Την ιστορική διαδρομή Μικρασιατική Καταστροφή – Νέα Ερυθραία σήμερα ακολούθησε ο Δήμος Κηφισιάς, στο πλαίσιο των εκδηλώσεων «Αλλοτινές Πατρίδες 2013».
Μέσα από ιστορικές αφηγήσεις, ήχους μουσικής, θεατρικά δρώμενα, οι φετινές εκδηλώσεις μνήμης που διοργάνωσε το ΝΠΔΔ Κέντρο Έρευνας & Μελέτης της Μικρασιατικής Ερυθραίας, μετέφεραν στο κοινό ένα αφιέρωμα για την ιστορική ταυτότητα του τόπου, από την Κυριακή 8 Σεπτεμβρίου έως και την Κυριακή 15 Σεπτεμβρίου.
Συνδιοργανωτές και συνοδοιπόροι σε αυτήν την προσπάθεια ήταν τοπικοί φορείς, σύλλογοι και δημότες με μικρασιατική καταγωγή. Ο Εξωραϊστικός και Μορφωτικός Σύλλογος Λιθριού «η Αγία Ματρώνα», η Αδελφότητα Σιβρισαρίου Σμύρνης «οι Ταξιάρχες», η Αδελφότητα Αλατσατιανών Νέας Ερυθραίας, το Ελληνικό Ίδρυμα Ιστορικών Μελετών (ΙΔΙΣΜΕ), ο Χορευτικός Όμιλος του Κέντρου Έρευνας και Μελέτης της Μικρασιατικής Ερυθραίας, ο Εξωραϊστικός και Μορφωτικός Σύλλογος Νέας Ερυθραίας, η Ένωση Μικρασιατών Νέας Ερυθραίας, ο φιλόλογος Θοδωρής Κοντάρας, η συγγραφέας Πόλυ Μηλιώρη, κ.ά.
Την Τρίτη 10 Σεπτεμβρίου, στο Δημοτικό Θέατρο Νέας Ερυθραίας, πραγματοποιήθηκε λογοτεχνική εκδήλωση με θέμα «Η ‘‘ρεστία’’ του Μικρασιατικού Ελληνισμού στη λογοτεχνία του 21ου αιώνα». Η Μικρασιάτισσα συγγραφέας και κριτικός λογοτεχνίας Πόλυ Μηλιώρη παρουσίασε ελληνικά μυθιστορήματα της τελευταίας δεκαπενταετίας, όπου επιβιώνουν η αναφορά στη Μικρασιατική Καταστροφή, η νοσταλγία για τις αξέχαστες πατρίδες, ο μικρασιατικός πολιτισμός, όσα δηλαδή πλέον έχουν ενσωματωθεί στην κοινή πεζογραφική μνήμη.
Διαβάστηκαν αποσπάσματα έργων και συζητήθηκε η δύναμη των μεγάλων ιστορικών γεγονότων πάνω στη λογοτεχνία των απογόνων. Μεταξύ αυτών, έγινε αναφορά και σε βιβλία για την Ερυθραία της Μικράς Ασίας και τη Νέα Ερυθραία, που γράφηκαν από Νεοερυθραιώτες συγγραφείς με μικρασιάτικες ρίζες:
Των Μαριάννας Κορομηλά και Θοδωρή Κοντάρα «Ερυθραία, ένας ευλογημένος μικρόσκοσμος στην καρδιά της Ιωνίας» (εκδόσεις Πανόραμα), του Νίκου Καραφωτίου «Τα Παρατσούκλια μας» (εκδόσεις Σύγχρονη Επικοινωνία), του Αχιλλέα Κοντοστάθη «Η Νέα Ερυθραία στη χαραυγή της ζωής της» (εκδόσεις Κέντρο Έρευνας και Μελέτης της Μικρασιατικής Ερυθραίας), του Νίκου Μουστάκη «Η μοίρα μιας γενιάς» (εκδόσεις Σύγχρονη Επικοινωνία) και του Στέλιου Μουστάκη «Φάκελος γραπτών και έγγραφα» (Πνευματικό Κέντρο Δήμου Νέας Ερυθραίας).
