Tο Cine– Δράση συνεχίζει τις ζωντανές προβολές στο ΤΥΠΕΤ (Υμηττού και Πλαταιών) την Πέμπτη 5 Μαΐου στις 20.15 με την ταινία «Ο Δήμιος» του οραματιστή Ισπανού σκηνοθέτη Luis García Berlanga.
Aπό τις καλύτερες ταινίες του ισπανικού κινηματογράφου
«Ο Δήμιος» του οραματιστή Ισπανού σκηνοθέτη Luis García Berlanga, θεωρείται μια από τις καλύτερες ταινίες του ισπανικού κινηματογράφου καθώς το 1996, στα 100 χρόνια από τη γέννηση της 7ης Τέχνης ψηφίστηκε, από επαγγελματίες και κριτικούς, ως η δεύτερη καλύτερη ισπανική ταινία. Είναι μια απολαυστική και πολύπλευρη μαύρη κωμωδία με ζωηρούς ρυθμούς, άφθονη ειρωνεία, χλευασμό της θανατικής ποινής, έντονη κριτική της ισπανικής πολιτικής και κοινωνικής πραγματικότητας. Εγχείρημα αξιοθαύμαστο αν αναλογιστούμε ότι γυρίστηκε το 1963 και η περίοδος την οποία στιγματίζει ήταν από τις πιο δύσκολες της Φρανκικής δικτατορίας η οποία έμελλε να επιβιώσει μέχρι το 1975. Το να κριτικάρεις τα κακώς κείμενα έστω επιφανειακά, να σατιρίζεις την κατάσταση και τον κομφορμισμό της μεσαίας τάξης ήταν πράξη και μπορούσε να επιφέρει σοβαρές διώξεις αν βέβαια ξεπερνούσες το σκόπελο της λογοκρισίας. Στην συγκεκριμένη περίπτωση ο φόβος της λογοκρισίας έκανε περισσότερο ευρηματική και δημιουργική τη φαντασία των σεναριογράφων.
Σύμφωνα με το σενάριο ο Χοσέ Λουίς (Nino Manfredi), ένας αφελής και ευγενικός υπάλληλος γραφείου τελετών που αναλαμβάνει κρατικές περιπτώσεις, σχεδιάζει να μεταναστεύσει στη Γερμανία, να γίνει μηχανικός αυτοκινήτων και να εγκαταλείψει οριστικά το επάγγελμα του νεκροθάφτη. Αλλά πριν αναχωρήσει, στο ταξίδι της μεταφοράς ενός εκτελεσμένου από τη φυλακή στην πόλη με τη νεκροφόρα γνωρίζει τον Αμαδέο (Jose Isbert) έναν ηλικιωμένο φιλικό και ομιλητικό δήμιο. Από τη στιγμή της γνωριμίας τους και μετά τα πάντα για αυτόν θα αλλάζουν συνεχώς προς το χειρότερο. Ο δήμιος έχει μια εύθυμη και ευγενική κόρη, την Κάρμεν (Emma Penella), την οποία κανείς δεν πρόκειται να παντρευτεί λόγω του επαγγέλματος του πατέρα της. Ο νεκροθάφτης αντιλαμβάνεται ότι ούτε το δικό του επάγγελμα τραβάει τις νύφες σαν μαγνήτης. Οι δύο νέοι γνωρίζονται και ερωτεύονται, αλλά κάποια στιγμή συλλαμβάνονται στο κρεβάτι από τον Αμαδέο ο οποίος και τους υποχρεώνει να παντρευτούν. Αλλά καθώς οι νιόπαντροι έχουν οικονομικές δυσκολίες, ο πεθερός, που είναι ήδη δήμιος 40 χρόνια, πείθει τον Χοσέ Λουίς να διεκδικήσει τη θέση του η οποία θα μείνει κενή μετά την επικείμενη συνταξιοδότηση του. Και αυτό παρά το γεγονός ότι το επάγγελμα περνάει κρίση, αφού όπως ισχυρίζεται η νεότερη γενιά εγκληματιών αγανακτεί με την προοπτική της εκτέλεσης, ενώ τα παλιά τα χρόνια οι καταδικασμένοι θαύμαζαν την ικανότητά του. Ο Χοσέ Λουίς ενώ αρχικά είναι βέβαιος ότι αποκλείεται να ασκήσει ένα τόσο επαίσχυντο επάγγελμα, δέχεται την πρόταση του πεθερού του μετά από τις συνεχείς πιέσεις της οικογένειας. Άλλωστε αυτός είναι ο μόνος τρόπος να αποκτήσει στέγη, ένα διαμέρισμα σε υπό κατασκευή κτίριο, που προορίζεται για τον εκάστοτε δήμιο.
