Επειδή οι ρίζες της δημοκρατίας βρίσκονται στον αρχαιοελληνικό πολιτισμό και δύσκολα θα βρεθεί κάτι σχετικό που δεν έχει ειπωθεί από τότε, θα χρησιμοποιήσω την πάντα επίκαιρη ρήση του Ισοκράτη (436 π.Χ. – 338 π.Χ.):
«Η δημοκρατία μας αυτοκαταστρέφεται διότι κατεχράσθη το δικαίωμα της ελευθερίας και της ισότητας. Διότι έμαθε τους πολίτες να θεωρούν την αυθάδεια ως δικαίωμα, την παρανομία ως ελευθερία, την αναίδεια του λόγου ως ισότητα και την αναρχία ως ευδαιμονία».
Τα ίδια ζητήματα υπήρχαν πάντα, και τότε και σήμερα, αλλά υπήρξαν και μεγάλες περίοδοι προόδου μέσα στις οποίες δημιουργήθηκε και μεγαλούργησε ο αρχαίος πολιτισμός. Αλλά τι είναι “πρόοδος” και τι “πολιτισμός”; Είναι έννοιες που μπορούν να υπάρξουν από μόνες τους; Όχι, βαδίζουν χέρι-χέρι. Υπάρχει πρόοδος γιατί υπάρχει πολιτισμός. Υπάρχει πολιτισμός γιατί υπάρχει πρόοδος.
Ποιος θα διαφωνήσει ότι η παραπάνω ρήση, τουλάχιστον 2400 ετών δεν ισχύει σήμερα; Ας κάνουμε λοιπόν πρώτα την αυτοκριτική μας και ας φέρουμε λοιπόν τον πολιτισμό στο σπίτι μας, στη γειτονιά μας, στην ευρύτερη τοπική κοινωνία μας, παντού. Ας αναδείξουμε την ηθική, την προσφορά χωρίς υστεροβουλία, τη συλλογική κατανόηση των προβλημάτων, και τη συμμετοχή ως τρόπο εύρεσης των βέλτιστων λύσεων, ως χαρακτηριστικά καθημερινής και σταθερής έκφρασης πολιτισμού. Ας κάνουμε την αρχή μόνοι μας. Στην πορεία θα συνειδητοποιήσουμε ότι δεν είμαστε μόνοι, και πολλοί μαζί θα προσπαθήσουμε για την πρόοδο, στο τώρα και στο μέλλον. Μια πρόοδο που δεν θα είναι αόριστη και γενική, αλλά θα έχει συγκεκριμένα αποτελέσματα στην καθημερινότητά μας, θα μας πείσει πως πράγματι κάτι μπορεί να αλλάξει.
Έχουμε όλα τα μέσα και όλα τα παραδείγματα ως εμπειρία για να το πετύχουμε. Ας συνεχίσουμε και ας βελτιώσουμε το καλό έργο των παλαιότερων. Ας αλλάξουμε τα λάθη που έγιναν. Ας πείσουμε και ας πεισθούμε για τις αλλαγές που πάντα θα είναι απαραίτητες για τη βελτίωση της ζωής και του πολιτισμού μας. Ας πάρουμε αποφάσεις και ας τις επικοινωνήσουμε με τους γύρω μας. Πάντα με υγιείς δημοκρατικές διαδικασίες και προπάντων με εντιμότητα και ταπεινότητα.
Έντιμοι, πρωτοπόροι, με γνώσεις και διάθεση συνεισφοράς, υπάρχουν παντού. Σε όλες τις γειτονιές σε όλες τις κοινωνίες και εν τέλει σε όλες τις παρατάξεις. Να τους δώσουμε την ευκαιρία.
Ας ξεκινήσουμε λοιπόν από τη γειτονιά μας, από την πόλη μας. Και ας θυμόμαστε, η συνεισφορά δεν είναι επάγγελμα και η συλλογική πρόοδος ομόνος σκοπός. Μήπως μέσα στη συλλογική πρόοδο δεν βρίσκεται και η ατομική πρόοδος; Μήπως δεν μας διδάσκει η σημερινή κατάσταση;
Ας προτείνουμε λοιπόν ένα ριζοσπαστικό εκδημοκρατισμό των θεσμών και ας μην τον απορρίψουμε χωρίς συζήτηση. Ας φερθούμε δημοκρατικά. Ο αντίπαλος λόγος είναι πάντα γόνιμος. Η δημοκρατία είναι οι νόμοι, είναι οι κανόνες, αλλά περισσότερο απ’ όλα είναι ο σεβασμός στα παραπάνω.
Με αφετηρία λοιπόν τη μικρή κοινωνία μας, ας δημιουργήσουμε ΠΟΛΙΤΙΣΜΟ.
Νίκος Γ. Δαμανάκης
Μηχανικός ΗΥ
Δημότης Πεντέλης
