Από την έντυπη έκδοση της εβδομαδιαίας Αμαρυσίας – 21/09/2024
Φωτιά σε όλη την Ευρώπη ανάβει η απόφαση του Βερολίνου να επαναφέρει τους συνοριακούς ελέγχους και να καταργήσει de facto τη συνθήκη Σένγκεν – ιδιαίτερα εάν ακολουθήσουν το παράδειγμά της και άλλες χώρες, με την Ολλανδία να εξετάζει ήδη το ενδεχόμενο.
Το διακύβευμα δεν είναι απλώς η κατάργηση της ελεύθερης διακίνησης των Ευρωπαίων πολιτών, αλλά η αναβίωση της μεταναστευτικής κρίσης, ξυπνώντας κυρίως στις μεσογειακές χώρες και ασφαλώς και την Ελλάδα μνήμες από το 2015.
Εξάμηνο και… βλέπουμε
Μια τέτοια κίνηση πάντως έχει μια επίφαση νομιμότητας, καθώς οι χώρες που επαναφέρουν τους συνοριακούς ελέγχους προσωρινά, επικαλούνται πάντοτε λόγους ασφαλείας όπως έγινε π.χ. στη Γαλλία για ένα μήνα λόγω Ολυμπιακών Αγώνων. Η διάρκεια του μέτρου τώρα στη Γερμανία λέγεται ότι θα είναι εξάμηνη, ωστόσο είναι γνωστό πως ισχύει το ρητό «ουδέν μονιμότερο του προσωρινού», αφού η πίεση που δέχεται η κυβέρνηση των Σοσιαλδημοκρατών, των Φιλελευθέρων και των Πρασίνων από το ακροδεξιό και απολύτως ξενοφοβικό κόμμα της Εναλλακτικής για τη Γερμανία (AfD) αποτυπώθηκε στα πρόσφατα εκλογικά αποτελέσματα στα κρατίδια της Θουριγγίας και της Σαξωνίας και έπεται συνέχεια στον δρόμο προς τις ομοσπονδιακές εκλογές της επόμενης χρονιάς. Πολύ περισσότερο, όταν η γερμανική κοινωνία παραμένει παγωμένη μετά τη φονική επίθεση με μαχαίρι από παράνομο μετανάστη στο Ζόλινγκεν πριν από λίγες εβδομάδες.
Οι επιπτώσεις στη Μεσόγειο
Η αντανάκλαση ωστόσο της απόφασης αυτής στις χώρες πρώτης υποδοχής μεταναστών -δηλαδή στον μεσογειακό νότο- είναι ήδη ξεκάθαρη, αφού οι ροές έχουν ούτως ή άλλως αυξηθεί σημαντικά το τελευταίο διάστημα. Εκτός από την Ελλάδα, Ιταλία και Ισπανία αντιμετωπίζουν πρόβλημα με τις ροές από τη βόρεια Αφρική, ενώ και στη Γαλλία η ανεξέλεγκτη μετανάστευση έχει προκαλέσει το τελευταίο διάστημα τα πολιτικά και κοινωνικά προβλήματα που έχουν οδηγήσει μεταξύ άλλων σε πολιτική κρίση και την άνοδο του ακροδεξιού κόμματος της Μαρίν Λεπέν, στα πρότυπα της AfD στη Γερμανία.
Κεντροευρωπαϊκή ασυνέπεια
Το ζήτημα ωστόσο φέρνει ξανά στο προσκήνιο το θέμα της αλληλεγγύης που καλούνται να επιδείξουν ως προς τις χώρες της Μεσογείου στο μεταναστευτικό οι χώρες της κεντρικής Ευρώπης. Μαζί και την υποχρέωσή τους από την ιδρυτική συνθήκη της ΕΕ να αναλαμβάνουν τις ευθύνες τους στο μεταναστευτικό και να μην εγκαταλείπουν στην τύχη τους τους μετανάστες και μαζί τις χώρες πρώτης υποδοχής, αφού εκτός των συνοριακών ελέγχων και της κατάργησης της συνθήκης Σένγκεν στην πράξη υπάρχει και το ζήτημα των επιστροφών μεταναστών στις χώρες πρώτης υποδοχής – με τη Γερμανία να έχει ξεκινήσει ήδη να εφαρμόζει το μέτρο και να απελαύνει με προορισμό την Ελλάδα, την Ιταλία, την Ισπανία ή τη Γαλλία χιλιάδες μετανάστες καθημερινά. Γι’ αυτό και το ζήτημα αναμένεται να κυριαρχήσει στην προσεχή Σύνοδο Κορυφής της ΕΕ και δεν αποκλείεται προς τούτο να υπάρξει ένα μέτωπο των χωρών του μεσογειακού νότου απέναντι στις υπόλοιπες χώρες και τη Γερμανία, θυμίζοντας ακόμη πιο έντονα τις ανήσυχες μέρες του 2015.
