφέρθηκε στην πετυχημένη πορεία του ΣΠΑΥ, η οποία αποτελεί και οδηγό για το ΕλΔΑΠ, λέγοντας μεταξύ άλλων:
«Δείξαμε με τον ΣΠΑΥ τι μπορούμε να πετύχουμε 12 Δήμοι με τον Υμηττό και τώρα το Δίκτυο έχει 116 Δήμους-μέλη και άλλους 25 που θέλουν να ενταχθούν και θέλω να πιστεύω ότι έχουμε μπει σε μια τροχιά πολύ δυναμική. Δεν είμαστε θεωρητικοί, προερχόμαστε από το πεδίο μάχης. Είπαμε λοιπόν να καταγράψουμε τι χρειαζόμαστε για να πάμε στην κυβέρνηση και να πούμε πως αυτά είναι που θέλουμε, για να μπορέσουμε να πετύχουμε ό,τι πετύχαμε στον Υμηττό, που είναι το καλό παράδειγμα. Κι έτσι καταθέσαμε επίσημα την πρότασή μας». Είπε ακόμη, πως η έναρξη των ενεργειών για την εκπόνηση σχεδίου πολιτικής προστασίας, θα γίνει στον πιο μικρό Δήμο από τα μέλη του ΕλΔΑΠ, αλλά με τη μεγαλύτερη ανάγκη: τον Άγιο Ευστράτιο.
Αμέσως μετά αναφέρθηκε στους τρεις άξονες του σχεδιασμού του Δικτύου, όπου στην κορυφή αυτού του τριγώνου βρίσκεται ο άνθρωπος, δηλαδή οι εθελοντές με την ανιδιοτελή προσφορά και την κατάθεση ψυχής. Ο δεύτερος άξονας είναι οι υποδομές, δηλαδή τα φυλάκια, οι χώροι στέγασης, ο εξοπλισμός, τα οχήματα κ.ά. και ο τρίτος άξονας είναι οι νέες τεχνολογίες, όπως οι κάμερες θερμικής ανίχνευσης, οι κάμερες τεχνητής νοημοσύνης, τα drones κ.ά..
Ο Γ. Κωνσταντάτος έκανε παρουσίαση του Κέντρου Διαχείρισης Κρίσεων που διαθέτει πλέον ο δήμος Ελληνικού-Αργυρούπολης και έθεσε ως αναγκαία συνθήκη το να υπάρξει έναν τέτοιο Κέντρο σε κάθε δημαρχείο της χώρας, κάτω φυσικά από την ομπρέλα της Πολιτικής Προστασίας.

Κ. Χατζηδάκης: «Συμμαχία προστασίας του περιβάλλοντος»

«Το 1/3 των κονδυλίων του ΕΣΠΑ και το 40% του Ταμείου Ανάκαμψης είναι αφιερωμένα στην προσπάθεια για καλύτερο περιβάλλον και βιώσιμη ανάπτυξη. Για πρώτη φορά η Ελλάδα έχει στη διάθεσή της τόσο μεγάλα κονδύλια για την προστασία του περιβάλλοντος. Και καθώς οι προθεσμίες είναι πιεστικές, πρέπει όλοι μας να κάνουμε ό,τι περισσότερο μπορούμε για την απορρόφηση και την καλύτερη αξιοποίηση των πόρων», επισήμανε ο αντιπρόεδρος της κυβέρνησης Κωστής Χατζηδάκης και πρόσθεσε: «Για να εξασφαλίσουμε ανθεκτικότητα και βιώσιμη ανάπτυξη δεν αρκούν οι δράσεις των υπουργείων. Σε πάρα πολλές περιπτώσεις είναι αποτελεσματικότερη η δράση σε τοπικό και περιφερειακό επίπεδο, γι’ αυτό είναι αναγκαία η συνεργασία κυβέρνησης και Τοπικής Αυτοδιοίκησης».
Αναφερόμενος στις πρωτοβουλίες της κυβέρνησης για βιώσιμες και ανθεκτικές πόλεις, ο υπουργός επισήμανε, μεταξύ άλλων:
– Την πρωτοβουλία που ανακοίνωσε ο πρωθυπουργός το 2019 για την απανθρακοποίηση του ενεργειακού μείγματος της χώρας, για λόγους όχι μόνο περιβαλλοντικούς αλλά και οικονομικούς.
– Την αύξηση της συμμετοχής των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας στο ενεργειακό μείγμα.
– Την προώθηση της ηλεκτροκίνησης.
– Τα προγράμματα ενεργειακής εξοικονόμησης σε σπίτια και επιχειρήσεις.
– Τις ηλεκτρικές διασυνδέσεις των νησιών, δράση κατεξοχήν βοηθητική για τον τουρισμό.
– Την ολοκληρωμένη διαχείριση των αποβλήτων με την κατασκευή των αντίστοιχων σύγχρονων μονάδων διαχείρισης.
– Τον περιορισμό της άναρχης δόμησης.
– Το εθνικό σχέδιο αναδασώσεων.
– Την αναδιοργάνωση της πολιτικής προστασίας -με έμφαση στα σύγχρονα τεχνολογικά μέσα όπως το 112.
– Την αύξηση των πόρων του προϋπολογισμού για την αντιμετώπιση φυσικών καταστροφών από τα 300 εκατ. στα 600 εκατ. ευρώ κάθε χρόνο.

