Συχνά συγκρούονται οι επιλογές που προστατεύουν το περιβάλλον, σε βάρος της παράδοσης…
Eντυπωσιακή είναι η περίπτωση του περιτοιχισμένου οικισμού της Καουλούν, που μέσα στον 20ο αιώνα συγκέντρωσε ένα τεράστιο αριθμό κατοίκων οι οποίοι ζούσαν αυτόνομα με βάση τις αρχές της αυτοργάνωσης. Πρόκειται για μια έκταση 20,7 στρεμμάτων στο Hong Kong, που στα τέλη του προηγούμενου αιώνα έφτασε να γίνει το περισσότερο πυκνοκατοικημένο σημείο στον πλανήτη, με συνολικά 50 χιλιάδες κατοίκους. Μη φανταστείτε όμως ότι ήταν απλά ένα ακόμα σημάδι του αστικού υπερπληθυσμού της Κίνας.
Η ιστορία της γειτονιάς ξεκινά από την περίοδο της Δυναστείας Σονγκ, όταν χτίστηκε εκεί ένα μικρό οχυρό για να φιλοξενήσει στρατιώτες που φρουρούσαν τις εμπορικές δραστηριότητες της περιοχής. Όμως, στο δεύτερο μισό του 19ου αιώνα, το οχυρό μετατράπηκε σε μικρή στρατιωτική πόλη με μερικές εκατοντάδες κατοίκους. Η Σύμβαση του 1898 για την Επέκταση του Hong Kong δεν περιελάμβανε την έκταση του Καουλούν, με αποτέλεσμα η περιοχή να εξελιχθεί σύντομα σε άναρχη γειτονιά, καθώς καμία διοίκηση δεν έδειχνε ενδιαφέρον να ασχοληθεί με τους λίγους αρχικά κατοίκους της.
Μετά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο η περιοχή προσέλκυσε πολλούς που θέλησαν να την καταλάβουν και σταδιακά κατασκευάστηκαν τα πρώτα μόνιμα κτίρια. Μέχρι το 1950 οι κάτοικοι της γειτονιάς είχαν φτάσει τις 5 χιλιάδες, αριθμός που είχε διπλασιαστεί το 1973. Από τότε η δόμηση άρχισε να γίνεται ανεξέλεγκτη. Η γειτονιά ήταν γεμάτη αρκετά ψηλά κτίρια με μικρά διαμερίσματα – δωμάτια και πολύ στενά δρομάκια ανάμεσά τους. Ο ήδη μεγάλος αριθμός μονίμων κατοίκων και το μυστήριο που επικρατούσε σχετικά με τη γειτονιά, δημιούργησε για την Καουλούν τη φήμη της γειτονιάς με μεγάλη εγκληματικότητα. Στις αρχές της δεκαετίας του 1990 υπολογίζεται ότι στην Καουλούν ζούσαν περίπου 50 χιλιάδες κάτοικοι που συγκροτούσαν τη δική τους ανεξάρτητη κοινωνία.
Κοινόβιο χωρίς προηγούμενο!
Εκατοντάδες μικρά εργαστήρια που λειτουργούσαν στην Καουλούν κατασκεύαζαν προϊόντα που μεταφέρονταν σε όλο το Hong Kong, ενώ συναντούσε κανείς πολλές μικρές κλινικές και οδοντιατρεία. Το κόστος διαβίωσης ήταν χαμηλό, επειδή η περιοχή δεν εντασσόταν στις εκτάσεις που όφειλαν φορολογία στην αποικιοκρατική κυβέρνηση. Γι’αυτό και πολλοί κάτοικοι του Hong Kong επέλεγαν να επισκεφθούν την Καουλούν, λόγω των προσιτών τιμών των προϊόντων και των υπηρεσιών της.
Η ποικιλία των δραστηριοτήτων ήταν τόσο μεγάλη, που επέτρεπε στη γειτονιά να λειτουργεί πράγματι αυτόνομα. Είχαν δημιουργήσει μια ομάδα εθελοντών πυροσβεστών και οργάνωναν μόνοι τους τη συλλογή των απορριμμάτων. Σε περίπτωση τεχνικών προβλημάτων τις επισκευές αναλάμβαναν κάτοικοι της γειτονιάς. Οι κάτοικοι της γειτονιάς ζούσαν με αυτάρκεια.
Και η απότομη προσαρμογή στην «πράσινη» πραγματικότητα…
Το τέλος της Καουλούν ήρθε με την ολική κατεδάφισή της το 1993. Ήδη από το 1987 η διοίκηση του Hong Kong είχε ανακοινώσει την πρόθεσή της να ανακατασκευάσει την περιοχή και έκανε έξωση στους κατοίκους. Μετά την κατεδάφιση, στην έκταση της πρώην περιτοιχισμένης πόλης δημιουργήθηκε ένα μεγάλο πάρκο, ως μια ακόμη συμβολή στην καταπολέμηση του νέφους…
