Μια νέα μελέτη των περιβαλλοντικών οργανώσεων WWF και E3G δείχνει ότι πολλά από τα ήδη υπάρχοντα «πακέτα ανάκαμψης» αποτυγχάνουν να προωθήσουν την πράσινη ανάπτυξη, με κίνδυνο για την ανθρωπότητα να παραμείνει παγιδευμένη σε ένα ξεπερασμένο και ρυπογόνο αναπτυξιακό μοντέλο.
«Τα πακέτα ανάκαμψης, ύψους πολλών δισεκατομμυρίων ευρώ, προσφέρουν μια μοναδική ευκαιρία για στροφή προς μια περιβαλλοντικά και κοινωνικά βιώσιμη οικονομία» δηλώνει ο Δημήτρης Καραβέλλας, Διευθυντής του WWF Ελλάς. «Δυστυχώς, μια προσεκτική εξέταση των προτεινόμενων πακέτων και μέτρων φανερώνει την αποτυχία των ισχυρών να προωθήσουν τις πράσινες τεχνολογίες και να μειώσουν τις επενδύσεις σε ρυπογόνες δραστηριότητες».
Η μελέτη, που εκπονήθηκε από την εξειδικευμένη εταιρεία ενεργειακών συμβούλων Ecofys και την οργάνωση Germanwatch για λογαριασμό των WWF και E3G, παρέχει τις πλέον λεπτομερείς και ολοκληρωμένες αναλύσεις σχετικά με τα πακέτα ανάκαμψης πέντε ισχυρών κρατών (Γαλλία, Γερμανία, Ιταλία, Ην. Βασίλειο και ΗΠΑ). Εξετάζει επιπλέον το πακέτο που έχει συμφωνηθεί για το σύνολο της ΕΕ.
Η έκθεση εξετάζει το μέγεθος των «κλιματικών» μέτρων που περιέχονται στα πακέτα ανάκαμψης και καταγράφει τις άμεσες ή έμμεσες χρηματοδοτήσεις π.χ. χαμηλότοκα δάνεια για βελτίωση της ενεργειακής απόδοσης ή επιβολή φόρων. Βάσει αυτών, τα συλλεχθέντα δεδομένα αποκαλύπτουν μία ζοφερή πραγματικότητα, που δείχνει ότι σε μερικές περιπτώσεις οι χρηματοδοτήσεις είναι μεγαλύτερες για ρυπογόνες επενδύσεις συγκριτικά με πράσινα έργα. «Το γεγονός ότι καταφέραμε να εξετάσουμε μόνο 5 από τα 15 πακέτα ανάκαμψης μας ανησυχεί ιδιαίτερα καθώς φανερώνει σημαντική έλλειψη διαφάνειας. Η αδιαφανής διαδικασία εκπόνησης των οικονομικών μέτρων ανάκαμψης βοηθά στο ‘‘πράσινο ξέπλυμα’’ των ρυπογόνων πολιτικών των χωρών και ευνοεί την εμμονή σε επενδύσεις χείριστου περιβαλλοντικού αποτυπώματος, όπως νέες μονάδες άνθρακα και κατασκευή νέων αυτοκινητόδρομων» υπογραμμίζει ο Αχιλλέας Πληθάρας, υπεύθυνος Εκστρατειών του WWF Ελλάς.
Το WWF δεν μπόρεσε να εξετάσει το περιβαλλοντικό προφίλ του πακέτου ανάκαμψης της ελληνικής οικονομίας. Η εγγύηση παροχής ενίσχυσης ύψους 28 δισ. ευρώ στον τραπεζικό τομέα πρόκειται να δοθεί χωρίς καμιά μέριμνα για την πριμοδότηση πράσινων έργων, όπως π.χ. προτεραιότητα στην παροχή δανείων για ανανεώσιμες πηγές και εξοικονόμηση ενέργειας ή χαμηλότοκα δάνεια για βελτίωση της ενεργειακής απόδοσης των κτηρίων.
Τα σημαντικότερα ευρήματα της έκθεσης δείχνουν:
1. Στα πακέτα ανάκαμψης που εξετάστηκαν, συνολικού ύψους 1,1 τρισ. δολαρίων, οι δαπάνες που αφορούν μέτρα για την κλιματική αλλαγή ανέρχονται σε μόλις 73 δισ. δολάρια, δηλαδή στο μόλις 6% επί του συνόλου.
2. Το κόστος για την αποτελεσματική μείωση των εκπομπών αερίων θερμοκηπίου έχει υπολογιστεί σε 1-3% του παγκοσμίου ΑΕΠ. Από την εξέταση των πακέτων προκύπτει ότι η Γερμανία και οι ΗΠΑ δίνουν τη μεγαλύτερη προτεραιότητα σε πράσινα μέτρα, διαθέτοντας περίπου το 0,5% του εθνικού ΑΕΠ. Αυτό το ποσοστό όμως είναι ελάχιστο σε σχέση με τα ποσά που πρέπει να διατεθούν για την αποτροπή των χειρότερων επιπτώσεων της κλιματικής αλλαγής.
3. Απαιτείται μεγαλύτερη διαφάνεια για το μέγεθος και το επίπεδο εφαρμογής των μέτρων για το κλίμα, που περιλαμβάνονται στα πακέτα ανάκαμψης, ώστε να αποφευχθεί το «πράσινο ξέπλυμα».
4. Οι περισσότερες χώρες εστιάζουν τις «πράσινες» δραστηριότητές τους στην εξοικονόμηση ενέργειας αυτοκινήτων και κτιρίων, αγνοώντας τις τεράστιες ευκαιρίες που δίνονται από τις επενδύσεις σε ανανεώσιμες πηγές και στην βελτίωση των δικτύων ηλεκτρισμού
5. Στην Ιταλία, που τα κλιματικά μέτρα αφορούν μόνο τον τομέα των μεταφορών, οι επενδύσεις σε νέους αυτοκινητόδρομους είναι κατά τουλάχιστον 30% μεγαλύτερες σε σχέση με τις επενδύσεις σε μέσα μαζικής μεταφοράς και βελτίωση της ενεργειακής απόδοσης οχημάτων
6. Το πακέτο ανάκαμψης του Ηνωμένου Βασιλείου αγνοεί παντελώς τις επενδύσεις σε ανανεώσιμες πηγές, ενώ αντιθέτως προωθεί μεγάλους αυτοκινητόδρομους, προωθώντας επενδύσεις 742 εκατ. δολαρίων.
