Με την πρότασή μας διατηρούνται οι σημερινές νομαρχίες ως αποκεντρωμένες μονάδες της περιφέρειας και με αρμοδιότητες:
• Τον σχεδιασμό, τον προγραμματισμό και την υλοποίηση των περιφερειακών αναπτυξιακών προγραμμάτων και πολιτικών.
• Την περιφερειακή εξειδίκευση των εθνικών πολιτικών και τη μελέτη-κατασκευή-συντήρηση των έργων περιφερειακής και νομαρχιακής κλίμακας.
Η περιφέρεια θα πρέπει να έχει εξασφαλισμένους τους αναγκαίους οικονομικούς πόρους, καθώς και δυνατότητες αυτόνομης χάραξης και εφαρμογής πολιτικών για την προσέλκυση επενδύσεων και την περιφερειακή ανάπτυξη.
Οι Οργανισμοί Τοπικής Αυτοδιοίκησης σήμερα
Ποια θεωρείτε σήμερα ως τα βασικότερα προβλήματα που αντιμετωπίζουν οι Οργανισμοί Τοπικής Αυτοδιοίκησης στην Αττική και ποιες λύσεις προτείνετε για την επίλυσή τους;
Τα προβλήματα που αντιμετωπίζουμε είναι πολλά και κοινά για τους δήμους της Αττικής. Γι’ αυτό και κοινοί πρέπει να είναι οι τρόποι αντιμετώπισής τους, ώστε να έχουμε περισσότερο αποτελεσματικές λύσεις.
Εμείς στην Αττική συνεργαζόμαστε στενά με όλους τους δήμους. Η ευθύνη μας άλλωστε είναι μεγαλύτερη από την ώρα που στο Λεκανοπέδιο ζει ο μισός πληθυσμός της χώρας, την καθημερινότητα του οποίου οφείλουμε να βελτιώνουμε διαρκώς.
Ενδεικτικά να σας αναφέρω:
• Τα οικονομικά, με τα χρωστούμενα της πολιτείας, και τους νέους πόρους που πρέπει να δοθούν στην Αυτοδιοίκηση, ώστε να ανταποκριθεί στο ρόλο της και τις απαιτήσεις των καιρών.
• Τις θεσμικές αρμοδιότητες που πρέπει να αυξηθούν, πάντοτε όμως με την αντίστοιχη χρηματοδότηση, ώστε να υλοποιούνται.
• Το περιβάλλον, για το οποίο μιλούν όλοι, λίγοι όμως νοιάζονται πραγματικά. Και ακόμη λιγότεροι κάνουν κάτι το ουσιαστικό.
• Τη διαχείριση των απορριμμάτων, που αποτελεί χρόνια εκκρεμότητα και εστία αντιπαράθεσης μεταξύ μας, επειδή δεν θέλουμε να αναλάβουμε το κόστος του χρέους μας απέναντι στις μελλοντικές γενιές. • Την ενσωμάτωση των μεταναστών στις τοπικές κοινωνίες, ώστε να γίνουν σύμμαχοι στην κοινή προσπάθεια, αντί να μας κοιτάζουν με μισό μάτι και να διαιωνίζονται αντιλήψεις προκατάληψης και αποκλεισμού.
• Το κυκλοφοριακό, οι ατμοσφαιρικοί ρύποι, η άναρχη δόμηση, η έλλειψη ελεύθερων χώρων, η προστασία των ορεινών όγκων.
Οι προτάσεις μας για όλα αυτά και πολλά άλλα που υποβαθμίζουν την καθημερινότητα των πολιτών μας, έχουν κατατεθεί στα συνέδριά μας και στα αρμόδια υπουργεία. Θα συνεχίσουμε να αγωνιζόμαστε για να βελτιώσουμε την ποιότητα ζωής στις πόλεις μας, να διεκδικούμε πόρους και αρμοδιότητες, προς όφελος των δημοτών μας. Είναι απαραίτητο η Αυτοδιοίκηση να διαθέτει μέσα, πόρους, ανθρώπινο δυναμικό κι ένα ευέλικτο σύστημα αποφάσεων, για να μπορεί να πετύχει καλύτερα αποτελέσματα.
Στις προγραμματικές δηλώσεις της κυβέρνησης διατυπώθηκε η πρόθεση να περάσει η πρωτοβάθμια περίθαλψη στους ΟΤΑ. Υπάρχει περίπτωση ν’ αποδεχθείτε μια τέτοια αρμοδιότητα και υπό ποιες προϋποθέσεις;
Ο ισχυρός δήμος που σας περιέγραψα και είναι το ζητούμενο για μας, έχει ικανό βαθμό οικονομικής αυτοδυναμίας, διοικητική ικανότητα κι ένα ευρύ φάσμα αρμοδιοτήτων, ώστε να καλύπτει τις καθημερινές ανάγκες των πολιτών του. Αρμοδιότητες που του δίνουν τη δυνατότητα να κατασκευάζει και να διαχειρίζεται όλες τις κρίσιμες υποδομές για την ποιότητα ζωής, την τοπική οικονομία και την πρωτοβάθμια κοινωνική φροντίδα.
