Mε μεγάλη επιτυχία πραγματοποιήθηκε την Τετάρτη, 1η Απριλίου, η τιμητική εκδήλωση για τα 40 χρόνια από τη δημιουργία της ταινίας «Ζ» του Κώστα Γαβρά. Παραμονή της έναρξης του 10ου Φεστιβάλ Γαλλόφωνου Κινηματογράφου, η Πρεσβεία της Γαλλίας στην Ελλάδα και το Γαλλικό Ινστιτούτο Αθηνών υποδέχτηκαν στο Γαλλικό Ινστιτούτο τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας, Κάρολο Παπούλια, τον συγγραφέα του βιβλίου «Ζ», Βασίλη Βασιλικό και, φυσικά, τον σκηνοθέτη Κώστα Γαβρά και έζησαν μια βραδιά αναφοράς στο «Ζ» που απέδειξε όχι μόνο τη σημασία του έργου, αλλά και τη δύναμη της ελληνογαλλικής φιλίας. Η ΑΜΑΡΥΣΙΑ ήταν εκεί για να σας μεταφέρει το συγκινησιακά φορτισμένο κλίμα και να θυμίσει σήμερα πως δημιουργήθηκε η έμπνευση για την ταινία και πώς γυρίστηκε.
Εκλεκτές παρουσίες
Παρουσία του Προέδρου της Ελληνικής Δημοκρατίας, κ. Καρόλου Παπούλια, οι προσκεκλημένοι του Πρέσβη της Γαλλίας στην Ελλάδα, Christophe Farnaud, και του Γαλλικού Ινστιτούτου εκπροσώπησαν τον πολιτικό, δημοσιογραφικό και καλλιτεχνικό κόσμο.
Μεταξύ των καλεσμένων στην εκδήλωση ήσαν και οι συντελεστές της ταινίας, Ειρήνη Παππά, Μίκης Θεοδωράκης, Μαρία Φαραντούρη. Παρών επίσης, ήταν ο πρώην Πρόεδρος της Δημοκρατίας Χρήστος Σαρτζετάκης, ο υπουργός Πολιτισμού Αντώνης Σαμαράς, οι βουλευτές Μαρία Δαμανάκη, Γιώργος Παπακωνσταντίνου, Θεόδωρος Πάγκαλος και Πέτρος Δούκας.
Τον καλλιτεχνικό κόσμο εκπροσώπησαν, μεταξύ άλλων, ο πρόεδρος του Ελληνικού Κέντρου Κινηματογράφου Γιώργος Παπαλιός, ο αντιπρόεδρος Δημήτρης Σοφιανόπουλος, οι σκηνοθέτες Νίκος Περάκης, Τάσος Μπουλμέτης, οι ηθοποιοί Ιεροκλής Μιχαηλίδης, Αλέκος Συσσοβίτης, Γιώργος Πυρπασόπουλος, Γιώργος Χρανιώτης, Τατιάνα Λύγαρη, Θάλεια Προκοπίου, η δημοσιογράφος Αγγελική Νικολούλη και ο συγγραφέας Πέτρος Μάρκαρης.
O Γάλλος συγγραφέας και δημοσιογράφος της Le Monde, Pierre Assouline, συντόνισε τη συζήτηση μεταξύ Κώστα Γαβρά και Βασίλη Βασιλικού, με σχόλια και από τον Χρήστο Σαρτζετάκη και τον Μίκη Θεοδωράκη.
Με την ευκαιρία της συνάντησης, ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας Κάρολος Παπούλιας, απένειμε τιμητικό βραβείο, σχεδιασμένο από τον Οίκο Ζολώτα, στον Κώστα Γαβρά για την εξαιρετική συμβολή του στις ελληνογαλλικές σχέσεις, αλλά και στην ακτινοβολία του γαλλόφωνου κινηματογράφου.
Η τελετή ολοκληρώθηκε με την προβολή της αξέχαστης ταινίας, παρουσία όλων των συντελεστών και των καλεσμένων.
Η ιστορία της ταινίας
Να θυμίσουμε στους νεώτερους ότι η ταινία βασίζεται στο μυθιστόρημα με τον τίτλο «Ζ» του Βασίλη Βασιλικού, το οποίο με τη σειρά του ήταν εμπνευσμένο σε πραγματικά περιστατικά και ειδικά στη δολοφονία του βουλευτή Γρηγόρη Λαμπράκη που είχε συνταράξει την Ελληνική κοινωνία κατά τη δεκαετία του ’60, για την οποία ο τότε πρωθυπουργός Κωνσταντίνος Καραμανλής είχε πει τη γνωστή φράση: «Ποιος κυβερνά αυτό τον τόπο» και στη συνέχεια είχε αναχωρήσει για το Παρίσι για να επιστρέψει μετά την πτώση της χούντας των συνταγματαρχών.
Αναφερόμενος στην ταινία ο σκηνοθέτης Κώστας Γαβράς, λέει επιγραμματικά: «Εύρισκα πως από τον ελληνικό κινηματογράφο έλειπε μια διάσταση σαν εκείνη που συναντάμε στην ελληνική τραγωδία, η σχέση του θεάματος με την Αρχή και τους μηχανισμούς της Αρχής και της Εξουσίας. Το Ζ δεν είναι ένα φιλμ πάνω στην ψυχολογία, είναι μια ταινία πάνω σ’ έναν μηχανισμό».
Αλλά ας δούμε πως μεταφέρθηκε η υπόθεση αυτή στον κινηματογράφο. Σύμφωνα με το σενάριο, ο Ζήτα (υποτίθεται ο βουλευτής Λαμπράκης, τον οποίο υποδύεται ο Yves Montand) είναι ένας επιστήμονας που έχει προγραμματίσει να κάνει μια ομιλία κατά της χρήσης της ατομικής βόμβας. Καθώς φτάνει έξω από την αίθουσα που πρόκειται να μιλήσει, δέχεται την επίθεση μιας ομάδας ακροδεξιών εξτρεμιστών, που συνδέονται πολιτικά με την κυβέρνηση και, ενώ η αστυνομία είναι δίπλα, δεν παρεμβαίνει.
Συνέρχεται από το δυνατό χτύπημα και κάνει την ομιλία του, αργότερα όμως υποκύπτει στα τραύματά του. Ένας δημοσιογράφος βρίσκει έναν μάρτυρα κι έναν δικαστή (εννοεί τον νεαρό Σαρτζετάκη, τον οποίο υποδύεται ο Jean-Louis Trintignan) που είναι πρόθυμος να τον ακούσει, παρά τις διαμαρτυρίες της κυβέρνησης.
Ακολουθεί μια δίκη στην οποία αποκαλύπτεται μια κυβερνητική συνωμοσία, αλλά όλα ανατρέπονται όταν στην εξουσία, έπειτα από στρατιωτικό πραξικόπημα, ανεβαίνει νέα κυβέρνηση, η οποία φτάνει μέχρι του σημείου να απαγορεύει εκτός από τις πολιτικές εκδηλώσεις ακόμη και τα μακριά μαλλιά, την ακρόαση των Beatles, αλλά και τις εκδηλώσεις υπέρ της ειρήνης…
