Η χώρα αυτή δεν κατέστη από την Ελληνική Επανάσταση ακόμα ποτέ ενιαίο και συμπαγές κοινωνικό σύνολο. Το βαρύ παρελθόν της αντί να εμπνέει και να καθοδηγεί, συχνά προκαλεί παραισθήσεις μεγαλείου και ναρκισσισμού, που σχεδόν πάντα μας οδηγούν σε λαθεμένες επιλογές.
Είμαστε μια κοινωνία ατομιστών. Ζούμε για το σήμερα μονάχα, βάζοντας πάνω από όλα τον εαυτούλη μας, παγιδευμένοι σε μια αυτοκαταστροφική τάση ισοπέδωσης και ευτελισμού των πάντων. Εμείς οι νεοέλληνες μεσοαστοί των τελευταίων σαράντα χρόνων, φταίμε για το χάλι της κοινωνίας μας. Δεν έχουμε μάθει να εργαζόμαστε ομαδικά, με σύστημα και αλληλεγγύη. Αρνούμαστε να αποδεχτούμε έμπρακτα το φαύλο παρελθόν μας. Οι στρεβλώσεις μας ξεκινούν πολύ πίσω από την τουρκοκρατία. Είναι μακρύς ο εθνικός μας εκφυλισμός. Απαιτείται αμφίδρομη παιδεία σε βάθος χρόνου. Ακόμα και σε τούτη την τρομερή τρικυμία της οικονομικής κρίσης κοιτάζουμε, πώς θα την ξεπεράσουμε με το μικρότερο δυνατό ατομικό κόστος και τις ελάχιστες προσωπικές συνέπειες.
Οι μνήμες μας είναι τόσο ρηχές, τα διδάγματα από την επώδυνη εθνική μας πορεία ανύπαρκτα, οι αποφάσεις για το μέλλον των παιδιών μας έωλες και η συνολική συμπεριφορά απέναντι στους γύρω μας, ασυγχώρητα πρωτόγονη, σκληρή και άδικη.
Έχουν σχέση όλα εκείνα τα μακρινά και ξεχασμένα με το σημερινό αδιέξοδο.
Το μοντέλο αυτό της νεοελληνικής κοινωνίας που ξεκίνησε μετά την μεταπολίτευση και ανδρώθηκε το ‘81, δεν είχε προοπτική. Δεν πήγαινε πουθενά. Ίσια στον γκρεμό.
Βυθίσου καινούργια ελληνική γενιά, στον κάματο της γνώσης και τον πλούτο της σοφίας του χθες, ανακάλυψε τα πάντα και κρίνε κατανόησε σε βάθος αυτό το «άλλο» χθες του τόπου και τότε ίσως δεις αισιόδοξα το μπερδεμένο αύριο, που προβάλλει με απαιτήσεις , κινδύνους, μα και μεγάλες ευκαιρίες. Χωρίς ίχνος μνήμης και σεβασμού για το κοινό χθες η κοινωνία δεν χτίζεται σε γερά θεμέλια. Η προηγούμενη γενιά αμέλησε να ενδιαφερθεί για το παρελθόν της. Η προηγούμενη γενιά αποτέλεσε ένα αδύναμο κρίκο ανάμεσα σε εκείνους τους «δράκους» αντοχής και καρτερίας και τη νέα γενιά που έρχεται πίσω γεμάτη όνειρα, αλλά συνάμα και δίκαιη οργή, για τα μια σειρά δυσεπίλυτων προβλημάτων, που φορτώσαμε και καταδικάσαμε το μέλλον της.
Οι ιστορικές πληροφορίες, η μνήμη, η φαντασία και η λυτρωτική αυτογνωσία είναι τα πολύτιμα εφόδια γνώσης για να ξαναγεννηθεί η χώρα μέσα από το ανυπόφορο γαριασμένο γκρι του χθες και του σήμερα. Να αφήσουμε πίσω μας ότι παλιό, αποτυχημένο και ξεφτισμένο ταλαιπωρούσε τούτο τον τόπο και τις προηγούμενες γενιές. Να γυρίσει η καινούργια γενιά από τη φοβική νοοτροπία του «εγώ» που τους κληροδότησε η προηγούμενη στην ενάρετη αίσθηση του «εμείς». Να δείξει σεβασμό και αγάπη για τους συνανθρώπους, να δουλέψει για το συνολικό καλό και το κοινό μας αύριο. Να μάθει από το επώδυνο χθες. Χωρίς τη γνώση του χθες, δεν μπορεί να υπάρξει δημιουργικό σήμερα, ούτε ελπιδοφόρο αύριο. Να μην γυρίσουμε την πλάτη στην Ιστορία γιατί τότε αλλοίμονο κι εκείνη θα μας γυρίσει αδιάφορα τη δική της! Να γκρεμίσει αυτό το παλαιοπωλείο – πατρίδα, αυτό το παλαιοπωλείο «η Ελλάς» και να δημιουργήσει μέσα από τις στάχτες την καινούργια Ελλάδα. Μόνο που χρειάζεται προσπάθεια, υπομονή και επιμονή. Η ελπίδα της αναγέννησης ξανά και ξανά μέσα από τις στάχτες, δεν έχει οριστικά χαθεί σε αυτόν τον τόπο. Το μέλλον υπήρχε, δεν μπορεί πρέπει να υπάρχει. Μόνον λεφτά μπορεί να μην υπάρχουν επί του παρόντος…
Ένας λογοτεχνικός άθλος είναι αυτό το αριστουργηματικό βιβλίο, καθώς ξύνει παλιές πληγές και ταυτόχρονα ανατέμνει με την ακρίβεια χειρουργού την ιστορία της Ελλάδας.
Το βιβλίο αυτό είναι ένα μικρό ιδιότυπο μάθημα Ιστορίας. Μας δείχνει το διαχρονικό μας δράμα.
Το βιβλίο αυτό διαβάζεται απνευστί.
Αφιερώνεται στους λίγους, που σε πείσμα των σημερινών καιρών, επιμένουν να παλεύουν για το κοινό καλό κόντρα σε ανεμόμυλους.
***
• Ο Σπύρος Λαμπρίδης γεννήθηκε στη Θεσσαλονίκη και εργάστηκε στο Υπουργείο Εξωτερικών ως διπλωμάτης. Υπηρέτησε στο Ισραήλ, στα Σκόπια, στις Βρυξέλες , στη Γενεύη, στην Ε.Ε. και στο ΝΑΤΟ. Επίσης, είχε ενεργό συμμετοχή στη οργάνωση της Ολυμπιάδας της Αθήνας. Άλλα έργα του είναι «Οι Δράκοι» και «Στροφή πριν το τέλος».
ΚΩΣΤΑΣ ΤΡΑΧΑΝΑΣ
