Γράφει ο Αλέξανδρος Καζαντζίδης – Από την έντυπη έκδοση της Καθημερινής Αμαρυσίας, φύλλο Χαλανδρίου – Αγίας Παρασκευής – Παπάγου – Χολαργού – 22/11/2023
Η Τοπική Αυτοδιοίκηση και ο τρόπος λειτουργίας της έχει γίνει ένα πεδίο σκοπιμοτήτων αλλά και πειραματισμών των κεντρικών κυβερνήσεων, όλα τα τελευταία χρόνια. Στις εκλογές της Άνοιξης του 2019, προλάβαμε μόνο να δούμε μια εφαρμογή της απόπειρας απλής αναλογικής, όπου σχεδόν όλες οι ψήφοι των πολιτών είχαν την ίδια βαρύτητα και αντιπροσώπευση. Τον Αύγουστο του ίδιου έτους και πριν από την έναρξη της νέας αυτοδιοικητικής περιόδου, ψηφίστηκε από τη -νέα τότε- κυβέρνηση ο λεγόμενος «νόμος Θεοδωρικάκου», που επέφερε σειρά αλλαγών, με επίκεντρο την κυβερνησιμότητα.
Το πρόβλημα της έλλειψης πλειοψηφίας για πολλές διοικήσεις στα Συμβούλια «λύθηκε» με δυνατότητα συμπράξεων παρατάξεων αλλά και υπερεξουσίες στις Επιτροπές, όπου το πάνω χέρι είχαν δήμαρχοι και περιφερειάρχες. Οι τελευταίες διατάξεις κρίθηκαν πέρσι αντισυνταγματικές από το Συμβούλιο της Επικρατείας, με αποτέλεσμα το Υπουργείο Εσωτερικών να θεσμοθετήσει νέο πλαίσιο λειτουργίας για την Αυτοδιοίκηση.
Μια «πρώτη γεύση» της… νέας σελίδας πήραμε στις πρόσφατες εκλογές του Οκτωβρίου. Όποιος συνδυασμός συγκέντρωνε ποσοστό 43%, εκλεγόταν από τον πρώτο γύρο, ενώ αν χρειαζόταν επαναληπτική Κυριακή, εξασφάλιζε -και στις δύο περιπτώσεις- την απόλυτη πλειοψηφία των 3/5 του Συμβουλίου. Οι αλλαγές θα ξεδιπλωθούν καλύτερα από την 1η Ιανουαρίου 2024.
Μια Δημοτική και Περιφερειακή Επιτροπή αναλαμβάνει πλέον όλες τις αρμοδιότητες που έχουν η Οικονομικής και η Επιτροπής Ποιότητας Ζωής, οι οποίες τελειώνουν. Πρόκειται για υπερ-όργανα όπου θα έχει την απόλυτη πλειοψηφία η παράταξη κάθε δημάρχου και περιφερειάρχη. Οι νέες επιτροπές θα είναι αρμόδιες για αιτήματα προσλήψεων, εγκρίσεις κάθε είδους συμβάσεων, διαγραφές χρεών κ.ά.
Καταργούνται τα Νομικά Πρόσωπα και οι σχολικές επιτροπές κι οι αρμοδιότητές τους μεταφέρονται στον Δήμο. Έως τώρα, δεν έχουν αποσαφηνιστεί τα συνοδευτικά μέτρα για χρηματοδότηση, προσωπικό.
Υποβαθμίζεται, επίσης, η δια ζώσης λειτουργία των Συμβουλίων. Μέχρι τώρα επιτρεπόταν μία φορά τον μήνα συνεδρίαση με τηλεδιάσκεψη ή μεικτό τρόπο. Τώρα θα ισχύει το αντίστροφο. Περιορίζεται, παράλληλα, η δυνατότητα να φέρουν θέματα και ψηφίσματα εκτός ημερήσιας διάταξης οι άλλες παρατάξεις. Προβλέπεται ότι θα μπορεί να προτείνει μέχρι ένα θέμα ο επικεφαλής κι αυτό, αν το δεχτεί η πλειοψηφία των μελών του Συμβουλίου. Κάθε δίμηνο θεσμοθετείται συνεδρίαση λογοδοσίας, όπου θα τίθενται μέχρι 10 θέματα προς συζήτηση από τις διοικήσεις.
Δημιουργείται «κόμβος» παρακολούθησης για τις επιδόσεις των δήμων και Περιφερειών. Το σύστημα θα είναι υπό την επίβλεψη του αναπληρωτή υπουργού Εσωτερικών Θοδωρή Λιβάνιου. Θα «ελέγχει» πώς και πού κατανέμονται εθνικοί & ευρωπαϊκοί πόροι, ποια έργα των Τεχνικών Προγραμμάτων έχουν δρομολογηθεί και αν τηρήθηκαν οι Προϋπολογισμοί.
Η τελευταία εξέλιξη θα έχει πρακτική αξία για τους πολίτες εφόσον περνούν από κόσκινο και κεντρικά ζητήματα της καθημερινότητας: Η καθαριότητα, ο ηλεκτροφωτισμός, τα έργα αντιπυρικής, αντιπλημμυρικής κι αντισεισμικής προστασίας. Πάντως, σε -παρατεταμένους- καιρούς μειωμένης κρατικής χρηματοδότησης και ελλιπούς προσωπικού στην Τοπική Αυτοδιοίκηση, και οι κρίνοντες… κρίνονται.