Θ. Λιβάνιος: «Έρχεται ο νέος Χάρτης της Αυτοδιοίκησης»

Την ανάγκη ενίσχυσης της πρόληψης για την αντιμετώπιση φυσικών καταστροφών, επισήμανε ο υπουργός Εσωτερικών Θ. Λιβάνιος.
Ο υπουργός Εσωτερικών στάθηκε ιδιαίτερα στη μεγάλη εξέλιξη που υπάρχει τα τελευταία χρόνια στον τομέα της πολιτικής προστασίας στη χώρα μας, καθώς όπως εξήγησε, πριν το 2019 δεν υπήρχε χρηματοδότηση της αυτοδιοίκησης για πρόληψη, και η θέση του επικεφαλής σε επίπεδο γενικής γραμματείας ήταν απαξιωμένη από την εκάστοτε κυβέρνηση.
Σύμφωνα με τον ίδιο, η αντιμετώπιση της πολιτικής προστασίας από την κεντρική διοίκηση, άλλαξε μετά από έκτακτα φαινόμενα μεγάλης έντασης, όπως οι πυρκαγιές στο Μάτι και στη Βόρεια Εύβοια και οι πλημμύρες στη Θεσσαλία, είπε ο υπουργός. Δεν παρέλειψε επίσης να αναφέρει ότι για την υλοποίηση δράσεων πυροπροστασίας, το 2025 διατίθεται από το υπουργείο Εσωτερικών προς τους δήμους και τους Συνδέσμους τους χρηματοδότηση ύψους 40 εκ. ευρώ, έναντι 31 εκατ. ευρώ πέρυσι.
Τέλος, επισήμανε την ανάγκη αντιμετώπισης του προβλήματος με την αλληλοεπικάλυψη αρμοδιοτήτων μεταξύ φορέων και ανέφερε ότι ο νέος Χάρτης της Αυτοδιοίκησης που αναμένεται να ολοκληρωθεί σύντομα, θα αντιμετωπίζει σε μεγάλο βαθμό αυτό το ζήτημα, καθώς θα περιλαμβάνει το ξεκαθάρισμα των αρμοδιοτήτων ανάμεσα στο κεντρικό κράτος και την αυτοδιοίκηση.

Στ. Παπασταύρου: «Βιώσιμη ανάπτυξη σε 3 επίπεδα»

Στρατηγικό σχεδιασμό τριών επιπέδων για τη βιώσιμη ανάπτυξη παρουσίασε ο νέος υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας Σταύρος Παπασταύρου.
«Η επένδυση στην αστική ανθεκτικότητα δεν είναι πολυτέλεια, αλλά αναγκαιότητα. Δεν αφορά μόνο την πρόληψη αλλά και τη δημιουργία συμπεριληπτικού και δίκαιου περιβάλλοντος διαβίωσης για όλους», τόνισε ο υπουργός, εξηγώντας ότι η στρατηγική περιλαμβάνει:
– Τον πολεοδομικό σχεδιασμό που παρελήφθη το 2019 στο 20 % και επεκτείνεται στο 100 % της επικράτειας.
– Τον αστικό σχεδιασμό που περιλαμβάνει και ενισχύσεις προς τους Δήμους.
– Την θεσμοθέτηση της εθνικής στρατηγικής για την αστική ανθεκτικότητα με το νόμο 5106/2024.
Ο Στ. Παπασταύρου στάθηκε ιδιαίτερα στην ανάγκη προστασίας και βελτίωσης της ποιότητας ζωής των ατόμων με αναπηρία με πρότυπο όπως ανέφερε το Βερολίνο, την Γκρενόμπλ αλλά και την Κομοτηνή.
«Σε όλο τον πλανήτη αντιμετωπίζουμε καθημερινά φαινόμενα πρωτοφανών διαστάσεων που απειλούν τη δημόσια υγεία, τις υποδομές και την ποιότητα ζωής», ανέφερε ακόμη ο υπουργός και κατέληξε: «Τώρα είναι η τελευταία ευκαιρία να προωθήσουμε τη βιώσιμη ανάπτυξη που ισορροπεί μεταξύ οικονομικής ανάπτυξης, κοινωνικής δικαιοσύνης και περιβαλλοντικής προστασίας».

