Γράφει ο Φώτης Αλεξόπουλος
Οικονοµολόγος
Μέλος του ΙΝΚΑ/Γενική Οµοσπονδία
Καταναλωτών Ελλάδος
Κάθε καλοκαίρι, σε δηµόσιες τοποθετήσεις, συνεντεύξεις και οικονοµικές αναλύσεις, επανέρχεται µια φράση σχεδόν τελετουργικά: «Η κληρονοµιά της Ελλάδας είναι ο τουρισµός». Μια φράση που ακούγεται εύκολη, αλλά συχνά µένει κενή, γιατί δεν απαντά στο βασικό ερώτηµα: ποιοι είναι οι άνθρωποι που πραγµατικά κρατούν στα χέρια τους αυτό το «θαύµα» της ελληνικής τουριστικής βιοµηχανίας;
Η απάντηση δεν είναι ούτε οι µεγάλες επενδύσεις, ούτε τα πολυτελή resorts, ούτε τα αεροπλάνα που προσγειώνονται κατά χιλιάδες. Είναι οι ίδιοι οι Έλληνες. Είναι το ανθρώπινο δυναµικό της χώρας που µετατρέπει τις υποδοµές σε εµπειρία, και την εµπειρία σε µνήµη.
Από τα αεροδρόµια µέχρι τα δωµάτια:
µια αλυσίδα προσφοράς
Ο τουρισµός δεν είναι ένας κλάδος. Είναι µια αλυσίδα από ανθρώπους.
Ο υπάλληλος στο αεροδρόµιο που υποδέχεται µε χαµόγελο.
Ο οδηγός ταξί που βοηθά χωρίς δεύτερη σκέψη.
Ο σερβιτόρος που θα εξυπηρετήσει µε επαγγελµατισµό, συχνά σε συνθήκες πίεσης.
Η καθαρίστρια που θα φροντίσει το δωµάτιο ώστε ο επισκέπτης να νιώσει σαν στο σπίτι του.
Ο µάγειρας, ο καµαρότος, ο συντηρητής, ο υπάλληλος υποδοχής, ο λαντζέρης, ο φροντιστής της παραλίας.
Όλοι αυτοί, µε τη συνεχή και αδιάκοπη προσπάθειά τους, υφαίνουν το σύνολο της ταξιδιωτικής εµπειρίας. Είναι οι αφανείς ήρωες της σεζόν, οι άνθρωποι που σπάνια µπαίνουν στο προσκήνιο, αλλά είναι εκείνοι που κρατούν όρθια τη τουριστική οικονοµία και το όνοµα της Ελλάδας ψηλά.
Η φιλοξενία ως αρχέγονη ελληνική δύναµη
Η Ελλάδα δεν «κατασκεύασε» τη φιλοξενία για να εξυπηρετήσει τον τουρισµό. Αντίθετα:
ο τουρισµός γεννήθηκε πάνω στη βαθιά ριζωµένη ελληνική κουλτούρα φιλοξενίας, από την εποχή της ξενίας και της προστασίας του ξένου υπό τον ∆ία Ξένιο.
Η σύγχρονη τουριστική εµπειρία δεν είναι τίποτε άλλο από τη σύγχρονη έκφραση αυτής της παλιάς αξίας: να κάνουµε τον επισκέπτη να αισθανθεί ασφαλής, ευπρόσδεκτος, σεβαστός, και αυτή η φιλοξενία δεν είναι θεωρητική, αλλά είναι πρακτική, καθηµερινή, ανθρώπινη.
Η πραγµατική κληρονοµιά
Αν υπάρχει κάτι που πρέπει να υπερασπιστούµε ως κληρονοµιά, δεν είναι ο τουρισµός ως οικονοµική δραστηριότητα.
Είναι οι άνθρωποι που τον υπηρετούν.
Είναι η ευγένεια, ο επαγγελµατισµός, η προσαρµοστικότητα, το µεράκι.
Είναι η αντοχή σε εξαντλητικά ωράρια και απαιτητικές συνθήκες.
Είναι η ικανότητα να δηµιουργούµε αξία µέσα από την επαφή µε τον άλλο.
Αυτή είναι η κληρονοµιά που πρέπει να διατηρήσουµε ανεπηρέαστη: η αυθεντική ελληνική φιλοξενία, το ανθρώπινο πρόσωπο της χώρας.
Ίσως λοιπόν ήρθε η ώρα να αλλάξουµε αφήγηση.
Να µην λέµε απλώς «ο τουρισµός είναι η βαριά βιοµηχανία της Ελλάδας», αλλά: «Οι άνθρωποι του τουρισµού είναι η βαριά κληρονοµιά της Ελλάδας».
Και αυτή η κληρονοµιά δεν διατηρείται µε συνθήµατα, αλλά µε:
– αξιοπρεπείς συνθήκες εργασίας,
– εκπαίδευση και επαγγελµατική εξέλιξη,
– προστασία των εργασιακών δικαιωµάτων,
– επένδυση στην ποιότητα και τον άνθρωπο.
∆ιότι, χωρίς αυτούς, καµία «τουριστική ανάπτυξη» δεν είναι βιώσιµη.
Τρόπο τινά, το καλοκαιρινό θαύµα του ελληνικού τουρισµού δεν είναι δεδοµένο.
Χτίζεται κάθε µέρα, κάθε ώρα, από χιλιάδες ανθρώπους που προσφέρουν πολλά περισσότερα από µια υπηρεσία: προσφέρουν κοµµάτι του εαυτού τους.
Αυτοί είναι η πραγµατική δύναµη του τόπου.
Κι αν κάτι αξίζει να προστατεύσουµε ως κληρονοµιά, είναι ακριβώς αυτό: τους ανθρώπους που κάνουν την Ελλάδα προορισµό.