To θάρρος του σκηνοθέτη
Ο «Δήμιος» είναι ταυτόχρονα γοητευτική ρομαντική κωμωδία και τραγικοκωμική σάτιρα, η οποία δεν αποσπάται στο ελάχιστο από το μήνυμα της, την κοινωνική κριτική και την γελοιοποίηση της θανατικής ποινής και του φετιχισμού που συνέδεε τον Φράνκο μαζί της. Φετιχισμός που στα χρόνια της εξουσίας του προκάλεσε ένα τεράστιο αριθμό συλλήψεων και εκτελέσεων κοινών εγκληματιών, κυρίως όμως πολιτικών του αντιπάλων. Αν λάβουμε υπόψη ότι η κατάργηση της θανατικής ποινής στην Ισπανία, συνέβη μετά τον θάνατο του δικτάτορα (1975) και την είσοδο της Ισπανίας στην Ευρωπαϊκή Ένωση (1986), γίνεται ακόμα πιο αξιοθαύμαστο το θάρρος του σκηνοθέτη και της ομάδας του να ασχοληθούν με τόσο ειλικρινή τρόπο με ένα τόσο καυτό θέμα. Το σενάριο, γεμάτο Καφκικές αναφορές, αναδεικνύει τον τρόμο που προκαλούν οι γραφειοκρατικές πρακτικές. Ο σκηνοθέτης δίνει ιδιαίτερη σημασία στην πλοκή και την ποιότητα των χαρακτήρων του, όλοι τους καρικατούρες του «ισπανικού τρόπου ζωής» και καθρέφτης της κοινωνίας εκείνης της εποχής. Ο ρυθμός είναι τόσο γρήγορος όσο περισσότερο καυτηριάζεται την θανατική ποινή. Το συναρπαστικό και βαθύ τέλος του φιλμ μπορεί να χαρακτηριστεί ως ένα από τα πιο αξιομνημόνευτα όλων των εποχών, λειτουργεί και σαν μια ανατριχιαστική υπενθύμιση των απρόβλεπτων τραγωδιών που κρύβονται βαθιά μέσα στην ανθρώπινη εμπειρία. Ο εξαναγκασμός του πρωταγωνιστή να επιλέξει ανάμεσα σε ένα δυσάρεστο επάγγελμα και τη φτώχεια μετατρέπει με μαεστρία την τραγωδία σε φάρσα. Χαοτικό, λυπημένο ή αστείο το φιλμ αφήνει ένα αποτύπωμα χαρμολύπης.
Η σκηνοθεσία αναδεικνύει τις ερμηνείες τόσο των κύριων όσων και των δευτερευόντωνερμηνευτών. Υπέροχο παίξιμο από τον Nino Manfredi στο ρόλο του αφελή, αλλά ευρηματικού νεκροθάφτη που σταδιακά σέρνεται από τις περιστάσεις μέχρι που αναγκάζεται να γίνει εκτελεστής, εκπροσωπώντας το καθεστώς του Φράνκο και να αφαιρεί ζωές αυτών που το κράτος αποκαλεί «εγκληματίες». Ευχάριστη η Emma Penella ως Κάρμεν, αλλά εκείνος που σφραγίζει το φιλμ είναι ο σπουδαίος Jose Isbert, μόνιμος συνεργάτης του Berlanga, που στο ρόλο του Αμαδέο δίνει την καλύτερη ερμηνεία της μακρόχρονης καριέρας του. Υποβλητική η ασπρόμαυρη φωτογραφία του Tonino Delli Colli, μόνιμο οπερατέρ του Sergio Leone. Ατμοσφαιρική η μουσική επένδυση του Miguel Asins Arbo.
Ισπανία, Δραματική Κομεντί, 1963. Διάρκεια: 87’. Σενάριο: Luis García Berlanga, Rafael Azcona, Ennio Flaiano. Σκηνοθεσία: Luis García Berlanga. Πρωταγωνιστούν: Nino Manfredi, José Isbert, Emma Penella, Ángel Álvarez, José Luis López Vázquez, Guido Alberti, Julia Caba Alba, María Luisa Ponte, Jose Maria Prada, Angel Alvarez, Xan Das Bolas, Alfredo Landa, Agustin Gonzalez, Chus Lampreave, Jose Saza, Julia Caba Alba, Antonio Ferrandis, Jose Luis Coll.
Εδώ https://www.youtube.com/watch?v=lUwO3YDulg0 το trailer
