Το σύμβολο της σύγχρονης Τουρκίας, ο Μουσταφά Κεμάλ, παρέλαβε μια κατεστραμμένη (κατ’ όνομα…) Οθωμανική Αυτοκρατορία, στα πρόθυρα της απώλειας του ευρωπαϊκού τμήματός της από την Ελλάδα. Αφού πέταξε τους επίδοξους κατακτητές της… «Κόκκινης Μηλιάς» στη θάλασσα (δυστυχώς μαζί με χιλιάδες αμάχους, κληρονόμους του ανεπανάληπτου πολιτισμού της Ιωνίας…), προχώρησε σε έναν πρωτοφανή στην Ιστορία εκσυγχρονισμό της νέας γεωγραφικής και κρατικής οντότητας.
«Ευρωπαϊκή πορεία»
Πέραν των δομικών νεοτερισμών -όπως η σύγχρονη διοίκηση, η εφαρμογή των τριών εξουσιών, η οργάνωση σύγχρονων ενόπλων δυνάμεων και πολλά ακόμη- ο Κεμάλ αποφάσισε να στρέψει τη νέα Τουρκία προς τη Δύση, αντιγράφοντας πολλά από τα δομικά χαρακτηριστικά της. Η εφαρμογή του λατινικού αλφαβήτου και ο εκμοντερνισμός της γλώσσας ήταν η πρώτη χαρακτηριστική του κίνηση, ο διαχωρισμός του πανίσχυρου ιερατείου από το πολιτικό κέντρο αποφάσεων ήταν η επόμενη. Ναι, καλά ακούσατε, αυτό ακριβώς που παλεύει να κάνει το ελληνικό πολιτικό προσωπικό εδώ και πολλές δεκαετίες, πάντα χωρίς αποτέλεσμα, όπως άλλωστε αποδεικνύουν και οι τελευταίες εξελίξεις!
Το ηττημένο αναχρονιστικό μουσουλμανικό μπουλούκι της έσχατης οθωμανικής περιόδου όφειλε να μετασχηματιστεί το γρηγορότερο σε μια σύγχρονη χώρα, που θα θύμιζε περισσότερο Ευρώπη παρά Μέση Ανατολή! Έργο τιτάνιο, αλλά όχι ακατόρθωτο για τον μεγαλοφυή ιδρυτή της σύγχρονης Τουρκίας. Ο ίδιος πρόλαβε να δει μόνο τη δύσκολη αρχή, όμως η τουρκική ουδετερότητα στον μεγάλο πόλεμο έδωσε στην Τουρκία τη σταθερή βάση ώστε να αρχίσει και ο οικονομικός εκσυγχρονισμός, ενώ η είσοδος στο ΝΑΤΟ και η έναρξη της σχέσης σύνδεσης με την Ευρώπη μεταμφίεσε τη χώρα σε «Δυτική»!
Βιομηχανική επανάσταση
Ο Ερντογάν κατέκτησε την εξουσία με πολύ συγκεκριμένο σχέδιο. Αφού νοικοκύρεψε την οικονομία και συγκέντρωσε πολλά δισεκατομμύρια επενδύσεων απ’ όλο τον κόσμο, έβαλε μπρος τα δύο άλλα σκέλη του μελλοντικού του οράματος: την τήρηση ίσων αποστάσεων από τη Δύση και την ευρύτερη Ανατολή και την επαναφορά της θρησκείας στο κέντρο της κοινωνικής ζωής! Για να επιτύχει αυτούς τους στόχους, ο Ερντογάν αποφάσισε στην αρχή να αποδυναμώσει την επιρροή του στρατού στις πολιτικές εξελίξεις και στη συνέχεια να επέμβει στις γειτονικές χώρες με αφορμή την (ξεχασμένη πια!) «αραβική άνοιξη»… Όταν η τουρκική παρέμβαση στη Συρία, μέσω της ανοιχτής υποστήριξης των σουνιτών («αδελφών») τζιχαντιστών κατέληξε σε στρατηγική ήττα και ενίσχυση του κουρδικού αλυτρωτισμού, ο Ερντογάν άλλαξε εντελώς πορεία, με το νέο δόγμα να εφαρμόζεται σε χρόνο ρεκόρ!
Ηγέτης του μουσουλμανικού κόσμου;
Η στρατηγική πλέον σχέση με τη Ρωσία αποτελεί το όχημα για την αύξηση της τουρκικής επιρροής στις μουσουλμανικές χώρες. Τα εγκαίνια του «Τουρκικού Αγωγού» έγιναν με τη γνωστή νεοοθωμανική μεγαλοπρέπεια, ενώ οι S-400 και το πυρηνικό εργοστάσιο ολοκληρώνουν την εικόνα. Όσο για τις αραβικές χώρες, το Κατάρ είναι πια ο τουρκικός Δούρειος ίππος για την περαιτέρω μείωση της σαουδαραβικής επιρροής, με την υπόθεση Κασόγκι να αφαιρεί κάθε πέπλο «εκσυγχρονισμού» από το μεσαιωνικό βασίλειο… Ακόμα και οι ορκισμένοι εχθροί του στο εσωτερικό, παραδέχονται ότι κάποια από τα σκέλη του ερντογανικού “plan B” έχουν πολλές πιθανότητες επιτυχίας, καθιστώντας την Τουρκία βασικότατο παίχτη στη νέα πραγματικότητα της Ευρασίας…