Αλλά ας δικαιολογήσουμε τον… τίτλο μας, και ας επιστρέψουμε στο παράδειγμα της Κορέας. Ένας λαός, δύο κράτη, δύο άκρα αντίθετες πορείες 65 ολόκληρων χρόνων. Δύο διαφορετικά «πρότυπα», που δυστυχώς συνεχίζουν να αποκλίνουν το ένα απ’ τ’ άλλο. Μια σοβαρή ανάλυση των διαφορετικών αφετηριών των παραδόσεων και της πολιτικής κουλτούρας των δύο κορεατικών κρατών απαιτεί πολύ χώρο, που δεν είναι διαθέσιμος σε τούτη τη σελίδα.
Όμως είναι φανερό ότι το πείραμα της Βόρειας Κορέας εξαντλεί όλο και πιο πολύ τις εφεδρείες του πατριωτισμού, της ισότητας (σε πολύ χαμηλή βάση, όμως…) και των αντιιμπεριαλιστικών αισθημάτων. Ο διάδοχος του Κιμ Ιλ Σουνγκ (μιας πράγματι μεγάλης φυσιο-γνωμίας) είναι περισσότερο μια τραγική φιγούρα, σοβαρά άρρωστη και διόλου πειστική στο ρόλο ενός ηγέτη που τα βάζει με τους δυνατούς…
Το κινεζικό μοντέλο
Μετά το Βιετνάμ, ήρθε και η σειρά τις Κούβας να αναζητήσει λύσεις άλλου τύπου στα πιεστικά οικονομικά και κοινωνικά της προβλήματα. Θαυμάσια η επανάσταση, ακόμα καλύτερη η πίστη σε βασικές και εξαιρετικά συγκινητικές αρχές, όμως πόσον καιρό μπορεί αυτός ο ηρωικός λαός να ζει χωρίς… σαπούνι;
Το κινεζικό πείραμα βρίσκεται σε πλήρη εξέλιξη. Το «ποιος, ποιον;» δεν έχει καν μπει επί τάπητος, πόσω μάλλον να έχει οριστικά κριθεί, όπως ισχυρίζονται οι «εξ αριστερών» επικριτές του. Φυσικά και είναι ανοιχτά όλα τα ενδεχόμενα, όμως κανείς δεν μπορεί αυτή τη στιγμή να προεξοφλήσει τίποτε απολύτως.
Χαρακτηριστικό στην περίπτωση της Κίνας είναι το είδος της «κριτικής» που της ασκείται. Αίφνης, άνθρωποι που απέρριπταν το σοβιετικό μοντέλο ως «αντιπαραγωγικό, ανελεύθερο, ισοπεδωτικό και… μονότονο», τώρα κατακρίνουν την Κίνα για τις… ανισότητες που προκαλεί στην κοινωνία η ραγδαία ανάπτυξή της!!!
Ακροδεξιοί, «ορθόδοξοι αριστεροί», πασόκοι με αντικομμουνιστικό παρελθόν, πρώην κινεζόφιλοι (ποιος Κούλογλου) και… τροτσκιστές έχουν επιδοθεί σ’ ένα αντικινεζικό κρεσέντο, με κοινό παρανομαστή τον… παραλογισμό! Δεν ενδιαφέρονται ούτε για την καλπάζουσα πορεία της Κίνας προς την κορυφή, ούτε, βέβαια, για τη θεαματική άνοδο του βιοτικού επιπέδου του λαού της, παρά τις σαφείς ανισότητες που δημιουργεί αυτό το πείραμα!
Περιδιαβαίνοντας…
Αλλά αρκετά κατέγραψα τους… περιπάτους του μυαλού μου στη σφαίρα των ενδεχόμενων μελλοντικών εξελίξεων. Αυτές, άλλωστε, δεν παίρνουν στα σοβαρά τις δικές μας επιθυμίες, αλλά ακολουθούν το δρόμο τους, χωρίς νομοτέλεια και με πολλές εκπλήξεις.
Η «τέχνη» βρίσκεται ακριβώς στο να μπορεί κανείς να «μαντεύει» τα παιχνίδια, τη λογική (ή τον παραλογισμό…), τους διάφορους και διαφορετικούς παράγοντες που επηρεάζουν τις εξελίξεις. Γιατί, διαφορετικά, οι λογής-λογής «μελλοντολόγοι» κινδυνεύουν να ρεζιλευτούν, όπως συνέβη πολλές φορές – ειδικά την τελευταία δύσκολη εικοσαετία…
Χρήστος Φωτιάδης
