Ένα καντήλι αναμμένο στη μνήμη του Αγίου Κοσμά, καίει σιωπηρά και ακατάπαυστα από το 1976, εκεί όπου σήμερα στέκει αγέρωχος ο επιβλητικός του Ναός. Δεν ήταν όμως πάντα έτσι. Η ιστορία του Ναού αποδείχτηκε μια περιπέτεια, αλλά η αγάπη του κόσμου και των ιερέων, κατάφεραν αυτό το καντήλι να το κάνουν εκκλησάκι 30 τ.μ. και λίγο αργότερα ολόκληρο Ναό που κοσμεί το Μαρούσι, τιμά τη θρησκεία μας, φροντίζει ενορίτες -και όχι μόνο- και μεταλαμπαδεύει στους νέους τις διδαχές του Αγίου Κοσμά, στου οποίου άλλωστε το όνομα λειτουργεί ο Ναός.
Πρόσφατα, με αφορμή τα 300 χρόνια από τη γέννηση του Αγίου, η ενορία, σε συνεργασία με τη Μητρόπολη Κηφισιάς, Αμαρουσίου και Ωρωπού, διοργάνωσαν πολλές σημαντικές εκδηλώσεις, προς τιμήν του Αγίου που έμεινε στην ιστορία ως ο Άγιος, που έμεινε στη συνείδησή μας ως ο εκφραστής των εθνικών ιδεωδών.
Η «ψυχή» του Ναού, οι πρωτοπρεσβύτεροι πατέρας Λάμπρος Φωτόπουλος και πατέρας Σταύρος Ξυραφάς, είναι εκείνοι που κάνουν καθημερινό αγώνα για να κρατήσουν στους δύσκολους αυτούς καιρούς, τη φλόγα της πίστης ζωντανή. Δύο «άγρυπνοι» πνευματικοί που βρίσκονται στο πλευρό των ενοριτών, των παιδιών, των άπορων, των κατατρεγμένων, έτοιμοι πάντα να δώσουν ό,τι και όπως μπορούν. Περίπου 230 χρόνια από τον θάνατο του Αγίου Κοσμά, θεώρησαν βεβαίως υποχρέωσή τους, να δώσουν για άλλη μια φορά τα φώτα της γνώσης τους, με αστείρευτη πάντοτε αγάπη, στις εκδηλώσεις που κράτησαν περισσότερο από ένα μήνα, έτσι ώστε όλοι όσοι επιθυμούσαν, να έχουν την ευκαιρία να γνωρίσουν μέσα από αυτές, τον Άγιο που κατάφερε μέσα σε 16 χρόνια να ιδρύσει 200 σχολεία και να παροτρύνει ακούραστα τους γονείς να σπουδάζουν τα παιδιά τους Ελληνικά, τα οποία, όπως έλεγε, είναι η «γλώσσα της Εκκλησίας».
Οι εκδηλώσεις
Στο πλαίσιο των εκδηλώσεων, πραγματοποιήθηκε ομιλία από τον Μητροπολίτη Αιτωλοακαρνανίας κ. Κοσμά, με θέμα τα μηνύματα του Αγίου, ο καθηγητής Κ. Χολέβας μίλησε για τον Κώστα Σαρδελή, τον βιογράφο του Αγίου Κοσμά και ο ηγούμενος της Ιεράς Μονής Βατοπεδίου κ. Εφραίμ μίλησε για τον Άγιο Κοσμά και τη σύγχρονη πραγματικότητα. Κατά τη διάρκεια των εκδηλώσεων, ο Γεώργιος Παπανικολάου μίλησε για τα 200 χρόνια αυτοτελών εκδόσεων και επανεκδόσεων για τον Άγιο Κοσμά και ο πατήρ Λάμπρος Φωτόπουλος, έκανε ομιλία με θέμα: «Άγιος Κοσμάς και Πάπας».