Ήδη, η Αυτοδιοίκηση ασκεί σημαντικό έργο στον τομέα της κοινωνικής πολιτικής σε τοπικό επίπεδο, παρά τις ελλιπείς χρηματοδοτήσεις. Οι δημότες μας απολαμβάνουν παροχές μέσα από τα Κέντρα Κοινωνικής Φροντίδας, τους βρεφονηπιακούς και παιδικούς σταθμούς, τα ΚΔΑΥ, τα ΚΑΠΗ, τα προγράμματα «Βοήθεια στο σπίτι», καθώς και δομές πρόληψης της υγείας.
Εμείς έχουμε προτείνει να δημιουργηθεί ένα ενιαίο πλαίσιο λειτουργίας των δομών υγείας στους ΟΤΑ και να αναλάβουν οι δήμοι νέες ευθύνες, αρμοδιότητες και ρόλους στον τομέα της πρωτοβάθμιας φροντίδας υγείας. Όπως ισχύει σε όλες τις αναπτυγμένες χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης, όπου η πρόληψη της υγείας ασκείται μέσα από την Τοπική Αυτοδιοίκηση. Φυσικά, η ανάληψη ευθυνών και νέων ρόλων συνεπάγεται και τη μεταβίβαση των αντίστοιχων πόρων προς την Τοπική Αυτοδιοίκηση, εκ μέρους της πολιτείας.
Οι ΟΤΑ έχουν κατηγορηθεί, τόσο από τον «Συνήγορο του Πολίτη», όσο και από πολιτικούς παράγοντες, ως «κέντρα διαφθοράς» και «κακοδιοίκησης». Τι πιστεύετε ότι πρέπει να γίνει ώστε να καθιερωθούν κανόνες διαφάνειας και χρηστής διοίκησης στην Τοπική Αυτοδιοίκηση;
Οι ετήσιες εκθέσεις του Συνηγόρου, αλλά και των άλλων ανεξάρτητων ή ελεγκτικών αρχών, αποτελούν ένα σημαντικό και πολύπλευρο εργαλείο για όσους ενδιαφέρονται για τη βελτίωση της λειτουργίας των θεσμών, και για τη αναβάθμιση του κύρους και της αξιοπιστίας τους.
Σε ό,τι αφορά πάντως στην Τοπική Αυτοδιοίκηση, θα έλεγα ότι τα φαινόμενα «κακοδιοίκησης» και «διαφθοράς» δεν αποτελούν τον κανόνα, παρά λιγοστές εξαιρέσεις κι αυτές εμφανίζουν αισθητή πτώση κατ’ έτος, όπως προκύπτει από τις ετήσιες εκθέσεις των Αρχών.
Είναι άδικο επομένως να αμαυρώνεται συλλήβδην η Τοπική Αυτοδιοίκηση, τη στιγμή που περισσότερο από κάθε άλλη φορά λειτουργεί με βάση συγκεκριμένους κανόνες και υπόκειται σε ενδελεχή έλεγχο των πράξεών της. Δεν πρέπει να διαφεύγει της προσοχής μας ότι η Τοπική Αυτοδιοίκηση παραμένει ο θεσμός προς τον οποίο κατ΄ εξοχήν απευθύνονται οι πολίτες, έχει το μεγαλύτερο μερίδιο συναλλαγών με τον πολίτη (περίπου 60%) και μεγαλύτερο ποσοστό αποδοχής σε σχέση με το κεντρικό κράτος, ενώ τα ποσοστά κακοδιοίκησης του κεντρικού κράτους αθροιστικά είναι υψηλότερα (εφορίες, νοσοκομεία, ασφαλιστικά ταμεία κ.λπ.).
Όλα αυτά, ασφαλώς, δεν μας επιτρέπουν να εφησυχάζουμε. Πιστεύουμε ότι οι πρωτοβουλίες που έχουμε αναλάβει, σε συνεργασία με τον Συνήγορο του Πολίτη και τις Ελεγκτικές Αρχές, θα συμβάλλουν καταρχήν στον περιορισμό και στην εξάλειψη τελικά αυτών των φαινομένων και των αιτίων που τα προκαλούν.
Ωστόσο, πάγια θέση μας παραμένει ότι την οριστική θεραπεία θα φέρει η ηλεκτρονική διακυβέρνηση και οι λιγότεροι και ισχυρότεροι δήμοι, που θα λειτουργούν ως αυτοτελείς και λειτουργικές διοικητικές και προγραμματικές μονάδες, με ενισχυμένες διαδικασίες εσωτερικού ελέγχου, καθώς και η ίδρυση Ανεξάρτητης Αρχής Ελέγχου των Οικονομικών Πράξεων των ΟΤΑ.
