Την Πέμπτη 31 Αυγούστου, ανήμερα της τελευταίας ημερολογιακά ημέρας του καλοκαιριού αλλά και της δεύτερης αυγουστιάτικης πανσελήνου το Cine-Δράση συνεχίζει τις θερινές προβολές του στο Β’ Γυμνάσιο Βριλησσίων (Ταϋγέτου & Ξάνθης ) με το κλασικό φιλμ νουάρ του François Truffaut «Οπωσδήποτε την Κυριακή».
Καθώς η μέρα μικραίνει, αλλάζει η ώρα προβολής και το φιλμ θα ξεκινήσει στις 20.15.
Η υπόθεση
Στο κύκνειο άσμα του, την 21 ταινία του, πριν τον τραγικά πρόωρο θάνατο του, το 1984, από καρκίνο σε ηλικία 52 ετών, ο Truffaut μεταφέρει σε μια μικρή πόλη του γαλλικού νότου το μυθιστόρημα του Αμερικανού Charles Williams «The Long Saturday Night». Μια ιδανική αφορμή για τον Γάλλο δημιουργό της Nouvelle Vague να αποτίνει φόρο τιμής στο αγαπημένο του αμερικανικό σινεμά, το φιλμ νουάρ, και τον Alfred Hitchcock. Ο Ζιλιέν, διευθυντής ενός κτηματομεσιτικού γραφείου, είναι βασικός ύποπτος για τη διπλή δολοφονία της συζύγου του Μαρί Κριστίν και του εραστή της Ζακ. Σίγουρα είναι ένοχος. Έχει κίνητρο. Η γυναίκα του ήταν άπιστη και αυτός ένας από τους πολλούς εραστές της.
Επιπλέον είναι αγενής και αντιπαθητικός χαρακτήρας, ενεργεί ως ένοχος μόλις η αστυνομία αρχίσει να κάνει ερωτήσεις, βρισκόταν στο δάσος -τόπο του εγκλήματος- για κυνήγι την ώρα του φόνου. Αρνητικά βέβαια στοιχεία, αλλά όχι αρκετά για να τον κάνουν οπωσδήποτε ένοχο. Καθώς όμως είναι εναντίον του, εξαφανίζεται για να ξεφύγει από την αστυνομία. Η Μπάρμπαρα είναι η κρυφά ερωτευμένη μαζί του, πρόσφατα απολυμένη γραμματέας του. Καθώς είναι η μόνη που πιστεύει στην αθωότητα του τον κρύβει στο υπόγειο του γραφείου και αναλαμβάνει το ρόλο του ερασιτέχνη ντετέκτιβ. Ταξιδεύει στη Νίκαια για να αποκαλύψει τη μυστική ζωή της Μαρί-Κριστίν και να εντοπίσει τον μυστηριώδη χαρακτήρα που παρενοχλεί το Ζιλιέν για τα ερωτικά κατορθώματα της γυναίκας του. Ταυτόχρονα στην προσπάθεια της να είναι αντικειμενική δεν τον αποκλείει από τους πιθανούς υπόπτους. Στην πορεία προς ανακάλυψη της αλήθειας συναντά διάφορους εκκεντρικούς τύπους.
Μια ταλαιπωρημένη ταμία κινηματογράφου, έναν πεισματάρη πελάτη που θέλει να νοικιάσει «έναν ορεινό κάστρο δίπλα στο κύμα», έναν ζηλωτή δικηγόρο, έναν αδιάκριτο φωτογράφο που τυχαίνει να είναι ο πρώην σύζυγός της, έναν σλαβόφωνο γλεντζέ, μια ξανθιά δακτυλογράφο που θα μπορούσε να είναι αντίζηλός της, και κυρίως έναν μαχητικό επίτροπο. Και όσο τρέχει η έρευνα, τα πράγματα περιπλέκονται και τα πτώματα αυξάνονται. Αλλά η Μπάρμπαρα ατρόμητη με τη βοήθεια ενός ντετέκτιβ παλαιάς κοπής και ενός επιθεωρητή θα στήσει ένα επικίνδυνο παιχνίδι και τελικά θα καταφέρει να ανακαλύψει τον ένοχο.