Συγκινητική ήταν ανταπόκριση των παιδιών που κλήθηκαν να διαγωνιστούν στη ζωγραφική με θέμα τον Άγιο Κοσμά αλλά και ο τρόπος που «έβαλαν» στο χαρτί με μολύβια και μαρκαδόρους το πρόσωπό του -αφού πρώτα είχαν παρακολουθήσει βίντεο σχετικό με τη ζωή του. Κάποια από αυτά βραβεύτηκαν και όπως εκμυστηρεύτηκαν στην ΑΜΑΡΥΣΙΑ, θα δώσουν το χρηματικό ποσόν σε παιδιά που το έχουν ανάγκη. Μας ζήτησαν μάλιστα να μην αναφέρουμε τα ονόματά τους αφού «η προσφορά στον συνάνθρωπο δεν πρέπει να διαφημίζεται», όπως είπαν.
Η ιστορία του Ιερού Ναού Αγίου Κοσμά Αιτωλού Αμαρουσίου
Η ιστορία του Ιερού Ναού Αγίου Κοσμά Αιτωλού Αμαρουσίου, ο οποίος βρίσκεται στην οδό Βυζαντίου 14 και Μαραθωνομάχων, ξεκινάει το 1970. Η ευρύτερη περιοχή εντάσσεται τότε στο σχέδιο πόλεως και το οικοδομικό τετράγωνο 479 στη συμβολή των οδών Μαραθωνομάχων και Βυζαντίου, χαρακτηρίζεται ως χώρος ανεγέρσεως Ιερού Ναού (ΦΕΚ 21/11-2-1970 τεύχος Δ΄). Έξι χρόνια ο χώρος απαλλοτριώνεται και ο ιδιοκτήτης αποζημιώνεται από το Δήμο με χρήματα που είχαν καταβάλει οι ίδιοι οι κάτοικοι της περιοχής. Από το 1976, λοιπόν, τοποθετείται εκεί ένα μεγάλο μεταλλικό εικονοστάσι με την εικόνα του Αγίου Κοσμά του Αιτωλού κι ένα καντήλι, που από τότε μέχρι σήμερα παραμένει αναμμένο.
Καθώς περνούν τα χρόνια ο πληθυσμός αυξάνεται πολύ και η ανάγκη ανεγέρσεως του Ι. Ναού είναι επιτακτική. Τον Μάρτιο του 1992 συγκροτείται για τον σκοπό αυτό ο «Σύλλογος Ανεγέρσεως Ιερού Ναού Αγίου Κοσμά του Αιτωλού Αμαρουσίου». Το καταστατικό του Συλλόγου εγκρίνεται από το Πρωτοδικείο Αθηνών (απόφαση υπ’ αριθμό 18554/1-9-1992) και το πρώτο Διοικητικό Συμβούλιο αποτελείται από τον πρόεδρο Σπυρίδωνα Καραχρήστο, τον αντιπρόεδρο Βασίλειο Παπακώστα, τον ταμία Κωνσταντίνο Σωτηρίου, την γραμματέα Νεκταρία Νιργιαννάκη και τα μέλη Γεωργία Πάτερου, Γεώργιο Μπελεγράτη, Παναγιώτη Κυριακόπουλο, Παναγιώτα Κυριακοπούλου και τον Ηρακλή Σπυράκη.
Προκάτ ο πρώτος Ναός, φτιάχτηκε το 1992
Οι προσπάθειες του Συλλόγου ευοδώθηκαν και με τη βοήθεια του Θεού και τις ευλογίες του Αγίου Κοσμά, την ημέρα του Μεγάλου Σαββάτου τον Απρίλιο του 1992, τοποθετείται στο εν λόγω ακίνητο, ένας προκατασκευασμένος μικρός Ναός 30 τ.μ. περίπου. Ο χώρος περιφράσσεται πρόχειρα και τοποθετούνται καμπαναριό με δύο μεγάλες καμπάνες, μια υπερμεγέθης εικόνα του Αγ. Κοσμά του Αιτωλού και ένας μεγάλος μεταλλικός Σταυρός. Στις 7 Ιουνίου 1992 τελείται η πρώτη Θεία Λειτουργία. Με πανηγυρικό τρόπο εορτάζεται για πρώτη φορά το εκκλησάκι στις 24 Αυγούστου 1992 με έκδηλη την αγάπη του κόσμου. Προς το τέλος του ίδιου έτους, σε συνεννόηση με τον Δήμο, τοποθετούνται πρόχειρα στο χώρο ανεγέρσεως του Ιερού Ναού, προκατασκευασμένες σχολικές αίθουσες προς διευκόλυνση των υπό ανέγερση σχολείων της περιοχής με συμφωνία να μείνουν μέχρι τη θεμελίωση του νέου Ναού. Σύντομα, ο Μητροπολίτης Αττικής Δωρόθεος χαρακτηρίζει τον Ναό ενοριακό, καθορίζοντας τα όρια της ενορίας με το υπ’ αρ. 6 ΦΕΚ 1/2/1993 έγγραφο. Την 12η Απριλίου 1993 διορίζεται ο π. Λάμπρος Φωτόπουλος πρώτος εφημέριος και πρόεδρος του Εκκλησιαστικού Συμβουλίου, ο οποίος παραμένει στο Ναό μέχρι και σήμερα.
