Editorial – Γράφει ο Γιάννης Μπεθάνης
Άλλη μια κυβερνητική απόφαση που σηκώνει συζήτηση και διχάζει τον κόσμο, ειδικά τους γονείς, είναι η ανακοίνωση από Κ. Μητσοτάκη και Ν. Κεραμέως της επέκτασης του ωραρίου στους παιδικούς σταθμούς και στα ολοήμερα τμήματα των νηπιαγωγείων και των δημοτικών σχολείων.
Υπάρχουν πολλές οπτικές για το θέμα: Κατ’ αρχάς εφόσον το εξαγγέλλεις, πρέπει και να το υποστηρίξεις. Άμεσα και αποτελεσματικά. Κάντε έγκαιρα τις αναγκαίες προσλήψεις, φροντίστε ώστε τα σχολεία να τηρούν όλες τις λειτουργικές και υγειονομικές προϋποθέσεις για να φιλοξενούν τόσες ώρες τα παιδιά και τους εκπαιδευτικούς. Και δεν μιλάμε μόνο για προσλήψεις εκπαιδευτικών. Οπωσδήποτε χρειάζονται καθαρίστριες. Με τόσες ώρες παραμονής, δεν νοείται να μην αστράφτουν από καθαριότητα οι τουαλέτες, για παράδειγμα. Φυσικά, είναι ελάχιστα τα σχολεία που διαθέτουν επαρκείς χώρους που μπορούν να λειτουργούν ως «τραπεζαρίες», προκειμένου να τρώνε εκεί τα παιδιά.
Έπειτα υπάρχουν τα παιδαγωγικά ζητήματα. Είναι σωστό και λειτουργικό μετά από 5-6 ώρες μαθημάτων, αμέσως μετά, με ένα μικρό διάλειμμα, να κάθονται να διαβάζουν τα παιδιά τα μαθήματα της επόμενης ημέρας και μάλιστα δίχως να αλλάζουν παραστάσεις χώρου;
Και φυσικά υπάρχουν και τα ζητήματα οικογενειακής αρμονίας ή εναρμόνισης. Καθημερινά θα υπάρχουν διαθέσιμες 3 ή 4 ώρες οικογενειακής επαφής. Είναι παιδαγωγικά, κοινωνικά και ψυχολογικά επαρκείς για την αλληλεπίδραση και ανάπτυξή τους;
Από την άλλη, υπάρχει η οπτική χιλιάδων γονέων, οι οποίοι υπό τις συνθήκες της «πυρηνικής οικογένειας», ενδεχομένως της έλλειψης παππού και γιαγιάς και, φυσικά, της επέκτασης των ωρών που εργάζονται (λέγε με και «ελεύθερη αγορά»), η λύση αυτή αποτελεί μονόδρομο και θα έλεγε κανείς και «ανάσα». Λιγότερα έξοδα για baby sitting, αποφυγή του «πονοκεφάλου» για το διάβασμα των παιδιών υπό συνθήκες κόπωσης και με αυτόν τον τρόπο οι ώρες που απομένουν για τα παιδιά τους θα αφιερώνονται στην επαφή, το παιχνίδι, τη χαλάρωση.
Τέλος, θα πρέπει να σημειωθεί ότι το ολοήμερο σχολείο αποτελεί προαιρετική επιλογή για την κάθε οικογένεια, αφού το κανονικό σχόλασμα εξακολουθεί να ισχύει για τις 13:15, επομένως όποιος δεν επιθυμεί, δεν αφήνει τα παιδιά του στο σχολείο. Φανταζόμαστε, εξάλλου, ότι θα εξεταστεί από το Υπουργείο Παιδείας η διαβάθμιση του ωραρίου των ολοήμερων: Στις 15:30, στις 16:30 και στις 17:30. Δίνοντας όλες τις διαθέσιμες επιλογές στους γονείς, ανάλογα με το ωράριο της εργασίας τους.
Όμως, όλα τα παραπάνω είναι οι δύο όψεις του ίδιου νομίσματος και ο καθένας μπορεί να επιλέξει αν θεωρεί σωστή ή λάθος την κυβερνητική απόφαση. Διότι υπάρχει και ο δομικός πυρήνας του προβλήματος.
Το μέτρο της επέκτασης ωραρίου έρχεται να απαντήσει στο δεδομένο πρόβλημα της εργασίας των γονέων. Όμως, στην πραγματικότητα, το πρόβλημα αυτό είναι ξεκάθαρα καταχρηστικό. Και δημιουργείται μόνο επειδή οι εργατοώρες του μέσου εργαζόμενου της χώρας μας έχουν αυξηθεί δραματικά και μάλιστα δίχως πολλές φορές, ίσως τις περισσότερες, να συνοδεύονται από τις αντίστοιχες απολαβές που, όπως και να ’χει, «χρυσώνουν το χάπι» ή δίνουν και έξτρα κίνητρο για έξτρα παραγωγικότητα με την αντίστοιχη αμοιβή, σε δύσκολους καιρούς.
Υπό αυτό το πρίσμα, δυσκολεύομαι να αντιληφθώ με ποιον τρόπο αυτό το μέτρο αποτελεί μέρος της αντιμετώπισης του δημογραφικού προβλήματος. Δηλαδή, μας παρακινεί να κάνουμε παιδιά μόνο και μόνο επειδή ξέρουμε πού… θα τα αφήνουμε όλη την ημέρα, για να δουλεύουμε όσες ώρες θέλει η «ελεύθερη αγορά»; Είναι αυτός ο πραγματικός σκοπός και κίνητρο για τη δημιουργία οικογένειας;
Σε καμία περίπτωση.