Η σκηνοθεσία
Αντί για ένα μεγαλεπήβολο κύκνειο άσμα που θα συνόψιζε την καριέρα του, ο Truffaut την ολοκλήρωσε με μια ανάλαφρη αναδρομή στα φιλμ νουάρ του Χόλιγουντ του παρελθόντος, με αναμφισβήτητες σημαντικές ανατροπές. Η ηρωίδα του είναι μελαχρινή
ενώ οι προκάτοχοι της ξανθές . Θυμηθείτε την Grace Kelly ή την Janet Leigh στο Psycho. Και το βασικότερο είναι η ίδια ο ντετέκτιβ και όχι η βοηθός του. Ακόμα κι αν το φιλμ δεν είναι σωστός αποχαιρετισμός στον κινηματογράφο, λέει ακόμα πολλά για τον δημιουργό του, ο οποίος προφανώς εδώ επισκέπτεται το σινεμά που αγαπούσε και επεδίωκε να κάνει ταινίες με το ίδιο πνεύμα αλλά με το δικό του προσωπικό στιλ. Το φιλμ είναι, υπό αυτή την έννοια πιστό στη λατρεία και τον σεβασμό του που έτρεφε για τον κινηματογράφο ως θεατής, ως κριτικός, ως δημιουργός. Το σενάριο είναι απόλυτα ικανοποιητικό, διασκεδαστικό με μια μελωδική μουσική τέλους από τον Georges Delerue να συνοδεύει τις παιχνιδιάρικες εικόνες πίσω από τους τίτλους. Ένα από τα άλλα διαρκή ατού της ταινίας είναι οι υπέροχοι μονοχρωματικοί, νοσταλγικοί τόνοι του Néstor Almendros, μια άψογη πράξη μίμησης που βγάζει την ταινία από τη δεκαετία του ’80 και την παρασύρει στο παρελθόν όταν οι άνθρωποι γνώριζαν τον κόσμο και ονειρεύονταν ασπρόμαυρα.
Είναι αλήθεια ότι η πλοκή, η εκτέλεση και το στιλ της ταινίας οφείλουν πολλά στην κινηματογραφική ηρωίδα του σκηνοθέτη, την οποία υποδύεται η σαγηνευτική Fanny Ardant μούσα του σκηνοθέτη και σύντροφος του. Όπως και οι προκάτοχοί της, η Ardant είναι επιβλητική και θαρραλέα, δείχνει χαζή και έξυπνη ταυτόχρονα, ανασφαλής για τον εαυτό της, αλλά και σίγουρη για τις επιλογές της, τολμηρή όχι ντροπαλή, πεισματικά αποφασισμένη να βρει τον «δολοφόνο». Όπως και να έχει αυτή κινεί ορμητικά την ιστορία. Από την άλλη ο σκηνοθέτης δίνει στον Jean-Louis Trintignant την δυνατότητα να αναδείξει τις ευαίσθητες πτυχές του παιξίματος του. Έτσι όπως βρίσκεται καθηλωμένος στην ασφάλεια του υπογείου, ενώ η Μπάρμπαρα κάνει όλες τις έρευνες για λογαριασμό του θυμίζει αρκετά τον James Stewart στο «Rear Window» του Hitchcock, μια από τις πολλές αναφορές του σκηνοθέτη στη δουλειά του μετρ του σασπένς.
Έξοχη η φωτογραφία του Néstor Almendros συμβάλλει καθοριστικά στη νουάρ ατμόσφαιρα και θαυμάσιες οι ερμηνείες των Fanny Ardant και Jean-Louis Trintignant στους κεντρικούς ρόλους.
Γαλλία, Φιλμ Νουάρ, 1983. Διάρκεια: 110’. Σενάριο: Charles Williams, (βιβλίο), François Truffaut, Suzanne Schiffman, Jean Aurel. Σκηνοθεσία: François Truffaut Πρωταγωνιστούν: Fanny Ardant, Jean-Louis Trintignant, Jean-Pierre Kalfon, Philippe Laudenbach, Serge Rousseau, Philippe Laudenbach, Nicole Félix, Georges Koulouris.
Η ταινία είναι προσφορά στο Cine – Δράση του Γαλλικού Ινστιτούτο Ελλάδος (Institut français de Grèce) και της πρεσβείας της Γαλλίας στην Ελλάδα.