Γ. Κεφαλογιάννης: «Υποχρέωση η ανθεκτικότητα των πόλεων»

Στην ενίσχυση της ανθεκτικότητας των πόλεων απέναντι στις φυσικές καταστροφές, καθώς και στη συνεργασία όλων των εμπλεκόμενων φορέων ενόψει της αντιπυρικής περιόδου αναφέρθηκε μεταξύ άλλων ο νέος υπουργός Κλιματικής Κρίσης και Πολιτικής Προστασίας, Γιάννης Κεφαλογιάννης.
«Η ανθεκτικότητα των πόλεων μας είναι ζωτικής σημασίας για την προστασία των πολιτών, των περιουσιών τους και του φυσικού μας πλούτου. Για να επιτύχουμε αυτούς τους στόχους, απαιτείται μια ολιστική προσέγγιση που περιλαμβάνει την πρόληψη, την προετοιμασία, την αντίδραση και την αποκατάσταση», τόνισε ο υπουργός και συμπλήρωσε ότι η ενίσχυση της ανθεκτικότητας δεν είναι απλώς μια τεχνική πρόκληση αλλά «μια ηθική υποχρέωση προς τους πολίτες μας και τις μελλοντικές γενιές», η οποία όπως είπε, απαιτεί τη συνεργασία όλων των επιπέδων διακυβέρνησης, του ιδιωτικού τομέα, της ακαδημαϊκής κοινότητας, της τοπικής αυτοδιοίκησης και κυρίως, των ίδιων των πολιτών.
Όπως επισήμανε, ο μηχανισμός πολιτικής προστασίας θα συνεχίσει να δίνει έμφαση στην εκπαίδευση και την τεχνογνωσία όλων των διασωστικών ομάδων, ώστε να είναι έτοιμες να αντιμετωπίσουν οποιαδήποτε καταστροφή και προσέθεσε ότι η συνεχής εκπαίδευση και η επαγγελματική κατάρτιση των στελεχών είναι απαραίτητες για την αποτελεσματική διαχείριση κρίσεων.
Αναφορικά με την έναρξη σε λίγο καιρό της αντιπυρικής περιόδου ο κ. Κεφαλογιάννης σημείωσε: «Αυτό το διάστημα έχουμε όλοι μία μεγάλη ευθύνη, να προετοιμαστούμε όσο το δυνατόν καλύτερα. Στο υπουργείο Κλιματικής Κρίσης και Πολιτικής Προστασίας εργαζόμαστε εργωδώς γι’ αυτό. Το Πυροσβεστικό Σώμα ιδιαίτερα και όλος ο μηχανισμός της πολιτικής προστασίας προετοιμάζεται επίπονα και καθημερινά γι’ αυτό. Χρειάζονται όμως τη στήριξη όλων μας. Των δήμων καταρχάς οι οποίοι με την ευκαιρία έχουν μπροστά τους μια κρίσιμη αποστολή, όπως για παράδειγμα την εφαρμογή του νόμου ως προς τον καθαρισμό των οικοπέδων από τους πολίτες. Είναι απολύτως σημαντική η ενεργή συμμετοχή των πολιτών, οι οποίοι πρέπει να ενσωματώσουν μια κουλτούρα πρόληψης και ετοιμότητας, με στόχο την επίτευξη μιας ανθεκτικής κοινωνίας».

Για το πρόγραμμα «Αιγίς»

