Πολλά εκατομμύρια ευρωπαίων, τουλάχιστον, πρέπει να παρακολούθησαν το debate, την κοινή συνέντευξη των υποψηφίων για την προεδρία της Επιτροπής (commission) της Ε.Ε.. Πρέπει να παραδεχθούμε κατ’ αρχήν ότι υπήρξε μία ευπρεπής και ήρεμη συζήτηση, χωρίς κοκορομαχίες, επικαλύψεις και οξύτητες.
Γράφει ο Νίκος Αναγνωστάτος*
Ένα καλό παράδειγμα για εμάς. Η δεύτερη παρατήρηση είναι ότι κανείς δεν μίλησε για την Ευρώπη και το μέλλον της, για το οποίο πιστεύω όλη η Ευρώπη ανησυχεί και ενδιαφέρεται. Η αναφορά για τη λιτότητα ή την ανεργία γενικώς ως διαπίστωση, χωρίς προτάσεις για επίλυση, δεν διαφοροποιεί τη γενικότερη αδιαφορία όλων για το πώς σκέπτονται την εξέλιξη της Ευρώπης και ιδιαίτερα για να το ρυθμό ολοκλήρωσης της Ένωσης, που είναι και ο κεντρικός ρόλος των ηγετών και ο καθοριστικός σκοπός και προορισμός ενός εκάστου αυτών.
Πρέπει και οφείλουν όλοι να σκέπτονται και να προβληματίζονται τον τρόπο και τον ρυθμό της ολοκλήρωσης, με πρώτο στόχο την οικονομική ενοποίηση, για να διορθωθεί το τεράστιο λάθος να δημιουργηθεί κοινό νόμισμα χωρίς κοινή οικονομική πολιτική, κάτι που είναι και ένα από τα αίτια της κρίσης στον Νότο. Βάλαμε δηλαδή το κάρο μπροστά από το άλογο και τώρα υφιστάμεθα τις συνέπειες. Είναι το πρώτο λοιπόν και καθοριστικό βήμα που οφείλει να πάρει η ηγεσία της Ε.Ε., αφού πάψει να σκέφτεται την περεταίρω διεύρυνσή της, κάτι που δυσχεραίνει την εμβάθυνση, με την υπόνοια ότι σκοπίμως απομακρύνουμε την ολοκλήρωση για να μην την πετύχουμε ποτέ, περιοριζόμενοι οι «δυνατοί» στην εκμετάλλευση των αγορών των «νέων» κρατών μελών, κοντόφθαλμα όμως.
Με μια κοινή οικονομική πολιτική, θα εξαλειφτεί γρήγορα ο διαχωρισμός Βορείων και Νοτίων, δηλαδή σε πλούσιους και φτωχούς, αφού ο οικονομικός σχεδιασμός θα είναι και πρέπει να αποσκοπεί στην ισόρροπη ανάπτυξη όλων των κρατών μελών, χωρίς τούτο να σημαίνει ότι τα φτωχά κράτη θα ζουν σε βάρος των πλουσίων, αλλά απλά ο σχεδιασμός θα δίνει κίνητρα και αντικίνητρα για την ανάπτυξη και των Νοτίων. Η Τραπεζική ένωση είναι ένα πρώτο θετικό βήμα αλλά δεν αρκεί. Για να δημιουργηθούν συνθήκες ανάπτυξης στις αδύναμες οικονομικά χώρες, πρέπει να απαλλαγούν από το βάρος του χρέους και να απελευθερωθούν από το άγχος αποπληρωμής του. Εδώ υπεισέρχεται ο ρόλος της ΕΚΤ, για μια ρηξικέλευθη απόφαση, η οποία μπορεί να αναλάβει τα χρέη όλων των κρατών μελών και αφού καθιερωθεί μια κοινή δημοσιονομική πολιτική, με κεντρικό έλεγχο και εποπτεία, έτσι ώστε κανείς να μην μπορεί να παρασυρθεί σε νέα χρέη και οικονομικές παρεκτροπές, να καθοριστεί, μετά από προσεκτική μελέτη, ο τρόπος και ο ρυθμός αποπληρωμής των χρεών αυτών από την ΕΚΤ πάντοτε, με την καθιέρωση μιας εισφοράς των κρατών μελών, όπως λίγο πολύ γίνεται με τις αναπτυξιακές συνεισφορές της Ε.Ε., ΕΣΠΑ κττ. Έτσι όλα τα κράτη μέλη θα αισθάνονται πράγματι ισότιμα και κανείς πολίτης κράτους μέλους δεν θα μπορεί να παραπονεθεί ότι πληρώνει χρέη άλλων.