Η άφιξη του αγίου λειψάνου και τα προβλήματα με τον Δήμο
Οι αυξανόμενες ανάγκες της ενορίας επιβάλλουν δύο φορές την επέκταση του μικρού προκατασκευασμένου Ναού και στις 21 Δεκεμβρίου του 1993 με την έλευση τεμαχίου αγίου Λειψάνου του Αγίου Κοσμά του Αιτωλού από την Άνδρο, τίθεται ο θεμέλιος λίθος για την ανέγερση του νέου ιερού Ναού. Ο ενθουσιασμός είναι μεγάλος, όμως ένας μεγάλος πειρασμός προηγείται αυτής της ευλογημένης προσπάθειας. Ο Δήμος, με αφορμή την ύπαρξη των προκατασκευασμένων σχολικών αιθουσών, θέτει αντιρρήσεις στην ανέγερση του Ι. Ναού παρά την αρχική του συγκατάθεση. Ο κόσμος σύσσωμος και συσπειρωμένος γύρω από τον πρωτοστάτη πατέρα Λάμπρο, αλλά και με την σημαντική συμβολή του εμπνευσμένου εργολάβου Δημητρίου Τόλια, με κόπο και αγώνα, αλλά και με το δίκιο φυσικά με το μέρος τους, κατάφεραν να συνεχίσουν τη θεμελίωση και την ανέγερση του Ι. Ναού. Πρώτα χτίστηκε ο Ναός του παρεκκλησίου των Αγίων Νεομαρτύρων, του οποίου τα θυρανοίξια έγιναν τον Απρίλιο του 1994 και στη συνέχεια ο κυρίως Ναός του Αγίου Νεομάρτυρος και Ισαποστόλου Κοσμά του Αιτωλού. Τα θυρανοίξια του Αγίου Κοσμά έγιναν στις 12 Απριλίου 1998 υπό του τότε Σεβασμιότατου Μητροπολίτη Αττικής κ. Παντελεήμονος. Το 1999 ολοκληρώνεται η κατασκευή του Πνευματικού Κέντρου κάτω από τον Ι. Ναό. Εκεί πραγματοποιούνται τα Κατηχητικά Σχολεία, το Κυριακάτικο Αρχονταρίκι, πολιτιστικές εκδηλώσεις, ενοριακές συνάξεις κ.λ.π. Οι συνεχώς αυξανόμενες ανάγκες της ενορίας επιβάλλουν το διορισμό δεύτερου ιερέως. Έτσι από τον Σεπτέμβριο του 2002 έως το 2006 διορίζεται ο π. Χριστόδουλος Ζερβός, από τον Αύγουστο του 2006 έως τον Απρίλιο του 2011 ο π. Ευθύμιος Μουζακίτης και από τον Οκτώβριο του 2011 έως σήμερα ο π. Σταύρος Ξυραφάς.
Στις 6 Μαΐου 2012 τελούνται τα εγκαίνια του Ι. Ναού Αγ. Κοσμά Αιτωλού και του παρεκκλησίου των Αγ. Νεομαρτύρων υπό του Σεβασμιότατου Μητροπολίτη Κηφισιάς, Αμαρουσίου και Ωρωπού κ. Κυρίλλου. Το μικρό προκατασκευασμένο εκκλησάκι το οποίο παρέμεινε στα όρια της αυλής του νέου Ναού, χωρίς βέβαια τις προεκτάσεις, αφιερώθηκε πλέον στον Άγιο Μεγαλομάρτυρα Χριστόφορο (9 Μαΐου).