Η Παγκόσμια Ημέρα Καρδιάς καθιερώθηκε το 1999 και έκτοτε διοργανώνεται κάθε χρόνο την τελευταία Κυριακή του Σεπτεμβρίου από τη Διεθνή Ομοσπονδία Καρδιάς με την υποστήριξη της Παγκόσμιας Οργάνωσης Υγείας.
Στόχος είναι η ευαισθητοποίηση του παγκόσμιου κοινού για τα καρδιαγγειακά νοσήματα, που τις τελευταίες δεκαετίες αποτελούν μάστιγα στις βιομηχανικά ανεπτυγμένες χώρες και τείνουν να μετατραπούν σε «πανδημία» για τον πλανήτη, αγγίζοντας και τους πληθυσμούς των αναπτυσσόμενων χωρών.
Στην Ευρωπαϊκή Ένωση περισσότεροι από 1.5 εκατομμύρια θάνατοι οφείλονται σε καρδιοαγγειακά προβλήματα. Οι θάνατοι αυτοί αντιπροσωπεύουν το 40% της γενικής θνησιμότητας καθιστώντας τις καρδιοπάθειες ως υπ’ αριθμό 1 αιτία θανάτων. Τα στοιχεία από την Ελλάδα επιτείνουν την ανησυχία καθώς το 57% των ανδρών και το 34% των γυναικών εμφανίζουν υψηλότερα επίπεδα χοληστερόλης στο αίμα από τα φυσιολογικά.
Ωστόσο έχει αποδειχθεί ότι η οξειδωμένη μορφή της LDL («κακή» χοληστερόλη) είναι αυτή που έχει τον κυριότερο ρόλο στη πρόκληση αρτηριοσκλήρυνσης και κατά συνέπεια καρδιαγγειακών παθήσεων.
Λίγα εισαγωγικά για την Στεφανιαία Νόσο
Η στεφανιαία νόσος αποτελεί μια από τις κύριες αιτίες θανάτου, τόσο στις αναπτυγμένες όσο και στις αναπτυσσόμενες χώρες. Στοιχεία της Παγκόσμιας Οργάνωσης Υγείας για το έτος 1990 δείχνουν ότι οι θάνατοι από στεφανιαία νόσο κατείχαν την 5η θέση ανάμεσα στις αιτίες θανάτου παγκοσμίως, ενώ μοντέλα πρόβλεψης για το 2020 δείχνουν ότι η προαναφερόμενη αιτία θανάτου θα κατέχει την 1η θέση.
Στην Ευρώπη η στεφανιαία νόσος αποτελεί την κύρια αιτία θανάτου για το έτος 2002, τόσο στους άνδρες όσο και στις γυναίκες. Τα στοιχεία που υπάρχουν για την Ελλάδα δείχνουν ότι η στεφανιαία νόσος είναι η δεύτερη αιτία θανάτου μετά τις παθήσεις του κυκλοφοριακού συστήματος.
Η πολυπλοκότητα της στεφανιαίας νόσου έχει οδηγήσει τα τελευταία χρόνια στην ανάδειξη συγκεκριμένων παραγόντων κινδύνου, δηλαδή στην ανάδειξη χαρακτηριστικών ή γεγονότων που προϋπήρχαν και στα οποία οφείλεται η βαρύτητα της κλινικής εκδήλωσης της νόσου (βλ. Πίνακα).
Είναι γεγονός ότι τα αυξημένα λιπίδια, η παχυσαρκία και ο σακχαρώδης διαβήτης σχετίζονται ισχυρά με τις διατροφικές συνήθειες. Από το παραπάνω εξάγεται το συμπέρασμα ότι η διατροφή παίζει πολύ σημαντικό ρόλο στην έναρξη, εξέλιξη και βαρύτητα της νόσου. Πολλές μελέτες έχουν αναδείξει την προστατευτική δράση της Μεσογειακής Διατροφής στην εμφάνιση στεφανιαίας νόσου και άλλων νοσημάτων, όπως για παράδειγμα ο καρκίνος. Αυτού του τύπου η διατροφή είναι πλούσια σε φρούτα, λαχανικά, όσπρια, δημητριακά, ψάρι και γαλακτοκομικά προϊόντα, ενώ χαρακτηρίζεται από την μέτρια κατανάλωση κρέατος. Επιπλέον, σαν κύρια πηγή λίπους χρησιμοποιείται το ελαιόλαδο. Μελέτες που έγιναν στον ελληνικό πληθυσμό (όπως η μελέτη CARDIO2000) έδειξαν ότι η υιοθέτηση του μεσογειακού τύπου διατροφής μπορεί να μειώσει έως και 27% τον κίνδυνο εμφάνισης στεφανιαίας νόσου.
Παίζει ρόλο η διατροφή;