Είναι ιστορικά καταγεγραμμένο ότι η κάλπη συχνά δεν έλυσε προβλήματα ουσίας. Όχι σπάνια, τα περιπλέκει. Και αυτό το είδαμε στις διαδοχικές εκλογές από το 2012 μέχρι τις 25 Ιανουαρίου 2015 και έπειτα συνέχεια. Οι Έλληνες μέσα σε εφτά μήνες 3 φορές στην κάλπη. Παραμένει ωστόσο, ένα αναγκαίο και εμπεδωμένο εργαλείο για να αποφεύγονται, ή να προλαμβάνονται, ανώμαλες, ακόμα και επικίνδυνες καταστάσεις. Σε ένα πολύ μεγάλο βαθμό η κάλπη αυτό το εγγυάται γιατί δίνει ίσα δικαιώματα και ίσες ευκαιρίες στους πολίτες. Η κοινωνιολογική εμπειρία ωστόσο, δείχνει ότι η κάλπη και το αποτέλεσμά της καθόλου δεν εγγυάται την ανάδειξη των πραγματικά ικανών. Οι εκλεγμένοι μετρώνται αριθμητικά αλλά δεν ελέγχονται ποιοτικά. Τα αίτια αυτής της ασυμβατότητας είναι πολύπαραγοντικά π.χ. κουλτούρα, πνευματική καλλιέργεια, εκλογικό σύστημα κ.α. Επειδή η κατάσταση αξιωμάτων στο δημόσιο βίο δίνει μια εξαιρετικά δυνατή ώθηση στη φιλοδοξία και ικανοποίηση του «εγώ» βλέπουμε νέους και παλιούς επίδοξους πολιτικούς να καταφεύγουν σε αθέμιτα μέσα π.χ. λαϊκισμός, ασάφεια λόγου και παραπλάνηση. Βλέπουμε υπέρμετρη φιλοδοξία συχνά αναντίστοιχη με την ικανότητα και την πείρα. Προκειμένου οι πολιτικοί μας να επανεκλεγούν βλέπουμε υπόγειες διαδρομές και ανίερες συμμαχίες οι οποίες μετά την απομάκρυνση από τη κάλπη να είναι θνησιγενείς και ασύμβατες μεταξύ τους.
Μετά τα μνημόνια Ι, ΙΙ, και επίκειται και 3ο και τις σοβαρότατες παρενέργειες για την κοινωνία μας, αντί τα κόμματα να ομονοήσουν, έστω την έσχατη ώρα, για την κρισιμότητα της κατάστασης για την οποία, επιεικώς, φέρουν βαρύτατη ευθύνη, καταφεύγουν εμμονικά στην παλιά αρρωστημένη συνταγή της αντιπαράθεσης. Χειρότερα ακόμη, είδαμε τη διάσπαση και τον κατακερματισμό των «κομμάτων εξουσίας» σε μικρές παραφυάδες για να ικανοποιηθεί και πάλι, ατομική και υπέρμετρη φιλοδοξία, καθαρή ένδειξη πολιτικής διχοστασίας, όπου με περίσσευμα αλαζονείας θέλουν να παρουσιάζονται ως άλλοι Μεσσίες με μοναδική αποκλειστικότητα για την επίλυση του ελληνικού προβλήματος. Είναι εξόφθαλμη η απώλεια επαφής με την πραγματικότητα, απερισκεψία και παρορμητισμός. Με αυτήν τη αντίληψη «υπέρ – επάρκειας» ορισμένων εκλεγμένων πολιτικών και τη χώρα να παραπαίει σαν φύλλο στον άνεμο, οι εξελίξεις μοιάζουν μάλλον δυσοίωνες για τα χρόνια που έρχονται. Σε χώρες του αγγλόφωνου χώρου η κάλπη υπηρετεί περισσότερο συμβολισμό της δημοκρατίας και λιγότερο την ουσία και το αποτέλεσμα. Η ουσία βρίσκεται στην ποιότητα των ανθρώπων. Οι περισσότεροι πολιτικοί που τοποθετούνται σε υψηλά αξιώματα είναι δοκιμασμένα στελέχη που προέρχονται από τη δημόσια διοίκηση τα οποία ξεκινούν την καριέρα τους αμέσως μετά τις σπουδές τους. Δεν επιβιώνει εκεί ο αριβισμός, η εξουσιομανία όπου ανεπάγγελτοι καταλαμβάνουν θέσεις υψηλής ευθύνης όπως συμβαίνει στην Ελλάδα με το άλλοθι της κάλπης. Πολλά κυβερνητικά στελέχη στις ΗΠΑ και την Αυστραλία δε προέρχονται καν, από την κάλπη. Επιλέγονται αριστίδην από τον αρχηγό του εκλεγμένου κόμματος. Οι υψηλόβαθμοι πολιτικοί χαρακτηρίζονται από ταπεινοφροσύνη και κοσμιότητα. Κόβουν οι ίδιοι το χορτάρι στον κήπο τους, χωρίς φιλιππινέζες και μπάτλερ. Χωρίς κότερα και κρουαζιέρες με τη συνομοταξία. Η πολιτική όπως και τα θρησκευτικά κατατάσσεται στα αρχαιότερα «επαγγέλματα» και μόνο ο χρόνος στέκεται ικανός να προκαλέσει φθορά, αν όχι και την παρακμή. Η κάλπη ωστόσο, παραμένει ένα δοκιμασμένο μέσο πίσω από το οποίο καλύπτονται άπειρες αδυναμίες του συστήματος.
Σε τελική ανάλυση οι πολιτικοί είναι ο καθρέφτης της ποιότητας κάθε λαού. Για να έχουμε έντιμους και άξιους πολιτικούς δεν αρκεί η κάλπη. Πρέπει πρώτα να καλλιεργήσουμε ώριμους και υπεύθυνους πολίτες. Αλλιώς…
Γιώργος Σταυράκης
κοινωνιολόγος