Η λέξη «ρεστία» σημαίνει το κύμα που απέμεινε από τη φουρτούνα,, από τη Μικρασιατική Καταστροφή του 1922. «Σε πολλά από αυτά τα βιβλία που διάβασα, αλλά και σε πολλά άλλα, ασφαλώς, που δεν έπεσαν στα χέρια μου, η συγγραφική πρόθεση μοιάζει κοινή: να ιστορηθεί η εσωτερική και εξωτερική περιπέτεια ζωής των σύγχρονών μας πρωταγωνιστών, ψάχνοντας όμως το παρελθόν της. Ψάχνοντας τη ξεριζωμένη φύτρα των προγόνων», τόνισε η κ. Μηλιώρη και πρόσθεσε μεταξύ άλλων:
«Η αλήθεια είναι πως η Μικρασιατική καταστροφή προσφέρεται στους συγγραφείς ως φόντο ιδιαίτερα δραματικών εξελίξεων στην πλοκή. Παιδιά που χάνονται μέσα στην φυγή και ξαναβρίσκονται δεκαετίες μετά, χάρη σε κάποιο σωματικό αδιάψευστο σημάδι, άντρες που θεωρήθηκαν νεκροί αλλά επιστρέφουν μετά από χρόνια αιχμαλωσίας, για να βρούνε ξαναπαντρεμένες τις γυναίκες τους, παράνομοι έρωτες που εξαγνίστηκαν από τη φωτιά, οικογενειακά μυστικά που θάφτηκαν κάτω απ’ τις στάχτες, αδέλφια που βρέθηκαν σύζυγοι από άγνοια καταγωγής…
Σε ένα τέτοιο φόντο, όπου καμιά ανθρώπινη ιστορία δε μοιάζει απίθανη, οι μυθιστοριογράφοι μπορούν να γράψουν από λογοτεχνικά αριστουργήματα μέχρι αβανταδόρικα φληναφήματα».
Την Κυριακή 15 Σεπτεμβρίου, στον Ιερό Ναό Ευαγγελισμού της Θεοτόκου, στη Νέα Ερυθραία, τελέστηκε, παρουσία του δημάρχου Κηφισιάς Νίκου Χιωτάκη και μελών του Δημοτικού Συμβουλίου, το ετήσιο μνημόσυνο για τα θύματα της Μικρασιατικής Καταστροφής.
Στην ομιλία του ο δήμαρχος Κηφισιάς ανέφερε ότι οι «Αλλοτινές Πατρίδες» επαναφέρουν στη μνήμη μας το μεγαλείο του Ελληνισμού της Μικράς Ασίας, το μέγεθος της καταστροφής του 1922, τη βάναυση προσβολή των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, τις λεηλασίες, τις δολοφονίες, την καταστροφή μιας ακμάζουσας περιοχής στα μικρασιατικά παράλια και τον ξεριζωμό.
«Τέτοιες εκδηλώσεις συμβάλλουν στο να διατηρούμε σήμερα, σε μια εποχή με τις αξίες υπό κρίση, τη μνήμη μας, τον πολιτισμό μας και να διαφυλάττουμε την ιστορία μας, ώστε οι νέες γενιές να μην ξεχνούν τις ρίζες μας. Αυτές οι αξίες μας κάνουν να νιώθουμε υπερήφανοι ως Έλληνες. Φέτος, 91 χρόνια από την Καταστροφή της Μικράς Ασίας τιμούμε αυτούς που χάθηκαν αλλά και αυτούς που στη μητέρα πατρίδα μόχθησαν και ξαναέχτισαν πατρίδα», τόνισε ο δήμαρχος Κηφισιάς Νίκος Χιωτάκης.
Ακολούθησε κατάθεση στεφάνων στο Μνημείο Μικρασιατών από τον δήμαρχο Κηφισιάς και φορείς της πόλης.
