Ο στόχος της διαθλαστικής χειρουργικής με laser είναι να μειώσει την εξάρτηση από γυαλιά/φακούς επαφής στις καθημερινές δραστηριότητες. Η μεγάλη εμπειρία που υπάρχει πάνω στις χειρουργικές αυτές μεθόδους, βασίζεται σε εκατομμύρια επεμβάσεις και άφθονες κλινικές μελέτες της οφθαλμολογικής κοινότητας που έχουν γίνει σε χρονικό διάστημα μεγαλύτερο από 20 χρόνια, γεγονός που τις καθιστά επίσημα αναγνωρισμένες και ασφαλείς.
Οι διαθλαστικές παθήσεις (μυωπία, υπερμετρωπία, αστιγματισμός) δημιουργούνται επειδή, για διαφορετικούς λόγους κάθε φορά, οι ακτίνες φωτός που εισέρχονται στον οφθαλμό, δεν συναντώνται πάνω στον αμφιβληστροειδή, με αποτέλεσμα τα είδωλα που βλέπουμε να εμφανίζονται θολά.
Ο σκοπός της επέμβασης laser, είναι να αλλάξει το σχήμα (κυρτότητα) του εξωτερικού περιβλήματος του ματιού που ονομάζεται κερατοειδής, ούτως ώστε αυτός να υποκαταστήσει τη λειτουργία των διορθωτικών γυαλιών και να βοηθάει να συγκεντρωθεί το φως πάνω στον αμφιβληστροειδή, για να μπορούμε να βλέπουμε καθαρά.
Υπάρχουν 2 διαθλαστικές επεμβάσεις laser: η γνωστή ως PRK (φωτοδιαθλαστική κερατεκτομή) και η πιο νέα μέθοδος, η οποία ονομάζεται LASIK (Laserinsituκερατοσμίλευση).
Κατά την PRK αφαιρείται το εξωτερικό επιθηλιακό στρώμα του κερατοειδούς και μετά γίνεται το διορθωτικό laser (Σχήμα Β). Μετά την επέμβαση ο ασθενής φοράει ειδικούς θεραπευτικούς φακούς επαφής, μέχρι να δημιουργηθεί ξανά το επιθήλιο που αφαιρέθηκε (κατά μέσο όρο 4 – 7 ημέρες).
Κατά την επέμβαση LASIK δημιουργείται με τη βοήθεια ειδικού μηχανήματος (είτε μηχανικά, είτε με laser) ένα «καπάκι» στον κερατοειδή, το οποίο ονομάζεται flap. Το flap αυτό το ανασηκώνουμε, κάνουμε το laser και μετά το επαναφέρουμε στη θέση του, στην οποία κολλάει από μόνο του (Σχήμα Α). Η μέθοδος LASIK έχει το πλεονέκτημα (έναντι της PRK), ότι ο χρόνος μεταγχειρητικής αποκατάστασης είναι πιο σύντομος, ο ασθενής συνήθως από την επόμενη κιόλας μέρα, ξεκινάει να βλέπει καθαρά.
Παρόλα τα πλεονεκτήματα της μεθόδου, η LASIK δεν μπόρεσε να αντικαταστήσει την πιο παλιά PRK. Ο λόγος είναι πως σε συγκεκριμένες περιπτώσεις ασθενών, η PRK είναι πιο ασφαλής και πιο προβλέψιμη. Έτσι είναι στην κρίση του χειρουργού, να αποφασίσει πια από τις 2 μεθόδους είναι η πιο ασφαλής για ένα συγκεκριμένο ασθενή.
Οι διαθλαστικές επεμβάσεις laser μπορούν να διορθώσουν περιπτώσεις μυωπίας μέχρι 10 βαθμών, υπερμετρωπίας μέχρι 4 βαθμών και αστιγματισμού μέχρι 4 βαθμών. Το πόσο ασφαλές είναι να διεξαχθεί η επέμβαση και πόσοι βαθμοί μπορούν να διορθωθούν σ’ έναν συγκεκριμένο ασθενή, αποφασίζεται από τον χειρουργό.
Η διαθλαστική επέμβαση laser διεξάγεται με τοπικές αναισθητικές σταγόνες, διαρκεί μόλις λίγα λεπτά και ο ασθενής δεν νιώθει πόνο. Κατά τη διάρκεια της επέμβασης ο ασθενής πρέπει να συνεργάζεται με τον χειρουργό και να κρατάει τα μάτια του ακίνητα, προσηλώνοντας τα σε κάποιο σημείο σύμφωνα με τις οδηγίες του χειρουργού. Μετεγχειρητικά ο ασθενής έχει έναν ήπιο ερεθισμό στα μάτια τις πρώτες μέρες, δεν νιώθει πόνο και η όραση αποκαθίσταται μέσα στα πρώτα 24ωρα, καθιστώντας τον ικανό να βλέπει καθαρά χωρίς γυαλιά. Το ποσοστό επιτυχίας της επέμβασης είναι 95 – 99% και σε σπάνιες περιπτώσεις που το αποτέλεσμα δεν είναι ακριβές, γίνεται εύκολα μια δεύτερη μικρή διορθωτική επέμβαση για να επιτευχθεί η βέλτιστη όραση.
Υπάρχουν μερικές περιπτώσεις ασθενών που δεν επιτρέπεται να υποβληθούν σε τέτοιου είδους επέμβαση, είτε επειδή έχουν λεπτό κερατοειδή ή κάποιο άλλο υποκείμενο οφθαλμολογικό νόσημα, είτε επειδή πάσχουν από κάποια συστημική πάθηση που αποτελεί αντένδειξη για την επέμβαση. Για αρκετές περιπτώσεις από αυτές, υπάρχουν εναλλακτικές μέθοδοι για να απαλλαγεί κάποιος από τα γυαλιά του.
Δημήτρης Πανταζής
Χειρουργός Οφθαλμίατρος