Σχετικά με το πρόγραμμα «Αιγίς» ο υπουργός υπογράμμισε ότι η συνέχιση της υλοποίησής του αποτελεί βασικό πυλώνα της στρατηγικής τους για την ενίσχυση της ανθεκτικότητας των πόλεων. «Το πρόγραμμα αυτό στοχεύει στην αναβάθμιση των υποδομών πολιτικής προστασίας, στην προμήθεια σύγχρονου εξοπλισμού και στην ενίσχυση των ανθρώπινων πόρων. Επιπλέον, η δημιουργία μιας ευρύτερης κουλτούρας ανθεκτικότητας είναι απαραίτητη για την αντιμετώπιση των προκλήσεων της κλιματικής κρίσης. Αυτό σημαίνει ότι πρέπει να ενισχύσουμε την ευαισθητοποίηση και την εκπαίδευση των πολιτών, ώστε να είναι προετοιμασμένοι και να γνωρίζουν πώς να αντιδράσουν σε περίπτωση καταστροφής. Η αξιοποίηση των νέων τεχνολογιών θα ενισχύσει την ικανότητά μας να προλαμβάνουμε και να αντιμετωπίζουμε τις προκλήσεις της κλιματικής αλλαγής. Η χρήση συστημάτων έγκαιρης προειδοποίησης, η ανάπτυξη εφαρμογών για την ενημέρωση των πολιτών και η αξιοποίηση δεδομένων σε πραγματικό χρόνο μπορούν να βελτιώσουν την αποτελεσματικότητα των δράσεών μας. Επιπλέον, η ενσωμάτωση της τεχνητής νοημοσύνης και των μεγάλων δεδομένων στη διαχείριση των κινδύνων μπορεί να προσφέρει πολύτιμα εργαλεία», σημείωσε ο κ. Κεφαλογιάννης.
Παράλληλα έδωσε έμφαση στη συνεργασία τόσο σε εγχώριο όσο και σε διεθνές επίπεδο καθώς και στην ανταλλαγή βέλτιστων πρακτικών και προσέθεσε ότι η αποστολή της πολιτικής προστασίας είναι να περιορίσει στο μέγιστο δυνατό βαθμό τις συνέπειες από τεχνολογικές και φυσικές καταστροφές, λαμβάνοντας υπόψη την τρωτότητα και την ανθεκτικότητα των κατασκευών μας. «Η συνεργασία με την Τοπική Αυτοδιοίκηση είναι καθοριστική σε αυτήν την προσπάθεια, καθώς οι Δήμοι βρίσκονται στην πρώτη γραμμή της αντιμετώπισης των επιπτώσεων της κλιματικής αλλαγής», είπε και τόνισε ότι η ενίσχυση της συνεργασίας μεταξύ των διαφόρων φορέων, όπως η Πυροσβεστική Υπηρεσία, η Αστυνομία, οι Ένοπλες Δυνάμεις και οι εθελοντικές οργανώσεις, είναι ζωτικής σημασίας για την αποτελεσματική αντιμετώπιση των καταστροφών».
Τέλος ο υπουργός επισήμανε ότι η ενίσχυση της ανθεκτικότητας των πόλεων είναι μια συνεχής διαδικασία που απαιτεί δέσμευση, συνεργασία και καινοτομία και σημείωσε: «Είμαι βέβαιος ότι, με τη συλλογική μας προσπάθεια, μπορούμε να δημιουργήσουμε πόλεις που όχι μόνο θα αντέχουν στις προκλήσεις της κλιματικής κρίσης αλλά και θα ευημερούν, προσφέροντας ένα ασφαλές και βιώσιμο περιβάλλον για όλους τους πολίτες».

Γ. Χατζημάρκος: «Ευκαιρία ο νέος Κώδικας Αυτοδιοίκησης»

Στην έλλειψη των απαιτούμενων πόρων για τον σχεδιασμό του μηχανισμού πολιτικής προστασίας των Περιφερειών, αλλά και στην αναγκαιότητα μιας ειλικρινούς συνεργασίας υπουργείου και Αυτοδιοίκησης για τον επανασχεδιασμό του νέου Κώδικα της Αυτοδιοίκησης, εστίασε ο πρόεδρος της Ένωσης Περιφερειών Ελλάδας (ΕΝΠΕ) και περιφερειάρχης Νοτίου Αιγαίου, Γιώργος Χατζημάρκος.
«Είμαστε μπροστά στην αναμόρφωση της νομοθεσίας για το νέο κώδικα της αυτοδιοίκησης και είναι μία ευκαιρία», επισήμανε και πρόσθεσε: «Με κλειστή την πόρτα και με ειλικρίνεια να συνεργαστούμε – υπουργείο και Α΄ βαθμός αυτοδιοίκησης – και μακάρι όταν ανοίξει αυτή η πόρτα να έχουμε δώσει τα χέρια για το πώς θα αντιμετωπίσουμε αποτελεσματικότερα τις συνέπειες της κλιματικής κρίσης, η οποία θα εντείνεται διαρκώς, τόσο σε φυσικό επίπεδο, όσο και σε δημοσιονομικό βάρος».
Αφορμή του επαναλαμβανόμενου αυτού αιτήματος από πλευράς ΕΝΠΕ, αποτέλεσε η επικάλυψη των αρμοδιοτήτων που παρατηρείται στο ζήτημα των ρεμάτων, αλλά και η αναφορά του υπουργού Εσωτερικών Θ. Λιβάνιου, για το ποσό των 40 εκατ. ευρώ προς τους Δήμους και Συνδέσμους της χώρας που διέθεσε φέτος το ΥΠΕΣ για την αντιπυρική προστασία.
Ο Γ. Χατζημάρκος επισήμανε ότι «κοινή αντίληψη αποτελεί, πως τα ρέματα περιλαμβάνονται στις αρμοδιότητες των περιφερειών, όπως και η αντιπλυμμυρική προστασία, για την οποία δεν υπάρχουν οι σχετικοί πόροι», κάνοντας «για ανυπαρξία της Δασικής Υπηρεσίας στην Πολιτική Προστασία αλλά και για αλλαγή στην αποτίμηση της αντιμετώπισης μιας φυσικής καταστροφής».